عبدالرب رسول سیاف رهبر پیشین جهادی و عضو شورای حراست و ثبات به شدت از افرادِ انتقاد کرد که مجاهدین را همسان با طالبان و تروریستان میدانند.
آقای سیاف در مراسم که برای بزرگداشت از پنجمین سالگرد کشته شدن برهان الدین ربانی رئیس جمهور پیشین روز جمعه در کابل برگزار شده بود گفت که مجاهدین ویرانگر و ناقض نیستند بلکه آزاد گر و فاتح اند.
وی گفت:
"یک تعداد مردم مجاهدین را با طالب و تروریست در یک صف قطار میکند و همه شانرا ویران کننده کشور میدانند، این خیانت است که مجاهدین را همراه گروههای تروریست در یک ردیف قطار کنیم."
اما محمد محقق معاون دوم ریاست اجرائیه میگوید که مجاهدین معصوم نیستند و ممکن اشتباه زیادی را کرده باشند.
جنرال عبدالرشید دوستم معاون اول ریاست جمهوری نیز در پیامی که به همین مناسبت فرستاده بود گفت که جنگهای داخلی یک اشتباه بوده و ادامه آن یک گناهاست.
مردم و چهرههای سیاسی میگویند، پس از سرنگون شدن حکومت داکتر نجیب الله در سال ۱۳۷۱ شماری از سران جهادی بخاطر بدست آوردن قدرت جنگهای داخلی را در کابل آغاز کردند.
به گفته آنان، جنگهای داخلی چهرۀ کابل را به ویرانه مبدل کرد و دهها هزار تن در این جنگها کشته، زخمی و معلول شدند.
پیش از کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان گزارشی را تحت نام"ترسیم منازعه افغانستان" که یک گزارش مستند از تخطیهای حقوق بشر پس از سال ۱۳۵۷ شمسی در افغانستان به حساب میآید، تدوین کرد اما به دلایل این گزارش منتشر نشد.
در آن گزارش عاملان نقض حقوق بشر، از زمان اشغال افغانستان توسط شوروی سابق تا سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ میلادی با تفصیل ثبت شدهاند.
در همین حال سازمان حقوق بشر افغانستان میگوید که مجاهدین در ویرانی کشور و قتل غیر نظامیان دخیل اند.
لعل گل لعل رئیس این سازمان گفت:
"در این شک نیست که مجاهدین در ویرانی کشور و قتل افراد ملکی دخیل بودهاند و این به یک بررسی بی طرفانه ضرورت دارد و عاملین آن باید به محکمه کشانده شوند تا به جرمهای که کردهاند پاسخ بدهند."
آقای لعل ابراز نگرانی کرده میگوید که هیچ یک از عاملین جنگهای داخلی در افغانستان به محاکمه کشانده نشدهاند.
وی خواستار تطبیق شدن پروسه عدالت انتقالی است و محاکم بینالمللی جرایم جنگی میخواهند که در این زمینه مداخله و مجرمان جنگی را به محکمه بکشانند.
نورالله شایان