واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان در تحقیق تازۀ گفته است کسانی که در گذشته در جنایات جنگی دست داشتند هنوز در قدرت سهیم اند و به همین علت عدالت به گروگان گرفته شدهاست.
احمد صبور نورزی یکی از اعضای این واحد تحقیقی به روز پنجشنبه در یک نشست خبری در کابل گفت، این تحقیق نشان میدهد که مردم نسبت به پروسۀ عدالت انتقالی بی باور شدهاند:
"شرکت کنندهگان ما در این تحقیق به این باور بودند که بد رفتاری ها و سوء استفاده های گذشته به حالت فعلی کشور تأثیرگذار بوده و آینده را نیز شکل میدهد، نگرانی عام در میان شرکت کنندهگان بحث گروهی ما این بود که عاملین جنایات گذشته همچنان در چارچوب قدرت باقیمانده و اینها خود محرک برای خشونتهای جدید در کشور است."
واحد تحقیق و ارزیابی میگوید، این تحقیق در ولایات کابل، ننگرهار، بامیان، بغلان و ارزگان انجام شده و اکثر کسانی که در آن شرکت کردهاند گفته اند که اکثر عوامل بدبختی این کشور کسانی بودهاند که در جنگ های گذشته جنایت کردهاند.
همه ساله در باره عدالت انتقالی از گوشه های افغانستان صدا های بلند میشود و هر سال در دهم دسمبر از قربانیان جنگ یادبود به عمل میآید.
در سال ۲۰۰۵ میلادی سازمان ملل متحد و کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان برنامۀ را بخاطر تأمین عدالت انتقالی آغاز کرده بود که عملی نشد و مردم به این باور اند که تأمین عدالت انتقالی در این کشور تنها در حد یک آرزو باقیمانده است.
کمیسیون مستقل حقوق بشر در زمان حکومت حامد کرزی لست جنایتکاران جنگی و ناقضین حقوق بشر را تهیه کرد اما بنابر دلایل مختلف از نشر آن جلوگیری شد.
لیاویلفرد ری پیلانگو یکی از تحقیق کنندهگان خارجی در بخش عدالت انتقالی میگوید، جامعه جهانی و حکومت افغانستان و نهاد های مدنی باید در بارۀ تأمین عدالت انتقالی موقف واحد داشته باشند.
وی به رادیو آزادی گفت، در بارۀ تأمین عدالت انتقالی حتی کوشش های منطقۀ نیز مهم است:
"پابندی به اصول مذهبی و قوت فکری میتواند در زمینه تطبیق عدالت تأثیر گذار باشد، در کنار آن حمایت رؤسای قومی و بالا کردن صدای حق نیز مهم است. برای جامعه جهانی نیز لازم است تا برای تأمین صلح و عدالت به کمک هایش اولویت بدهد."
نامبرده میگوید، بر بنیاد مصاحبه ها با مردم رسیدهگی به جنایات که قبلاً توسط جنایتکاران انجام شده یک ضرورت جدی است.
خواستیم در بارۀ تأمین عدالت انتقالی نظر لوی سارنوالی و ریاست جمهوری را هم داشته باشیم اما موفق نشدیم.
واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان میگوید، مردم به این باور است تا زمانیکه ناقضین حقوق بشر به سزای اعمال شان نرسند تأمین صلح و ثبات دایمی در این کشور ممکن به نظر نمیرسد.
نصرت پارسا