با وجود شکایت های در باره امکانات اندک کتاب خوانی و مطالعه در افغانستان، برخی از ادارات ادعا می کنند که علاقه مندان و خریداران کتاب در 10 سال گشته در این کشور بطور قابل ملاحظه افزایش یافته است.
به اساس معلومات تعدادی از موسسات نشراتی، بسیاری علاقه مندان کتب و مطالعه را جوانان و محصلان پوهنتون ها تشکیل می دهند که بیشتر کتاب های علمی، داستانی، و مجموعه های شعری را خریداری می کنند.
شمایله که محصل پوهنتون کابل است می گوید که کتاب خوانی در زنده گی وی چی تغییراتی را به بار آورده است:
«بیشتر کتاب های را مطالعه می کنم که سود مند باشد، از زمان که به مطالعه کتاب رو آورده ام تغییرات مثبت را در وجود خود می مشاهده می کنم، و در میان دوستان و هم صنفان خود جایی خاصی دارم. نه تنها کتاب دوست نزدیک انسان است بلکه در ارزش بلندی را نیز از همین راه بدست می آورد، من خیلی خرسند هستم که اکنون جوانان به کتاب خوانی روی آورده اند و فرهنگ مطالعه روبه افزایش است.»
بعضی از محصلان پوهنتون ها می گویند، داشتن دسترسی به معلومات علمی که بخش از پروسه درسی آنها را تشکیل می دهد، بسیاری ها را وا داشته است تا به کتاب ها روی بی آورند. دیوه نیازی یکی دیگر از محصلان پوهنتون کابل به این باور است که محدودیت معلومات علمی به زبان های دری و پشتو در صفحات انترنیتی باعث شده به علاقه مندان کتب افزوده شود.
«در انترنت کتاب های نیست که به زبان خود ما پشتو باشد، بعضی کتاب ها بسیار قیمت است و مردم خریده نمی توانند، اما بعضی کتاب ها به نرخ های متوسط فروخته می شود که مردم می توانند مطالعه کنند.»
تلاش کردیم در این گزارش نظریات باشنده گان برخی از ولایت ها را نیز در مورد فرهنگ کتاب خوانی در ولایات جا دهیم.
چند تن از ساکنین ولایت های قندهار و ننگرهار:
«نسبت به سال های گذشته در ولایت ننگرهار کتاب ها با همان صحافت به طبع می رسد که در کشور های همسایه افغانستان چاپ می شود، ننگرهار هم از لحاظ چاپ کتاب پیشرفت کرده است و هم علاقه مندان و خریداران کتاب افزایش یافته اند.»
«ما اکثراً در پهلوی مضامین که در پلان درسی داریم، برخی کتاب های دیگر را نیز مطالعه می کنیم، معلومات را که از کتاب بدست آورده نتوانستیم به انترنت مراجعه می کنیم، ما از دولت می خواهیم تا کتاب خانه های فعال و مجهز را برای ما تاسیس کند.»
از سوی دیگر نصیر مومند مسوول نهاد نشراتی مومند در ولایت ننگرهار با وجود برخی از مشکلات در زمینه از گسترش فرهنگ خرید کتب و مطالعه در کشو ر ابراز خرسندی می کند:
«مردم بیشتر مطالعه می کنند به همین خاطر روند چاپ کتاب نسبت به سال های گذشته افزایش یافته است، قبلاً یک کتاب را یک هزار جلد چاپ می کردیم اکنون دو هزار چاپ می کنیم، در افغانستان سهولت های چاپ کتاب کمتر است تنها کتاب ها از سوی دولت چاپ می شود، در ولایت ننگر هار خو کاملا امکانات چاپ نیست، گمرک برای واردات کتاب خیلی مشکلات را ببار آورده است و وزارت فرهنگ هم هیچ کدام لایحه در زمینه واردات کتاب ندارد.»
خوشبینی در مورد افزایش تعداد مطالعه کننده گان کتب در افغانستان در حالی ابراز می شود که علاقه مندان کتب با برخی از مشکلاتی رو به رو اند. عدم موجودیت محلات مناسب برای مطالعه و محدود بودن امکانات چاپ کتاب در کشور از مشکلاتی فرا راه علاقه مندان کتب در افغانستان خوانده می شود.
مسوول نهاد نشراتی مومند گفت، که آنها در داخل کشور امکانات چاپ کتاب را ندارند و چاب کتب در بیرون از این کشور هزینه بیشر بر می دارد و همین مساله بالای نرخ کتاب هم اثر گذار است.
آیا امکانات برای چاپ کتب واقعاً در افغانستان موجود نیستند. به این پرسش جلال نورانی مشاور وزارت اطلاعات و فرهنگ این کشور پاسخ می دهد:
«با آنکه امکانات چاپ در داخل کشور وجود دارد بعضی از ناشران کتاب ها را در کشور های همسایه برای چاپ می برند، علت آن این است که چاپ کتاب در پشاور برای شان ارزان تمام می شود و این ناشران به نفع خود این کار را می کنند، و به دهها ناشر است که از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ جواز چاپ را گرفته اند اما کتاب ها را به بیرون از کشور برای چاپ می برند، که به همین علت کتاب های شان بسیار اشتباهات هم می داشته باشد.»
بسیاری مردم در افغانستان شکایت می کنند که کتاب های که در داخل افغانستان چاپ می شود از لحاظ محتوا و زبان نیز مشکلات در آن موجود اند و به گفته آنان برای حل این مساله یک بورد تصحیح نیز باید وجود داشته باشد.
