مقامات افغان میگویند حدود ۸۵۰ زن در حال حاضر در توقیفگاههای رسمی افغانستان به جرایم مختلف از قتل گرفته تا جرایم اخلاقی زندانی اند ولی هزاران زن دیگر در محلات دور دست جاییکه زندانهای مناسب برای زنان موجود نیست در قید قرار داشته و در منازل بزرگان محلی مدت قید شانرا سپری میکنند.
اکثر زنان محبوس افغان در زندانها نه بلکه در خانههای ریش سفیدان و اربابان محلی زندانی اند.
زمانیکه فوزیه هژده ساله به جرم زنا و فرار از منزل متهم شد یک محکمه محلی در پکتیکا او را به مجازات حبس محکوم کرد.
به فوزیه بعداً معلوم شد که او در زندان حکومتی نه بلکه در منزل یک بزرگ قومی زندانی خواهد شد و در آنجا قید هژده ماهه اش را سپری خواهد کرد.
فوزیه به آژانس خبری رویترز گفته است: "با من مثل حیوان برخورد میشد و مانند یک برده مرا نگه میداشتند."
فوزیه که به سبب یک مریضی برای مدت کوتاه از قید رها شدهاست، از ترس خانواده همین بزرگ محلی نامش را افشا نکرده ولی خانواده و اقاربش او را فوزیه خطاب میکنند.
فوزیه میگوید، از خدا میخواهم رنجی را که من میکشم نصیب کسی دیگر نکند.
پکتیکا که یک ولایت خیلی فقیر و سنتی است با بعضی مناطق قبایلی پاکستان سرحدات مشترک دارد. در پکتیکا زندان برای زنان وجود ندارد.
زندانهای مزدحم افغانستان اغلباً مورد انتقادات در سطح بینالمللی قرار داشته اند.
در حالیکه حکومت مرکزی در تلاش گسترش صلاحیت قضاییاش در نقاط دور دست میباشد، زنان بعد از محکوم شدن توسط شوراهای محلی یا بزرگان قومی به نحوی دیگر مجازات شده و در خانههای بزرگان قوم معیاد قید شانرا سپری میکنند و خدمت میکنند.
احیای حقوق بنیادی زنان یکی از اهداف عمدۀ جامعه جهانی در افغانستان بود جاییکه طالبان دختران را حتی از رفتن به مکتب منع کرده بودند.
قضیه فوزیه نشان دهندۀ مشکلی است در راه عملی شدن قانون در نقاط زیاد افغانستان بعد از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱.
تازه ترین گزارش وزارت خارجه امریکا در مورد حقوق بشر که در ماه اپریل منتشر شد، نشان داد که سیستم رسمی قضایی در قراه و قصبات اصلاً موجود نیست و دعواهای قضایی اغلباً در جرگههای بزرگان محلی حل میشود.
این بزرگان محلی اغلباً مجازات را بدون توجه به سیستم عدلی فیصله میکنند.
حلیم کوهستانی مدیر خدمات زندانهای افغانستان میگوید، حدود ۸۵۰ زن در حال حاضر در توقیفگاههای رسمی افغانستان به جرایم مختلف از قتل گرفته تا مواد مخدر و جرایم اخلاقی زندانی اند. ولی به گفته وی هزاران زن دیگر شاید در محلات غیر رسمی جاییکه زندانهای مناسب برای زنان موجود نیستند، محبوس باشند.
او افزود، حکومت این مسئله را تحمل میکند و کاری هم کرده نمیتواند.
زلمی خروتی یک مدافع حقوق بشر در پکتیکا میگوید، زنانیکه به جرایم جنسی و دیگر جرایم محکوم به مجازات میشوند، اغلباً ملکیت بزرگان قومی میشوند.
فوزیه که در یک محکمه ولایتی پکتیکا محاکمه شد از سال ۲۰۱۵ به این طرف در منزل یک بزرگ محلی در اتاق محقر به سر میبرد، و اتاقش همجوار با خانه خودشان است.
فوزیه این را نگفت که آیا در زمان قید از وی سوء استفاده جنسی میشود یا نه زیرا چنین چیز در افغانستان افتضاح محض با عواقب مرگبار است، ولی میگوید تنهاست و نمیتواند با خانودهاش ببیند.
فوزیه که رویش را با یک چادر پشمی پنهان کرده به آژانس خبری رویترز گفت، چنین زندانها مثل زندانهای عادی نیستند که بتوانید فامیل تانرا ببینید یا به شما چیزی بیاورند.
خلیل زدران یک تن از بزرگان قومی پکتیا به آژانس خبری رویترز گفته است با نگهداشتن زنان در منزلش مشکلی ندارد و اگر والی یا رئیس پولیس برایش بگوید زنان محاکمه شده را در منزلش نگهدارد این کار را خواهد کرد.
زدران میگوید، همسر دومش زمانی یکی از زنهای زندانی در منزلش بود و هیچ وقت با زنان رویه بد نکردهاست.