افغانستان یک کشور سنتی و متشکل از اقوام و قبایل مختلف می باشد که بیشتر مردم آن پابند رسم و رواج های حاکم در این جامعه هستند. در بیشتر موارد موجودیت این گونه رسوم و عنعنات نا پسند زنان را بیشتر از دیگران متضرر می سازد.
بردن جهیز و یا اشیاء و اجناسی که از طرف خانوادهء عروس تهیه می شود، در افغانستان زیاد رایج است. در بیشتر مناطق این کشور وقتی یک فامیل دخترش را به شوهر می دهد، مجبور است برای او جهیز تهیه کرده و بعد از عروسی بخانهء شوهرش بفرستد.
اما عده یی از خانواده ها به علت ضعف اقتصادی و یا علل دیگر نمی توانند برای دختران شان جهیز آماده کنند که این کمبود می تواند برای همیشه سبب طعنه به آنها شود. از سوی دیگر تهیهء جهیز دختران اکنون مصارف گزافی را در پی دارد و در میان خانواده ها مشکل آفرین شده است.
به گفتهء تعدادی از مردم، اکنون رسم جهیز بردن دختران بخانهء شوهر نسبت به سال های قبل تغییر کرده است. میرویس باشندهء ولایت کابل می گوید: بسیاری از خانواده ها خوشی اولاد شان را مد نظر نگرفته، صرف پولی را که از داماد می گیرند به آن فکر می کنند.
میرویس گفت که بیشتر خانواده ها کوشش می کنند همان جهیزیکه برای دخترشان می خرند، نسبت به دختران اقارب و دوستانشان بیشتر باشد تا مردم بگوید که فلان کس در جهیز دخترش بسیار کالا، فرش ،ظرف و طلا خریده بود.
از سوی دیگر تهیهء جهیز برای دختران در میان دختران ترکمن نسبت به همه اقوام در این کشور بیشتر است. طویانه یا قلیین دختران ترکمن، از ده لک افغانی تا 60 لک افغانی بوده که نقداً از داماد اخذ شده و مقدار آن صرف جهیزیهء دختر می گردد.
شهناز یک تن از زنان ترکمن در بارهء رسم و رواج جهیز دختران ترکمن می گوید: خریداری اجناس جهیز بدون در نظرداشت خواست دختران صورت می گیرد و پولی که پدر دختر بنام جهیزیه از داماد می گیرد، مقدار بیشتر آنرا برای خود و یا مصارف عروسی پسرانشان می کنند.
وی افزود، زمانی که دختر عروسی شد و بخانهء شوهر می رود ،بعد از ده روز بکار قالین بافی شروع می کند تا به گفتهء وی، همان پولی را که بخاطر جهیزش مصرف شده، دوباره از طریق قالین بافی پیدا کند.
با توجه به اینکه افغانستان یک کشور اسلامیست، مسالهء جهیز از دیدگاه اسلام نیز کار حتمی نبوده، بلکه مربوط به سلیقه و وضع اقتصاد هر فامیل می باشد.
به گفتهء شماری از مدافعان حقوق زن در این کشور، سهم گیری فعال علما، روحانیون و رسانه ها در امر کاهش این مسایل موثر خواهد بود.
رسم و رواج جهیز، در خواست طویانهء گزاف، ازدواج های اجباری، بد و بدل در حالی در اکثر نقاط افغانستان رایج است که حقوق بشر و دیگر نهاد های که بخاطر اعادهء حقوق زنان کار می کنند، بر تساوی حقوق زن و مرد و انتخاب همسر به رضایت دختران تاکید می کنند.
تهیه کننده: شمیلا جاوید
بردن جهیز و یا اشیاء و اجناسی که از طرف خانوادهء عروس تهیه می شود، در افغانستان زیاد رایج است. در بیشتر مناطق این کشور وقتی یک فامیل دخترش را به شوهر می دهد، مجبور است برای او جهیز تهیه کرده و بعد از عروسی بخانهء شوهرش بفرستد.
اما عده یی از خانواده ها به علت ضعف اقتصادی و یا علل دیگر نمی توانند برای دختران شان جهیز آماده کنند که این کمبود می تواند برای همیشه سبب طعنه به آنها شود. از سوی دیگر تهیهء جهیز دختران اکنون مصارف گزافی را در پی دارد و در میان خانواده ها مشکل آفرین شده است.
به گفتهء تعدادی از مردم، اکنون رسم جهیز بردن دختران بخانهء شوهر نسبت به سال های قبل تغییر کرده است. میرویس باشندهء ولایت کابل می گوید: بسیاری از خانواده ها خوشی اولاد شان را مد نظر نگرفته، صرف پولی را که از داماد می گیرند به آن فکر می کنند.
میرویس گفت که بیشتر خانواده ها کوشش می کنند همان جهیزیکه برای دخترشان می خرند، نسبت به دختران اقارب و دوستانشان بیشتر باشد تا مردم بگوید که فلان کس در جهیز دخترش بسیار کالا، فرش ،ظرف و طلا خریده بود.
از سوی دیگر تهیهء جهیز برای دختران در میان دختران ترکمن نسبت به همه اقوام در این کشور بیشتر است. طویانه یا قلیین دختران ترکمن، از ده لک افغانی تا 60 لک افغانی بوده که نقداً از داماد اخذ شده و مقدار آن صرف جهیزیهء دختر می گردد.
شهناز یک تن از زنان ترکمن در بارهء رسم و رواج جهیز دختران ترکمن می گوید: خریداری اجناس جهیز بدون در نظرداشت خواست دختران صورت می گیرد و پولی که پدر دختر بنام جهیزیه از داماد می گیرد، مقدار بیشتر آنرا برای خود و یا مصارف عروسی پسرانشان می کنند.
وی افزود، زمانی که دختر عروسی شد و بخانهء شوهر می رود ،بعد از ده روز بکار قالین بافی شروع می کند تا به گفتهء وی، همان پولی را که بخاطر جهیزش مصرف شده، دوباره از طریق قالین بافی پیدا کند.
با توجه به اینکه افغانستان یک کشور اسلامیست، مسالهء جهیز از دیدگاه اسلام نیز کار حتمی نبوده، بلکه مربوط به سلیقه و وضع اقتصاد هر فامیل می باشد.
به گفتهء شماری از مدافعان حقوق زن در این کشور، سهم گیری فعال علما، روحانیون و رسانه ها در امر کاهش این مسایل موثر خواهد بود.
رسم و رواج جهیز، در خواست طویانهء گزاف، ازدواج های اجباری، بد و بدل در حالی در اکثر نقاط افغانستان رایج است که حقوق بشر و دیگر نهاد های که بخاطر اعادهء حقوق زنان کار می کنند، بر تساوی حقوق زن و مرد و انتخاب همسر به رضایت دختران تاکید می کنند.
تهیه کننده: شمیلا جاوید
