«افغانستان به تسریع و تقویهء دیپلوماسی ضرورت دارد» عنوان یک مقالهء تحلیلی روزنامهء انتر نشنال هرالد تربیون است.
روز نامه می نویسد، قرار است 68 کشورجهان در اخیر ماه جاری در لندن، توجه شان را روی آینده افغانستان معطوف کنند. اما اطمینان از آینده افغانستان ،علاوه برافزایش کمک های نظامی وملکی وادارهء سالم به تسریع وتوسعه دیپلوماسی، خاصتاً ضرورت به حل منطقوی مشکلات افغانستان هم ضرورت دارد. برای رسیدن به این هدف ( افغانستان با ثبات و آرام) این کشور باید با همسایه های قدرتمند، به شمول پاکستان،ایران،چین،هند وروسیه روابط بهتر داشته باشد.
همسایه های افغانستان هم به این نتیجه رسیده اند که باید از یک افغانستان با ثبات، مستقل واز نظر اقتصادی قابل رشد، حمایت شود. اما با وصف این مساله، هرگاه حکومت کابل ناکام شود و یا جامعهء بین المللی از تعهدات شان در جهت تامین امنیت وباز سازی انکارکند، درآن صورت کشورهای فرصت طلب منطقه تلاش خواهند کرد تا نفوذ شان را در افغانستان دوباره احیا کنند.
روزنامه می افزاید، هرچند که برخورد با شورشیان طالب در صدر اولویت ها قرار دارد، اما بهترین راه بیرون رفت ازین باتلاق اینست که افغانستان به سیاست عنعنوی بیطرفی، عدم مداخله در امور داخلی توسط دیگران و عدم مداخله در امورداخلی دیگران بر گردد و همچنان افغانستان از تخته رقابت ها در بازی بزرگ آینده حذف شود.
به نوشتهء روزنامه، در بسیاری دوره های قرن بیستم، زمام داران افغان این مشی را به نمایش گذاشته اند. چنانچه محمد نادر شاه، پادشاه افغانستان در سال 1931 میلادی اظهار داشت:
«بهترین و مفید ترین سیاست برای افغانستان، سیاست بی طرفی می باشد.»
وی گفته بود:
«افغانستان در حالی که حق عمل متقابل یا حق بالمثل را برای خود محفوظ می دارد، باید به همسایه های خود نیز از روش وطرز برخورد دوستانه اطمینان بدهد.»
موافقت نامه سال 2001 در بن نیز چنین یک اساس را برای این طرز برخورد تهیه دیده است.
درکنفرانس بن، اشتراک کننده گان از ملل متحد تقاضا کردند تا تدابیر لازم جهت تضمین حاکمیت ملی، تمامیت ارضی، وحدت ملی وهمچنان عدم مداخله توسط کشورها را در امور داخلی افغانستان، اتخاذ کند.
روزنامه در ادامه مقاله می نویسد:
یک تعداد از نمونه های بی طرفی را می توان برای افغانستان در نظر گرفت، مانند موافقت نامه بی طرفی لاوس که در سال 1962 در ژینوا از طرف چهارده کشور، به شمول پنج کشور اعضای دایمی شورای امنیت ملل متحد، همسایه های منطقوی، هند و کانادا به امضا رسید.
بناً این قالب بندی برای افغانستان می تواند در خور تطبیق باشد، به شمول نشر اعلامیه رسمی بی طرفی افغانستان که طرف تایید شورای امنیت ملل متحد باشد. علاوتاً این اصول می تواند یک چارچوب را برای توافق یک مجتمع وسیع که درآن روی حل مسالهء سرحدی، قابل قبول برای هردو جانب افغانستان وپاکستان باشد تهیه کند.
روزنامه انتر نشنال هرالد تربیون در اخیر مقاله اش می نویسد:
کنفرانس لندن شاید زمینه را برای راه اندازی این تلاش های منطقوی مساعد بسازد و باید هم تقاضا کند تا یک گروپ تماس بین المللی، تحت حمایت وسرپرستی شورای امنیت ملل متحد به منظور رهنمایی تلاش ها جهت تسریع و تقویهء دیپلوماسی برای افغانستان ایجاد شود.
