شهر کهنه کابل در حال بازسازی دوباره قرار دارد. به نوشته خبرگزاری رویترز عظمت شهر کهنه کابل از زیر خرابههای دهها سال جنگ، ویرانی و خاکروبه دوباره نمایان میشود.
دانشمندان فرهنگی و تاریخی میگویند حفظ میراث فرهنگی تنها بازسازی معنی ندارد بلکه به مردم حس افتخار هم میدهد.
در این مورد بنیاد تامسن رویترز که به گزارشهای فرهنگی و مسایل اجتماعی توجه دارد مطلبی را نشر نموده.
بنیاد تامسن رویترز در مطلب خود مینویسد که شهر کهنه کابل از زیر خاکستر دهها سال جنگ و کوههای خاکروبه بیرون شده و سعی دارد فرهنگ قدیمی خود را نمایان بسازد که البته کار آسان نیست.
زمانی که بازسازی شهر کهنه کابل آغاز شد بهخاطر تپههای بلند خاکروبه بعضی باشندهگان این منطقه مجبور شدند دروازههای درآمد خانههای خودرا به طبقه دوم بالاببرند. اما امروز بعد از ده سال کار دهها خانهگلی و چوبی در منطقه مراد خانی کابل بازسازی شده است و باشندهگان محلی بار دیگر از کوچههای باریک گذشته و بهسمت بازار کراچیهای مواد خوراکی و میوه میروند.
در یک شهری که پوستههای امنیتی و تعمیرات نوساخت آنرا فرا گرفته، مساجد قدیمی، حمامهای محلی و باغها با چیلههای انگور دوباره توجه سیاحان و مردم محل را به خود جلب کرده است.
پروفیسر مطالعات شهری در پوهنتون دولتی سان فرانسسکو پیترو کالی گیرو میگوید حفظ میراث فرهنگی بسیار مهم است و اهمیت آن خیلی بیشتر از تعمیرات شیشهای و آهنین میباشد.
در ۴۰ سال جنگ از اشغال شوروی در دهه ۱۹۸۰ گرفته تا جنگهای داخلی و سپس طالبان بسیار آثار باستانی افغانستان از بین رفته و طالبان در سال ۲۰۰۱ دو مجسمه بزرگ بودا را در بامیان انفجار داده و صدها مجسمه دیگر تاریخی بودا را در موزیوم کابل تخریب کردند.
در سال ۲۰۰۱ وقتی که نظام طالبان سقوط داده شد به بازسازی آثار فرهنگی آنقدر توجه نشد چون اولویتها ساختن سرکها، شفاخانهها و مکاتب و جاهای دیگر بودند.
اما بعداً بنیادهای غیر انتفاعی "آقاخان" و "تورکوایز مونتین" یا "کوه فیروزه" که مرکز آن در بریتانیا میباشد کار بازسازی بعضی از این آثار و تعمیرات تاریخی را شروع کردند.
شاروال کابلزکی سرفراز به بنیاد تامسن رویترز گفته است که آنها بودجه بازسازی آثار باستانی و شهر کهنه کابل ندارند از این رو از بنیادهای غیرانتفاعی خواهان کم شده اند.
در سال ۲۰۰۲ بنیاد آقاخان یک موافقتنامه را برای بازسازی دهها اثر باستانی، باغها و محلات قدیمی کابل امضا کرد. این بنیاد در منطقه عاشقان و عارفان دهها خانه، تعمیر و حمام قدیمی را بازسازی کرده و کوچههای باریک این منطقه را هموار و منابع آب و بدرفت را در این منطقه فراهم ساخته است. رئیس بنیاد آقاخان لویس مونریال در ین مورد معلومات داده و گفته است این پروژه زمینه تعلیم مسلکی را هم برای مردم محل مساعد ساخته است، مخصوصا در بخشهای قالین بافی، خرادی، کنده کاری، زریکاری، شیشه سازی و غیره...
به گفته آقای مونریال شهرهای عنعنوی افغانستان و معماری آن که در طول صدها سال رشد کرده است یک هویت مشخصی را به این منطقه میدهد و در رقابتهای اعمار تعمیرات نو و آهنین، با زرق و برق توجه به هنرهای قدیمی معماری بسیار مهم میباشد و مردم را با تاریخ، فرهنگ و هویت گذشته آشنا میسازد.
در منطقه مرادخانی که به قرن ۱۸ میلادی بر میگردد بنیاد کوه فیروزه در حدود ۵۰ خانه را بازسازی کرده و یک انستیتوت مسلکی را برای افغانها بهشمول زنان ساخته است که به آنها چوبکاری، کاشیکاری، خطاطی، زرگری و ساختن سنگهای جلادار را میآموزد.
تولیدات این انستیتوت نظر به معلومات ویب سایت آن توسط شرکتهای بسیار نامدار جهان خریداری و به فروش میرسد.
بعد از بازسازی کوچهها یک تعداد مردم محل بهشمول دوکانداران دوباره به آنجا برگشته اند. مرتضٰی معصومی که از ۲۰ سال بهاینطرف دُکان نقرهفروشی دارد میگوید مردم دوباره به این مناطق میآیند زیرا راهها هموار شده اند، دُکانها باز شده و کوچه ها پاکتر و زیباتر شده اند.
در چند قدمی دُکان مرتضٰی مردان در پیشروی دروازه مسجد نشسته اختلاط میکنند و تبنگهای نان و میوه در اطراف آنها دیده میشود.