لینک‌های قابل دسترسی

خبر تازه
شنبه ۱ ثور ۱۴۰۳ کابل ۰۴:۳۵

«ایران باید از قزاقستان بیاموزد»


نورسلطان نظر بایف رییس جمهور قزاقستان
نورسلطان نظر بایف رییس جمهور قزاقستان
پس از سقوط اتحاد شوری سابق، کشورهای بلاروس، اوکرایین و قزاقستان سلاح و مواد اتمی را که از شوروی آن وقت برای آنها به میراث باقی مانده بود، از بین بردند.

اما پرسش در این جاست که آنها در بدل این کار شان چه چیزی را بدست آورده اند؟ اکنون این کشور ها در مورد این تصمیم شان چه فکر می کنند؟ و آیا تجربهء آنها برای کشورهای نظیر ایران و کوریای شمالی و سایر کشور های که دارای سلاح اتمی اند و یا می خواهند این سلاح را داشته باشند، مثال شده نمی تواند؟

رهبران جهان در جریان این هفته در سیول پایتخت کوریای جنوبی اجلاس دو روزه را برگزار کردند که در آن مساله امنیت هسته یی مورد بررسی قرار گرفت.

در این اجلاس، به تاسیسات اتمی کشورهای کوریای شمالی، پاکستان، هند و ایران که در این نشست اشتراک نه کرده بودند، بیشتر تمرکز صورت گرفت.

در میان این کشورها، سه کشور آن دارای سلاح اتمی بوده و اما جامعه بین المللی در مورد تاسیسات اتمی ایران نگرانی دارد که شاید این کشور در تلاش ساختن سلاح هسته یی باشد.

اما تا اکنون چنین یک پلان ارایه نه شده تا کوریای شمالی، پاکستان و هند را برای از بین بردن سلاح اتمی شان تشویق کند و ذخیره های سلاح و برنامه هسته یی شان را از بین ببرند.

بارک اوباما رییس جمهور ایالات متحده امریکا که مساله امنیت هسته یی را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده است، در ملاقات با نور سلطان نظربایف رییس جمهور قزاقستان در سیول، از این کشور به عنوان نمونه ستایش نمود.

بارک اوباما گفت:

« 20 سال قبل قزاقستان فیصله کرد که سلاح اتمی خود را از بین می برد. با این اقدام قزاقستان نه تنها به پیشرفت های بزرگ اقتصادی نایل آمد، بلکه با از بین بردن مواد و سلاح اتمی به نمونه خوب در میان کشورهای جهان مبدل شد.»

نور سلطان نظر بایف رییس جمهور قزاقستان در روزنامه نیویارک تایمز تحت این عنوان که ایران باید از قزاقستان بیاموزد، مقاله را به نشر رسانیده که در آن چنین آمده است:

« من هیچ شک و تردید ندارم که کشور ما امروزه یک کشور با ثبات می باشد و پیشرفت خوبی نموده است. ما امروزه از نفوذ زیاد برخوردار هستیم و از برکت همین تصمیم، ما در جهان دوستان زیاد داریم. »

بعد از فروپاشی شوروی سابق، در بلاروس، اوکرایین و قزاقستان مقدار زیاد ذخایر سلاح تکتیکی و استراتیژیک موجود بود. در حقیقت قزاقستان در آن زمان چهارمین کشور رو به انکشاف بوده که نسبت به هر کشور دیگر شوروی سابق دارای ذخایر مواد اتمی بود.

اما این سه کشور فیصله کردند که مواد و سلاح های اتمی شان را از بین می برند و با این کشورها کمک صورت گرفت تا به این میراث شوروی سابق نقطهء پایان بگذارند.

اما سوال در این جاست که این کشورها در بدل آن چه انجام دادند چه چیزی بدست آوردند و اکنون که از آن 20 سال می گذرد چه فکر می کنند؟

در میان این سه کشور، قزاقستان بیشترین نفع را برداشت.

تولکین ژورکییف رییس شورای امنیت ملی قزاقستان می گوید، با از بین بردن سلاح اتمی، این کشور با روند جامعه بین المللی یکجا شد.

اوکرایین هم از این فیصله کشورش منفعت زیاد برداشت.

میخاییلو ساموس کارشناس امور امنیتی اوکرایین در کییف پایخت این کشور می گوید:

« کمک های بین المللی به خاطر تصمیم اوکراین در جهت از بین بردن سلاح اتمی نقش مهم را در اقتصاد این کشور بازی کرد.»

اما ساموس اضافه می کند که در میدان سیاسی و اقتصادی، کیف از منفعت بیشتر برخوردار شد.

بلاروس که رییس جمهور آن لوکاشینکه با غرب سر مخالفت را در پیش گرفته است، در بدل از بین بردن برنامه اتمی اش نفع کمتر را بدست آورده است.

اما کوریای شمالی، پاکستان و ایران کشورهای شان را قربانی نظم تاریخ جهان می دانند و به این باور اند که داشتن برنامه های اتمی نشان دهنده امنیت و اعتبار این کشورها خواهد بود.

امکان دارد که این موضوع هم خیلی مهم باشد که این سه کشور شوروی سابق بعد از فروپاشی شوروی برای این مواد و سلاح های اتمی به میراث مانده، جای مصوون نه داشتند. اما ایجاد سلاح اتمی و برنامه هسته یی در کشور های نظیر پاکستان و کوریای شمالی در جریان چندین سال، کار زیاد صورت گرفته و هزینه بلند برداشته است.
XS
SM
MD
LG