مسئولان ریاست معارف ولایت بلخ میگویند که موجودیت عرف ناپسند و نا امنی باعث شدهاست تا در ساحات دور دست خانوادهها برای دخترانشان اجازه تعلیم و تحصیل را ندهند.
لاجمیر افغانزی معاون مسلکی ریاست معارف بلخ میگوید با وجود که مکاتب و معلمین در تمامی ولسوالیهای این ولایات وجود دارد، اما در برخی از این ولسوالیها فامیلها به دخترانشان اجازه رفتن به مکاتب را نمیدهند.
آقای افغانزی میگوید این مشکل بیشتر در ولسوالیهای چهار بولک، شولگره، بلخ، چمتال و دولتآباد وجود دارد.
وی در رابطه افزود:
"نا امنی هم میتواند دلیلی باشد برای این موضوع، در کنار رسم و عنعنات نادرست هم باعث شده تا دختران به مکتب نروند. این رسم و عنعنات و ذهنیت غلط در میان مردم موجود است که باید دختر، زن و یا خواهر ما از خانه بیرون نشود و به مکتب نرود."
لاجمیر میگوید در ولسوالیهای بلخ با وجود که هیچ مکتبی مسدود وجود ندارد، اما با آنهم حضور دختران نسبت به پسران به مراتب کمتر است.
به منظور دسترسی دختران به تعلیم و رفتنشان به مکاتب شماری از فرهنگیان پشتو در این ولایت کمپاین را تحت نام " بیایید سبق بخوانیم" در برخی از ولسوالیهای پشتون نشین بلخ آغاز کردهاند.
ولسوالی چهار بولک یکی از همین مناطق در بلخ است که بیش از ۴۶ باب مکتب در آن وجود دارد، اما حضور بانوان در صنفهای درسی خیلی کمرنگ است و تنها تا صنف نهم برای دختران اجازه رفتن به مکتب داده میشود.
ذبیحالله احساس مسئول خیزش ادبی بلخ در جریان کمپاین "بیاید سبق بخوانیم" خطاب به بزرگان قومی و آن عده افراد که بنابر دلایل مختلف دخترانشان را اجازه رفتن به مکتب نمیدهند، چنین گفت:
"فکر کنید دنیا در کجاست و مه هنوز هم در ولسوالی چهاربولک بر استیژ استاده هستم و برای مردم میگویم که تعلیم فایده دارد. حرف از اسلام قبلاً یاد شد اگر میخواهید از لقمه سر دسترخوان گرفته تا انجام انتخابات موفق باشید، هیچ راهی دیگر ندارید جز اینکه تعلیم کنید."
با این حال ذبیحالله زاهد ولسوال چهاربولک در کنار موجودیت عرف ناپسند علت اساسی نرفتن دختران به مکاتب را نبود تعمیر برای مکاتب، نبود کتوب درسی و کمبود معلمین مسلکی و اناثیه میداند.
آقای زاهد در رابطه گفت:
"در چهار بولک در ۲۴ الی ۲۶ مکتب ما تعمیر نداریم، با نبود کتاب درسی مواجه هستیم، استادان مسلکی کم است و اساتید اناث هیچ وجود ندارد."
این در حالیست که یک گزارش سیگار یا بازرس ویژه ایالات متحده امریکا تنها از ۲۶ مکتب در ولایت بلخ نشان میدهد که در این مکاتب سیستم برق فعال نیست شمار معلمین کمتر از ارقامی بوده که گفته شده و ۳۰ درصد معلمین در مکاتب حاضر بودند.
گزارش: مجیبالرحمن حبیبزی