با آنکه دفتر برای طالبان در شهر دوحه پایتخت قطر رسماً افتتاح گردید، اما جنجال ها بر سر چگونگی باز شدن این دفتر باعث گردیده است که بحث های میان حکومت افغانستان و طالبان و یا امریکا و طالبان انجام نشوند. در حالی که طالبان مسلح تا اکنون هیچ گاهی برای مذاکره با حکومت افغانستان تمایل نشان نداده اند اما شورای عالی صلح امیدوار است که با گشایش دفتر برای این گروه در قطر پیشرفت های در این راستا صورت بگیرد.
مولوی شهزاده شاهد سخنگوی این شورا به روز پنجشنبه در صحبت با رادیو آزادی گفت، دفتر طالبان در قطر برای پیشبرد مذاکرات صلح ایجاد شده است. آقای شاهد علاوه کرد که یگانه راه حل به مشکلات موجود در افغانستان گفتگو میان حکومت این کشور و طالبان است:
« دفتر قطر به خاطر مذاکرات صلح است و صلح زمانی برقرار می شود که بین مخالفین و حکومت افغانستان مذاکرات صورت بگیرد در غیر آن صلح تامین شده نمی تواند. »
دفتر طالبان سه شنبه هفته گذشته طی مراسمی در دوحه گشایش یافت. به اهتزاز در آمدن بیرق طالبان و نصب لوحه امارت اسلامی افغانستان در دفتر این گروه در قطر خشم دولت افغانستان را بر انگیخت. ریاست جمهوری افغانستان سپس از تعلیق در آوردن مرحله چهارم مذاکرات با امریکا بر سر قرار داد امنیتی خبر داده گفت که در گفتار و عمل امریکا در ارتباط به پروسه صلح این کشور تناقضات موجود است.
حکومت افغانستان هم چنان بعد از اجلاس رییس جمهور کرزی با رهبران پیشین جهادی، سران اپوزیسیون و شخصیت های سیاسی بیان داشت، تا زمانیکه پروسه صلح کاملاً افغانی نباشد شورای عالی صلح در مذاکرات قطر اشتراک نمی کند. مقام های افغان می گویند که از دفتر طالبان در قطر نباید به غیر از گفتگو های صلح برای اهداف دیگر استفاده شود.
احزاب و ایتلاف های سیاسی در افغانستان هم از این موقف حکومت افغانستان حمایت می کنند اما پیشنهاد می نمایند که در مذاکرات صلح به نماینده گان احزاب سیاسی و نهاد های جامعه مدنی هم سهم داده شود. سید آقا فاضل سانچاره کی سخنگوی ایتلاف ملی در این مورد به رادیو آزادی گفت:
« ما از روند گفتگو با مخالفین مسلح به خصوص طالبان مسلح حمایت می کنیم و این گفتگو ها را یک ضرورت و یک نیاز می دانیم اما هیچ نوع استفاده سیاسی از این دفتر صورت نگیرد. اگر طالبان اعلام آماده گی کنند و از طرف حکومت افغانستان بخواهد که یک ترکیب جامع و فراگیر مرکب از شورای عالی صلح، اپوزیسیون سیاسی و جامعه مدنی ایجاد کند و این گفتگو ها تحت نظارت سازمان ملل متحد صورت بگیرد ما از آن استقبال می کنیم. »
به دنبال اعتراض شدید حکومت افغانستان با چگونگی افتتاح دفتر طالبان در قطر، جان کیری وزیر خارجه ایالات متحده در مکالمه تلیفونی با رییس جمهور کرزی اطمینان داد که بیرق طالبان و لوحه امارت اسلامی افغانستان از دفتر این گروه برداشته شده است. جیمز دابنز نماینده خاص امریکا برای افغانستان و پاکستان که شنبه گذشته برای دیدار با نماینده گان طالبان به قطر سفر کرده بود، بدون آنکه این ملاقات صورت بگیرد وارد کابل گردید و با رییس جمهور کرزی و هیات رهبری شورای عالی صلح در مورد گشایش دفتر طالبان صحبت کرد.
جیمز کننگهم سفیر امریکا در افغانستان دلیل عدم انجام این دیدار را عمل نکردن طالبان به شرایط و اصول پیشنهاد شده برای گفتگو های صلح خوانده است. رییس جمهور کرزی به تازه گی با بارک اوباما همتای امریکایی خود و دیوید کامرون صدراعظم بریتانیا از طریق ویدیو کنفرانس و تلیفون در مورد تلاش های صلح و افتتاح دفتر طالبان صحبت کرد.
