در حالیکه از عملی شدن موافقت نامه اتمی ایران چند ماه میگذرد، باز هم این پرسش به میان میاید که آیا از این موافقت نامه تخطی صورت گرفتهاست؟
اگرصورت گرفته کی تخطی کردهاست؟
ایران و یا غرب؟
این سوال وقتی مهم شد که کانگرس امریکا علیه ایران قانون تعزیرات را تمدید کرد و تهران در این خصوص بر ضد امریکا به ملل متحد شکایت کرد.
قبل از رهیابی دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب امریکا به قصر سفید، ایران گفته بود به دلیل این که امریکا از رعایت توافق نامه هسته یی سر باز زدهاست به پاسخ متقابل در این خصوص میپردازد و هشدار میدهد که دست به ساختن کشتی های خواهد زد که از انرژی هستی به حرکت میآیند.
در اوایل ماه جاری کانگرس امریکا قانونی را زیر نام تعزیرات بر ایران تمدید کرد که بر اساس آن برای یک دهه دیگر تعزیرات بر ضد تهران تجدید شد.
این قانون که اصلاً در سال ۱۹۹۶ تصویب شده بود پس از آن در جنوری سال گذشته به تعویق افتاد که جریان عملی سازی موافقت نامه اتمی میان غرب و ایران شکل گرفت اما واشنگتن برخی از تعزیرات دیگر را بر ایران زیر نام سرپیچی از موازین حقوق بشری و تروریزم پا برجا گذاشت.
آیت الله علی خامنه یی رهبر مذهبی و حسن روحانی رئیس جمهور ایران این اقدام امریکا را بر ضد ایران سرپیچی از مواقتنامه اتمی دانسته و بر ملل متحد شکایت داشت و اقامه دعوا بر پا کرد.
اما سوال اینجاست که آیا این دعوای ایران موجهاست؟
تهران ماده ۲۶ موافقتنامه اتمی را استدلال میکند.
در این ماده آمدهاست که ایالات متحده امریکا میخواهد که از تعزیرات جدید جلوگیری کند.
آژانس خبر رسانی فرانس پرس در این مورد با فواد ایزدی استاد سیاست بین المللی پوهنتون تهران صحبت کرده که او گفتهاست در آغاز، کانگرس امریکا با موافقتنامه اتمی مخالفت داشت و حالا که دوره کاری بارک اوباما رئیس جمهور امریکا به پایان میرسد، ایالات متحده میخواهد بدون آنکه بگونه واضح احساس شود برای جلوگیری از عملی شدن این توافق نامه، راهی را جستجو کند.
اما محققین غربی با این دیدگاه مخالف بوده و به این باورند که ایران تنها در پی بدست آوردن امتیازات سیاسی خود است.
دن نیوکوم کارشناس مسایل تعزیرات در نیویارک میگوید اگر قانون تعزیرات علیه ایران جنبه عملی نداشته باشد مهم نیست.
اکنون سوال بوجود میاید که اگر قانون تعزیرات عیله ایران مهم نیست پس چرا سر و صداهای ایران را در این خصوص بلند کردهاست.
آقای ایزدی استاد پوهنتون تهران در مورد علت میگوید علت نا امیدی ایران از تامین منافع اش از موافقت نامه اتمی است که ایران نتوانست از این موافقت نامه سودی بدست آورد.
بگفته آقای ایزدی موضوع بانکهای ایران در صدراین مسئله قرار دارد.
با وجود آنکه شماری از شرکتهای اروپایی میخواهند با ایران معاملات تجارتی داشته باشند اما شماری از بانکهای بزرگ جهانی از داد و ستد و تعاملات بانکی با ایران خود داری میکنند.
زیرا واشنگتن علاوه بر تعزیرات اتمی بر ایران، تعزیرات نقض حقوق بشری و راکتهای بالستیک را نیز پا بر جا ماندهاست.
گزارش: احمد هنایش