به گفته کارشناسان این مشکلات بیشتر زمینه را برای فروش کتاب های ایرانی و پاکستانی در بازار های این کشور مساعد کرده و با این کار تشویش استفاده کلمات و اصطلاعات بیگانه در افغانستان به میان آمده است.
به اساس معلومات تعدادی از موسسات نشراتی، بسیاری علاقه مندان کتب و مطالعه را جوانان و محصلان پوهنتون ها تشکیل می دهند که بیشتر کتاب های علمی، داستانی، و مجموعه های شعری را خریداری می کنند.
شمایله که محصل پوهنتون کابل است می گوید که کتاب خوانی در زنده گی وی چی تغییراتی را به بار آورده است:
«بیشتر کتاب های را مطالعه می کنم که سود مند باشد، از زمان که به مطالعه کتاب رو آورده ام تغییرات مثبت را در وجود خود می مشاهده می کنم، و در میان دوستان و هم صنفان خود جایی خاصی دارم. نه تنها کتاب دوست نزدیک انسان است بلکه در ارزش بلندی را نیز از همین راه بدست می آورد، من خیلی خرسند هستم که اکنون جوانان به کتاب خوانی روی آورده اند و فرهنگ مطالعه روبه افزایش است.»
بعضی از محصلان پوهنتون ها می گویند، داشتن دسترسی به معلومات علمی که بخش از پروسه درسی آنها را تشکیل می دهد، بسیاری ها را وا داشته است تا به کتاب ها روی بی آورند. دیوه نیازی یکی دیگر از محصلان پوهنتون کابل به این باور است که محدودیت معلومات علمی به زبان های دری و پشتو در صفحات انترنیتی باعث شده به علاقه مندان کتب افزوده شود.
«در انترنت کتاب های نیست که به زبان خود ما پشتو باشد، بعضی کتاب ها بسیار قیمت است و مردم خریده نمی توانند، اما بعضی کتاب ها به نرخ های متوسط فروخته می شود که مردم می توانند مطالعه کنند.»
تلاش کردیم در این گزارش نظریات باشنده گان برخی از ولایت ها را نیز در مورد فرهنگ کتاب خوانی در ولایات جا دهیم.
چند تن از ساکنین ولایت های قندهار و ننگرهار:
«نسبت به سال های گذشته در ولایت ننگرهار کتاب ها با همان صحافت به طبع می رسد که در کشور های همسایه افغانستان چاپ می شود، ننگرهار هم از لحاظ چاپ کتاب پیشرفت کرده است و هم علاقه مندان و خریداران کتاب افزایش یافته اند.»
«ما اکثراً در پهلوی مضامین که در پلان درسی داریم، برخی کتاب های دیگر را نیز مطالعه می کنیم، معلومات را که از کتاب بدست آورده نتوانستیم به انترنت مراجعه می کنیم، ما از دولت می خواهیم تا کتاب خانه های فعال و مجهز را برای ما تاسیس کند.»
از سوی دیگر نصیر مومند مسوول نهاد نشراتی مومند در ولایت ننگرهار با وجود برخی از مشکلات در زمینه از گسترش فرهنگ خرید کتب و مطالعه در کشو ر ابراز خرسندی می کند:
«مردم بیشتر مطالعه می کنند به همین خاطر روند چاپ کتاب نسبت به سال های گذشته افزایش یافته است، قبلاً یک کتاب را یک هزار جلد چاپ می کردیم اکنون دو هزار چاپ می کنیم، در افغانستان سهولت های چاپ کتاب کمتر است تنها کتاب ها از سوی دولت چاپ می شود، در ولایت ننگر هار خو کاملا امکانات چاپ نیست، گمرک برای واردات کتاب خیلی مشکلات را ببار آورده است و وزارت فرهنگ هم هیچ کدام لایحه در زمینه واردات کتاب ندارد.»
خوشبینی در مورد افزایش تعداد مطالعه کننده گان کتب در افغانستان در حالی ابراز می شود که علاقه مندان کتب با برخی از مشکلاتی رو به رو اند. عدم موجودیت محلات مناسب برای مطالعه و محدود بودن امکانات چاپ کتاب در کشور از مشکلاتی فرا راه علاقه مندان کتب در افغانستان خوانده می شود.
مسوول نهاد نشراتی مومند گفت، که آنها در داخل کشور امکانات چاپ کتاب را ندارند و چاب کتب در بیرون از این کشور هزینه بیشر بر می دارد و همین مساله بالای نرخ کتاب هم اثر گذار است.
آیا امکانات برای چاپ کتب واقعاً در افغانستان موجود نیستند. به این پرسش جلال نورانی مشاور وزارت اطلاعات و فرهنگ این کشور پاسخ می دهد:
«با آنکه امکانات چاپ در داخل کشور وجود دارد بعضی از ناشران کتاب ها را در کشور های همسایه برای چاپ می برند، علت آن این است که چاپ کتاب در پشاور برای شان ارزان تمام می شود و این ناشران به نفع خود این کار را می کنند، و به دهها ناشر است که از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ جواز چاپ را گرفته اند اما کتاب ها را به بیرون از کشور برای چاپ می برند، که به همین علت کتاب های شان بسیار اشتباهات هم می داشته باشد.»
بسیاری مردم در افغانستان شکایت می کنند که کتاب های که در داخل افغانستان چاپ می شود از لحاظ محتوا و زبان نیز مشکلات در آن موجود اند و به گفته آنان برای حل این مساله یک بورد تصحیح نیز باید وجود داشته باشد.
به گفته کارشناسان این مشکلات بیشتر زمینه را برای فروش کتاب های ایرانی و پاکستانی در بازار های این کشور مساعد کرده و با این کار تشویش استفاده کلمات و اصطلاعات بیگانه در افغانستان به میان آمده است.