مردم عام در افغانستان در پیوند به گشایش دفتر طالبان نظریات متفاوت دارند. تعدادی این اقدام را برای پیشبرد گفتگو های صلح مفید می دانند اما برخی ها با گشایش این دفتر مخالف اند. دو تن از باشنده گان کابل در این مورد به رادیو آزادی چنین گفتند:
« ما بسیار خوش حال هستیم که دفتر برای طالبان ایجاد شده است، می خواهیم که در افغانستان صلح برقرار شود، سی سال می شود که در این کشور جنگ است به هر قیمت که شود حکومت افغانستان باید برای تامین صلح کوشش کند و طالبان هم سعی کنند که با دولت افغانستان صلح نمایند. »
« در مورد افتتاح دفتر قطر نظر ما این است که طالبان باید قانون اساسی افغانستان را بپذیرند، از جمهوری اسلامی افغانستان حمایت کنند و در بازسازی این کشور سهم بگیرند. »
موضوع گشایش دفتر برای طالبان در قطر حدود سه سال پیش زمانی مورد بحث قرار گفت که گزارش های از دیدار های پنهانی مقامات امریکایی با نماینده گان طالبان در قطر و جرمنی به نشر رسید. دولت افغانستان نخست با ایجاد دفتر برای طالبان مخالفت نشان داد اما سپس به طور مشروط با این کار موافقت کرد. در این حال بعضی از کارشناسان می گویند که پاکستان به خصوص اداره استخبارات این کشور می تواند نقش مهمی را در تشویق طالبان برای مذاکره با حکومت افغانستان ایفا کند.
ملک ستیز یکی از این کارشناسان به این باور است که اگر طالبان به این کار آماده نشوند در خصوص بسته شدن دفتر این گروه اقدام خواهد شد:
« این مربوط این است که پاکستان و آی اس آی تا چه حد بالای طالبان فشار خواهند آورد که دولت افغانستان را به رسمیت بشناسند و زمینه مذاکرات را ایجاد کنند. اگر چنین وضعیتی خلق شود نقش این دفتر به عنوان یک دفتر مثبت بر آینده افغانستان و مذاکرات صلح باقی خواهد ماند اما اگر پاکستان نخواهد که این دفتر به عنوان یک مرکز حل منازعات در افغانستان مبدل شود این دفتر به یک معضله تبدیل خواهد شد و جامعه بین المللی بر قطر فشار خواهد آورد که این دفتر هرچه زودتر بسته شود. »
پاکستان از افتتاح دفتر برای طالبان در قطر حمایت کرده و ابراز امیدواری نموده است که با این گام صلح و ثبات در آن کشور هم برقرار گردد. حکومت افغانستان همواره نقش پاکستان را در پیشبرد تلاش های صلح برجسته خوانده اما مقام های افغان از پاکستان انتقاد می کنند که به تعهدات اش در این راستا صادق نبوده است. برخی از آگاهان با توجه به پافشاری حکومت افغانستان بر شرایط اش در زمینه مذاکرات صلح و عدم علاقه مندی طالبان برای گفتگو با حکومت این کشور باور ندارند که افتتاح دفتر قطر راه را برای گفتگو های صلح باز کند.
گزارش از ستار فروغ
مولوی شهزاده شاهد سخنگوی این شورا به روز پنجشنبه در صحبت با رادیو آزادی گفت، دفتر طالبان در قطر برای پیشبرد مذاکرات صلح ایجاد شده است. آقای شاهد علاوه کرد که یگانه راه حل به مشکلات موجود در افغانستان گفتگو میان حکومت این کشور و طالبان است:
« دفتر قطر به خاطر مذاکرات صلح است و صلح زمانی برقرار می شود که بین مخالفین و حکومت افغانستان مذاکرات صورت بگیرد در غیر آن صلح تامین شده نمی تواند. »
دفتر طالبان سه شنبه هفته گذشته طی مراسمی در دوحه گشایش یافت. به اهتزاز در آمدن بیرق طالبان و نصب لوحه امارت اسلامی افغانستان در دفتر این گروه در قطر خشم دولت افغانستان را بر انگیخت. ریاست جمهوری افغانستان سپس از تعلیق در آوردن مرحله چهارم مذاکرات با امریکا بر سر قرار داد امنیتی خبر داده گفت که در گفتار و عمل امریکا در ارتباط به پروسه صلح این کشور تناقضات موجود است.
حکومت افغانستان هم چنان بعد از اجلاس رییس جمهور کرزی با رهبران پیشین جهادی، سران اپوزیسیون و شخصیت های سیاسی بیان داشت، تا زمانیکه پروسه صلح کاملاً افغانی نباشد شورای عالی صلح در مذاکرات قطر اشتراک نمی کند. مقام های افغان می گویند که از دفتر طالبان در قطر نباید به غیر از گفتگو های صلح برای اهداف دیگر استفاده شود.
