تصور از شهر سازی و احداث سرک ها همواره با تخریب عمارات و قطع درختان همراه بوده است و افغانستان همواره این خاطرهء تلخ را تجربه کرده است.
طور مثال احداث جادهء میوند در شهر کابل، اگر از یک سو دشوار های ترانسپورتی شهر کابل را کاهش داد، از جانب دیگر یک بخش از شهر کهنه و تاریخی کابل را برای همیشه منهدم ساخت.
یا در سالیان اخیر سرک سازی های با موجب و بی موجب در منطقهء چنداول شهر کابل، عمارات کهن، چهار سو ها، سقاخانه ها و رواق های تاریخی را به طور کامل از بین برد.
از وسط منار های تاریخی و از کنار قلعهء اختیار الدین در شهر هرات نیز یک سرک می گذرد که تداوم اهتزازات ناشی از تردد وسایط ترانسپورتی، این ارزش فرهنگ جهانی را به خطر مواجه ساخته است.
منار جام که از آن عنوان کهن سال ترین بنای خشت و گل جهان نام برده میشود و در مناطق کوهستانی ولایت غور در افغانستان قرار دارد، به دلیل جریان آب دریایی که در نزدیک منار جام قرار دارد، در حال فرسایش است.
برای نجات بنا های تاریخی شهر ها و ارزش های فرهنگ جهانی نظیر مناره های هرات و جام، چه باید کرد؟
سرک نساخت؟ مسیر دریا ها را باید تغییر داد؟ استحکامات موقت ساخت ؟
در جهان امروز بدون سرک ها نه می شود به سوی پیشرفت و رفاه گامی نهاد. تغییر مسیر دریا ها نیز دشوار و هم پر هزینه است. استحکامات موقت نیز دردی را دوا نه می کند.
پس دیگران در همچو موارد چه کرده اند؟ آیا عمارات کهن، مناره های تاریخی و رواق های با ارزش را به جا های دیگر انتقال داده اند؟
در تابستان سال 1936 مصطفی کمال اتاترک رهبر و بنیان گذار ترکیهء مدرن به خاطر نجات یک اصله درخت، قصر یالوا را 4 متر به سمت شرق از محل اصلی آن انتقال داد.
طاق بلورین که اصلاً دروازه ورودی قصر بکنگهام در انگلستان بود، نسبت کم عرض بودن، در سال 1851 از قصر بکنگهام به محل امروزی آن، در هاید پارک لندن، انتقال داده شده است.
عمارات (Century) و (GEM) در دیترویت حدود 500 متر، دور تراز محل اولی، شان به محل فعلی آن ها انتقال داده شده اند.
تعمیر شوبرت که 2638 تن وزن دارد نیز 300 متر دور از محل اولیهء آن انتقال به محل جدید آن، داده شده است.
تا امروز هزاران عمارت دارای سایز ها و اوزان مختلف روی دلایل متفاوت از یک محل به محل دیگر انتقال داده شده اند که وزن و ابعاد یک تعداد از آن ها هزاران مرتبه نسبت به مناره های جام و هرات و حتی قلعهء اختیار الدین بیشتر بوده است.
بزرگترین انتقال ساختمان ها تا اکنون منتقل ساختن عمارت فون گانک در ایالت گوانگسی (Guangxi) چین است که در ماه نوامبر سال 2004 صورت گرفت و در کتاب رکورد های جهان گینس ثبت شده است.
طور مثال احداث جادهء میوند در شهر کابل، اگر از یک سو دشوار های ترانسپورتی شهر کابل را کاهش داد، از جانب دیگر یک بخش از شهر کهنه و تاریخی کابل را برای همیشه منهدم ساخت.
یا در سالیان اخیر سرک سازی های با موجب و بی موجب در منطقهء چنداول شهر کابل، عمارات کهن، چهار سو ها، سقاخانه ها و رواق های تاریخی را به طور کامل از بین برد.
از وسط منار های تاریخی و از کنار قلعهء اختیار الدین در شهر هرات نیز یک سرک می گذرد که تداوم اهتزازات ناشی از تردد وسایط ترانسپورتی، این ارزش فرهنگ جهانی را به خطر مواجه ساخته است.
منار جام که از آن عنوان کهن سال ترین بنای خشت و گل جهان نام برده میشود و در مناطق کوهستانی ولایت غور در افغانستان قرار دارد، به دلیل جریان آب دریایی که در نزدیک منار جام قرار دارد، در حال فرسایش است.
برای نجات بنا های تاریخی شهر ها و ارزش های فرهنگ جهانی نظیر مناره های هرات و جام، چه باید کرد؟
سرک نساخت؟ مسیر دریا ها را باید تغییر داد؟ استحکامات موقت ساخت ؟
در جهان امروز بدون سرک ها نه می شود به سوی پیشرفت و رفاه گامی نهاد. تغییر مسیر دریا ها نیز دشوار و هم پر هزینه است. استحکامات موقت نیز دردی را دوا نه می کند.
پس دیگران در همچو موارد چه کرده اند؟ آیا عمارات کهن، مناره های تاریخی و رواق های با ارزش را به جا های دیگر انتقال داده اند؟
در تابستان سال 1936 مصطفی کمال اتاترک رهبر و بنیان گذار ترکیهء مدرن به خاطر نجات یک اصله درخت، قصر یالوا را 4 متر به سمت شرق از محل اصلی آن انتقال داد.
طاق بلورین که اصلاً دروازه ورودی قصر بکنگهام در انگلستان بود، نسبت کم عرض بودن، در سال 1851 از قصر بکنگهام به محل امروزی آن، در هاید پارک لندن، انتقال داده شده است.
عمارات (Century) و (GEM) در دیترویت حدود 500 متر، دور تراز محل اولی، شان به محل فعلی آن ها انتقال داده شده اند.
تعمیر شوبرت که 2638 تن وزن دارد نیز 300 متر دور از محل اولیهء آن انتقال به محل جدید آن، داده شده است.
تا امروز هزاران عمارت دارای سایز ها و اوزان مختلف روی دلایل متفاوت از یک محل به محل دیگر انتقال داده شده اند که وزن و ابعاد یک تعداد از آن ها هزاران مرتبه نسبت به مناره های جام و هرات و حتی قلعهء اختیار الدین بیشتر بوده است.
بزرگترین انتقال ساختمان ها تا اکنون منتقل ساختن عمارت فون گانک در ایالت گوانگسی (Guangxi) چین است که در ماه نوامبر سال 2004 صورت گرفت و در کتاب رکورد های جهان گینس ثبت شده است.