واکنش‌ها در پیوند به تخریب دکان‌های قدیمی در هرات

ریاست اطلاعات و فرهنگ و انجمن حامی میراث‌های فرهنگی هرات می‌گویند، ریاست شاروالی نزدیک به دو صد در بند دکان را در مرکز شهر قدیم تخریب کرده است.

آنان می‌گویند، این دکاکین جز آبدات تاریخی هرات است و تخریب آن بر اساس قانون جرم پنداشته می‌شود.

در همین حال مسئولان در ریاست شاروالی می‌گویند، این تصمیم به اساس توافق والی هرات و اداره مستقل ارگان‌های محل انجام شده‌است.

آنان تأکید دارند که ساحات تخریب شده ارزش تاریخی ندارد و ریاست شاروالی می‌خواهد آنرا به سبک معماری قدیم هرات اعمار نماید.

ریاست شاروالی ۱۶۸ در بند دکان را در شمال و جنوب مسجد جامع بزرگ شهر هرات تخریب کرده‌است.

مسئولان انجمن حامیان میراث‌های فرهنگی هرات می‌گویند ریاست شاروالی به صورت خودسرانه دست به تخریب این آبدات زده‌است.

محقق عبدالغنی نیکسیر عضو انجمن حامی میراث‌های فرهنگی هرات می‌گوید، تخریب این دکان‌ها بافت تاریخی شهر کهنه را بر هم زده‌است.

آقای نکسیر این روند را برای ساحات و آبدات تاریخی افغانستان از جمله هرات بسیار نگران کننده توصیف می‌کند.

وی گفت:

"هرات حیثیت تاریخی خود را روز تا روز از دست می‌دهد، من متأسف هستم که اولیای امور فرهنگی به خصوص اولیای مرکز هیچ کاری در زمنیه آبدات تاریخی و داشته فرهنگی هرات و به طور عموم از افغانستان متوجه نیستند."

در سال‌های اخیر نگرانی‌ها از تخریب ساحات و آبدات تاریخی در هرات بالا گرفته است.

همایون احمدی یک عضو مسلکی آمریت حفظ آبدات تاریخی می‌گوید، از ده سال به این طرف حلقات خاص کوشش می‌کنند تا آبدات تاریخی این ولایت را نابود سازند.

وی افزود:

"از سال ۱۳۸۴ به اینطرف وقتی که جامعه جهانی توجه کرد روی اینکه هرات منحیث یکی از شهرهای تاریخی و اینکه بافت آن قابل رویت است، به لیست میراث‌های فرهنگی جهان کاندید شود، حلقاتی برای از بین بردن داشته‌های فرهنگی هرات کار کردند، اول سنگ‌های قبور مزارات هرات همه روز تخریب شد و بعداً ساخت و سازهای بی‌رویه در داخل شهر قدیم هرات باعث این شد که چهل فیصد از بافت قدیمی شهر تخریب شود."

فعالین مدنی هم از اقدام ریاست شاروالی انتقاد می‌کنند. نذیر احمد رها یکی از این افراد این حرکت را خلاف قانون و تجاوز به حریم فرهنگ مردم می‌خواند.

آقای رها از نهادهای عدلی و قضایی می‌خواهد که این موضوع را به صورت جدی مورد پیگیری قرار دهند:

"شاروال هرات و اداره شاروالی با آگاهی از تمام این قوانین اقدام به چنین مسئله کرده و این مسئله از جانب مردم هرات به عنوان تخلف از قانون و تجاوز به حریم فرهنگ به سارنوالی معرفی شود. این مسئولیت مردم هرات است."

دکان‌های تخریب شده از مکلیت‌های ریاست شاروالی هرات است. مسئولان در این اداره می‌گویند این مکان‌ها ارزش تاریخی ندارند.

احمد وحید زیارتجایی مدیر اجرائیه ریاست شاروالی می‌گوید آنان می‌خواهند تا این دکان‌ها را در سه طبقه با ارتفاع هفت متر و به سبک معماری قدیمی هرات اعمار نمایند.

او گفت، این تصمیم بعد از مشوره با والی هرات و اداره مستقل ارگان‌های محل اتخاذ شده‌است.

وی گفت:

"شاروالی هرات مصمم به حفظ آبدات تاریخی است،هیچ آبده را تخریب نکرده و هیچ دلیل و اسنادی وجود ندارد که این آبده‌های که تخریب کرده از جمله آبده‌های تاریخی باشد. امروز که شاروالی هرات طرح جدید نوسازی را با حفظ تمام قوانین میراث‌های فرهنگی ارائه بکند. متاسفانه این از روی عقده‌های شخصی است، ما گمان این را داریم که مسئولان اطلاعات و فرهنگ هرات با غاصبین که ۲۰ سال است ملکیت شاروالی را به خرید و فروش روبرو کرده‌اند، هم دست هستند و حمایت از غاصبین می‌کنند که در آنجا منافع شخصی آن‌ها مطرح است."

آریا رئوفیان رئیس اطلاعات و فرهنگ هرات این ادعا را بی‌اساس خواند. آقای رئوفیان اقدام ریاست شاروالی را خود سرانه خواند و گفت که ریاست اطلاعات و فرهنگ قبل از این نگرانی خود را به صورت کتبی به نهادهای مختلف مسئول ابراز کرده اما ریاست شاروالی به این موضوع توجه نکرده و دست به تخریب مکان‌های تاریخی زده‌است.

وی گفت:

"یک روز قبل وزارت اطلاعات و فرهنگ به امضاء سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ، این موضوع را به شاروالی، اداره ارگان‌های محل و کاپی را به مقام ولایت هرات، جداً ابراز نگرانی کرده که به هیچ عنوان حق ندارد که این دکان‌ها را تخریب کند و باید این برنامه متوقف شود. اما فردای آن با وجود این مواد و قوانین تخریب این دکان‌ها شروع شده و اعتنایی به حرف کسی نکرده‌اند. قطعاً از جانب مقام ولایت به ریاست اطلاعات و فرهنگ در این مورد چیزی نرسیده‌است و من باور ندارم که هیئت در این زمنیه تعیین شده باشد."

ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات همواره از شاروالی انتقاد کرده‌است که جلوی ساختمان‌های بلند منزل در اطراف ساحات تاریخی شهر هرات را نمی‌گیرد و اعمار این گونه منازل را خلاف قانون حفظ آبدات تاریخی افغانستان می‌داند.

مسئولان اطلاعات و فرهنگ هرات می‌گوید که این ولایت حدود ۸۰۰ ساحه و آبده تاریخی دارد که شماری از آنان تخریب و برخی دیگر به خاطر مشکلات مختلف در حال نابودی قرار دارند.

آریا رئوفیان رئیس اطلاعات و فرهنگ هرات اقدام ریاست شاروالی هرات را مخالف با تصمیم شورای وزیران افغانستان می‌داند.

او می‌گوید، در سال ۱۳۸۴ شورای وزیران فیصله کرده‌است که نباید مکان‌های قدیمی تخریب گردند اما شاروالی هرات بدون در نظر داشت این موضوع دست به این عمل زده‌است.

با این حال شاروالی هرات تصمیم دارد تا دکان‌های اطراف مسجد جامع بزرگ را تخریب و نوسازی کند اما این اقدام با واکنش تند فرهنگیان و دکانداران این منطقه مواجه شده است.

آنان این اقدام شاروالی را غیر قانونی می‌خوانند اما مسئولان این اداره می‌گویندکه جواز نوسازی این دکان‌ها از سوی مقام‌های مرکزی کشور صادر شده‌است.

شاه پورصابرهرات