احزاب و ایتلاف های سیاسی در افغانستان هم از این موقف حکومت افغانستان حمایت می کنند اما پیشنهاد می نمایند که در مذاکرات صلح به نماینده گان احزاب سیاسی و نهاد های جامعه مدنی هم سهم داده شود. سید آقا فاضل سانچاره کی سخنگوی ایتلاف ملی در این مورد به رادیو آزادی گفت:
« ما از روند گفتگو با مخالفین مسلح به خصوص طالبان مسلح حمایت می کنیم و این گفتگو ها را یک ضرورت و یک نیاز می دانیم اما هیچ نوع استفاده سیاسی از این دفتر صورت نگیرد. اگر طالبان اعلام آماده گی کنند و از طرف حکومت افغانستان بخواهد که یک ترکیب جامع و فراگیر مرکب از شورای عالی صلح، اپوزیسیون سیاسی و جامعه مدنی ایجاد کند و این گفتگو ها تحت نظارت سازمان ملل متحد صورت بگیرد ما از آن استقبال می کنیم. »
به دنبال اعتراض شدید حکومت افغانستان با چگونگی افتتاح دفتر طالبان در قطر، جان کیری وزیر خارجه ایالات متحده در مکالمه تلیفونی با رییس جمهور کرزی اطمینان داد که بیرق طالبان و لوحه امارت اسلامی افغانستان از دفتر این گروه برداشته شده است. جیمز دابنز نماینده خاص امریکا برای افغانستان و پاکستان که شنبه گذشته برای دیدار با نماینده گان طالبان به قطر سفر کرده بود، بدون آنکه این ملاقات صورت بگیرد وارد کابل گردید و با رییس جمهور کرزی و هیات رهبری شورای عالی صلح در مورد گشایش دفتر طالبان صحبت کرد.
جیمز کننگهم سفیر امریکا در افغانستان دلیل عدم انجام این دیدار را عمل نکردن طالبان به شرایط و اصول پیشنهاد شده برای گفتگو های صلح خوانده است. رییس جمهور کرزی به تازه گی با بارک اوباما همتای امریکایی خود و دیوید کامرون صدراعظم بریتانیا از طریق ویدیو کنفرانس و تلیفون در مورد تلاش های صلح و افتتاح دفتر طالبان صحبت کرد.
مردم عام در افغانستان در پیوند به گشایش دفتر طالبان نظریات متفاوت دارند. تعدادی این اقدام را برای پیشبرد گفتگو های صلح مفید می دانند اما برخی ها با گشایش این دفتر مخالف اند. دو تن از باشنده گان کابل در این مورد به رادیو آزادی چنین گفتند:
« ما بسیار خوش حال هستیم که دفتر برای طالبان ایجاد شده است، می خواهیم که در افغانستان صلح برقرار شود، سی سال می شود که در این کشور جنگ است به هر قیمت که شود حکومت افغانستان باید برای تامین صلح کوشش کند و طالبان هم سعی کنند که با دولت افغانستان صلح نمایند. »
« در مورد افتتاح دفتر قطر نظر ما این است که طالبان باید قانون اساسی افغانستان را بپذیرند، از جمهوری اسلامی افغانستان حمایت کنند و در بازسازی این کشور سهم بگیرند. »
موضوع گشایش دفتر برای طالبان در قطر حدود سه سال پیش زمانی مورد بحث قرار گفت که گزارش های از دیدار های پنهانی مقامات امریکایی با نماینده گان طالبان در قطر و جرمنی به نشر رسید. دولت افغانستان نخست با ایجاد دفتر برای طالبان مخالفت نشان داد اما سپس به طور مشروط با این کار موافقت کرد. در این حال بعضی از کارشناسان می گویند که پاکستان به خصوص اداره استخبارات این کشور می تواند نقش مهمی را در تشویق طالبان برای مذاکره با حکومت افغانستان ایفا کند.
ملک ستیز یکی از این کارشناسان به این باور است که اگر طالبان به این کار آماده نشوند در خصوص بسته شدن دفتر این گروه اقدام خواهد شد:
« این مربوط این است که پاکستان و آی اس آی تا چه حد بالای طالبان فشار خواهند آورد که دولت افغانستان را به رسمیت بشناسند و زمینه مذاکرات را ایجاد کنند. اگر چنین وضعیتی خلق شود نقش این دفتر به عنوان یک دفتر مثبت بر آینده افغانستان و مذاکرات صلح باقی خواهد ماند اما اگر پاکستان نخواهد که این دفتر به عنوان یک مرکز حل منازعات در افغانستان مبدل شود این دفتر به یک معضله تبدیل خواهد شد و جامعه بین المللی بر قطر فشار خواهد آورد که این دفتر هرچه زودتر بسته شود. »
پاکستان از افتتاح دفتر برای طالبان در قطر حمایت کرده و ابراز امیدواری نموده است که با این گام صلح و ثبات در آن کشور هم برقرار گردد. حکومت افغانستان همواره نقش پاکستان را در پیشبرد تلاش های صلح برجسته خوانده اما مقام های افغان از پاکستان انتقاد می کنند که به تعهدات اش در این راستا صادق نبوده است. برخی از آگاهان با توجه به پافشاری حکومت افغانستان بر شرایط اش در زمینه مذاکرات صلح و عدم علاقه مندی طالبان برای گفتگو با حکومت این کشور باور ندارند که افتتاح دفتر قطر راه را برای گفتگو های صلح باز کند.
گزارش از ستار فروغ