روز نامه می نویسد، قرار است 68 کشورجهان در اخیر ماه جاری در لندن، توجه شان را روی آینده افغانستان معطوف کنند. اما اطمینان از آینده افغانستان ،علاوه برافزایش کمک های نظامی وملکی وادارهء سالم به تسریع وتوسعه دیپلوماسی، خاصتاً ضرورت به حل منطقوی مشکلات افغانستان هم ضرورت دارد. برای رسیدن به این هدف ( افغانستان با ثبات و آرام) این کشور باید با همسایه های قدرتمند، به شمول پاکستان،ایران،چین،هند وروسیه روابط بهتر داشته باشد.
همسایه های افغانستان هم به این نتیجه رسیده اند که باید از یک افغانستان با ثبات، مستقل واز نظر اقتصادی قابل رشد، حمایت شود. اما با وصف این مساله، هرگاه حکومت کابل ناکام شود و یا جامعهء بین المللی از تعهدات شان در جهت تامین امنیت وباز سازی انکارکند، درآن صورت کشورهای فرصت طلب منطقه تلاش خواهند کرد تا نفوذ شان را در افغانستان دوباره احیا کنند.
روزنامه می افزاید، هرچند که برخورد با شورشیان طالب در صدر اولویت ها قرار دارد، اما بهترین راه بیرون رفت ازین باتلاق اینست که افغانستان به سیاست عنعنوی بیطرفی، عدم مداخله در امور داخلی توسط دیگران و عدم مداخله در امورداخلی دیگران بر گردد و همچنان افغانستان از تخته رقابت ها در بازی بزرگ آینده حذف شود.
به نوشتهء روزنامه، در بسیاری دوره های قرن بیستم، زمام داران افغان این مشی را به نمایش گذاشته اند. چنانچه محمد نادر شاه، پادشاه افغانستان در سال 1931 میلادی اظهار داشت:
«بهترین و مفید ترین سیاست برای افغانستان، سیاست بی طرفی می باشد.»
وی گفته بود:
«افغانستان در حالی که حق عمل متقابل یا حق بالمثل را برای خود محفوظ می دارد، باید به همسایه های خود نیز از روش وطرز برخورد دوستانه اطمینان بدهد.»
موافقت نامه سال 2001 در بن نیز چنین یک اساس را برای این طرز برخورد تهیه دیده است.
درکنفرانس بن، اشتراک کننده گان از ملل متحد تقاضا کردند تا تدابیر لازم جهت تضمین حاکمیت ملی، تمامیت ارضی، وحدت ملی وهمچنان عدم مداخله توسط کشورها را در امور داخلی افغانستان، اتخاذ کند.
روزنامه در ادامه مقاله می نویسد:
یک تعداد از نمونه های بی طرفی را می توان برای افغانستان در نظر گرفت، مانند موافقت نامه بی طرفی لاوس که در سال 1962 در ژینوا از طرف چهارده کشور، به شمول پنج کشور اعضای دایمی شورای امنیت ملل متحد، همسایه های منطقوی، هند و کانادا به امضا رسید.
بناً این قالب بندی برای افغانستان می تواند در خور تطبیق باشد، به شمول نشر اعلامیه رسمی بی طرفی افغانستان که طرف تایید شورای امنیت ملل متحد باشد. علاوتاً این اصول می تواند یک چارچوب را برای توافق یک مجتمع وسیع که درآن روی حل مسالهء سرحدی، قابل قبول برای هردو جانب افغانستان وپاکستان باشد تهیه کند.
روزنامه انتر نشنال هرالد تربیون در اخیر مقاله اش می نویسد:
کنفرانس لندن شاید زمینه را برای راه اندازی این تلاش های منطقوی مساعد بسازد و باید هم تقاضا کند تا یک گروپ تماس بین المللی، تحت حمایت وسرپرستی شورای امنیت ملل متحد به منظور رهنمایی تلاش ها جهت تسریع و تقویهء دیپلوماسی برای افغانستان ایجاد شود.
