اتن رقص عنعنوی مردم افغانستان است که از آریایی ها به جا مانده است و با گذشت زمان اتن همچنان به مثابه رقص ملی افغان ها محبوب است.
در گذشته ها اتن نه تنها در مراسم خوشی و شادمانی اجرا می شد بلکه زمانی که سرزمین افغان ها مورد تجاوز بیگانه گان قرار می گرفت دهل برای اتن نواخته می شد و جوانان با شمشیر و سپر های شان به میدان جنگ می آمدند، اتن می کردند و با احساسات و خون گرمی و دلاوری مبارزه می کردند.
اتن ملی معمولاً طور دسته جمعی به وسیله جوانان اجرا می شود. اتن ملی به شکل مدور با تکان سر، بدن و دست طور منظم ادا می شود که این حرکات انسان را به وجد می آورد. اتن ملی در دورهء یونانی های باختر در افغانستان مروج گردید و تا امروز رقص اتن در میان مردم به خصوص جوانان رواج دارد .
اتن همراه با دهل اجرا می شود که ساختمان استوانیی دو سره دارد و دارای پیچیش صدای عمیق می باشد. در این آله، آلات دیگر نیز می توانند شامل باشند مانند سرنی، توله، رباب و تبله .
اتن در هر منطقه نوعیت و حرکات مختلف همان منطقه را دارد.
اتن کلمه گرفته شده از زمان پارتی است که آریایی ها تقریباً 5 هزار سال پیش به همین زبان تکلم می کردند.
همچنان کلمه اتنه یا کوتاه تنه، که اتن هم از آن گرفته شده به یک نوع لباس خاص آریایی ها اتلاق می شده که آنها حین انجام رقص به تن می کردند.
در حال حاضر، با گذشت سال های زیاد، هنوز هم مردم افغانستان این رقص را اتن می گویند.
فعلاً نیز مردم در جشن ها عروسی ها و روز های ملی شان اتن می کنند. اتن در اکثر ولایات افغانستان وجود دارد ولی طریق اجرای آن فرق می کند و به صورت عموم در همه ولایات افغانستان در هنگام اجرای اتن، حلقه یی ترتیب می دهند.
هنگام اجرای اتن، رهنمایی وجود دارد که اتن کننده ها همیشه نفر اول حلقه را تعقیب می کنند و هر حرکتی را که او اجرا کند آنها هم همان حرکت را اجرا می کنند.
حکمت الله از ولایت پکتیا یکی از اعضای گروه اتن و یکی از همان رهنمای حلقه اتن با مو های نسبتاً دراز که در جشن های زیادی از طرف وزارت اطلاعات و فرهنگ اشتراک کرده است و 12 سال می شود اتن را اجرا می کند و علاقه خاص به اتن دارد.
امروزه رقص اتن بیشتر در مراسم خوشی و شادمانی اجرا می شود و جوانان در شهر ها شب را با مراسم رقص اتن و لباس های افغانی رنگ و رونق بخشیده و در پهلوی نواختن دهل، سرنی، خواندن لندی ها و دو بیتی ها، هنگام اتن به رقص زیبایی بیشتر می بخشند.
دختران نیز برای رقص اتن علاقه دارند و با پوشیدن لباس های افغانی و زیورات نقره ایی اتن می کنند.
فرشته باشنده شهر کابل یکی از علاقه مندان رقص اتن می گوید که اگر چه اتن مهارت زیادی کار دارد اما در محافل خوشی دوستان و ارقاب اش او را به شکل دسته جمعی اجرا می کند.
بسیار دیده شده جوانانی که به رقص های معمولی علاقه ندارند به مجرد که موزیک اتن در محافل نواخته می شود به میدان می آیند و با دیگران اتن می کنند.
خان زرک که رقصیدن را در محافل عار می داند اما خوش دارد اتن را به شکل دسته جمعی اجرا کند.
اتن، برعلاوه این که یک نوع رقص در بین مردم افغانستان پنداشته می شود، از ارزش ملی نیز برخوردار است و همچنان اتن هم هنر است و هم ورزش.
قسمی که از چندین سال به این طرف شاهد هستیم ورزش در افغانستان رشد چشمگیر کرده است و مضامین سپورت هم در نصاب معارف جایگاه خود را پیدا کرده است و تمرینات سپورتی در مکاتب اجرا می شود. رقص اتن هم یکی از بخش های سپورت و ورزش به حساب می آید چنانچه در سابق در مکاتب گروه های اتن وجود داشت که در جشن های ملی اشتراک می کردند اما به گفته برخی از استادان و شاگردان، فعلاً در یکی دو مکتب شهر کابل آنهم لیسه خوشحال خان و رحمان بابا گروه اتن وجود دارد و شاگردان از هر ولایت به شوق آن را اجرا می کنند.
امیر خان از ولایت پروان و شاگرد لیسه خوشحال خان که در برخی از جشن ها از طریق مکتب اشتراک کرده است می گوید، نظر به علاقه یی که به رقص اتن داشت آن را از مکتب آموخته است.
آقا محمد استاد تربیت بدنی لیسه خوشحال خان که تقریباً مدت 35 سال می شود به حیث استاد در این لیسه ایفا وظیفه می کند می گوید، اتن ملی در ضمن این که هویت ملی افغان ها است، همچنان سپورت خوب هم است و برای صحت و سلامتی جوانان مفید می باشد.
آقای آقا محمد در ادامه حرف هایش خرسندی خود را از چندین سال پیش که در یکی از جشن های که گروه اتن لیسه خوشحال خان اشتراک کرده بود و از طرف رییس جمهور آن وقت تشویق شده بودند، اظهار کرد.
آقا محمد استاد تربیت بدنی لیسه خوشحال خان این را نیز علاوه نمود : که در گذشته در مکاتب کمیته یا گروه هنری با آلات موسیقی مختلف وگروه اتن وجود داشت اما کم کم از بین رفته است و در این لیسه تنها روز های پنچشنبه آن هم توسط شاگردان که از ولایات خود اتن را فرا گرفته در این جا اجرا میکنند و تمرین میکنند او ازوزارت معارف خواست در این زمینه توجه کند.
وقتی با محمد کبیر حقمل رییس نشرات وزارت معارف در مورد کم رنگ شدن اتن در مکاتب نسبت به گذشته پرسیدیم در پاسخ چنین گفت:
« ما فعلاً 13 رشته یی ورزشی را رسماً در نصاب تعلیمی خود که آخرین آن کرکت بود شامل ساختیم و تدریس می کنیم.
در پهلوی سپورت، اتن یک رقص عنعنوی افغان ها است که به شکل طبیعی رشد کرده است .
ما اگر در اکثریت مکاتب گروه های منظم اتن نداریم اما برای مراسم ملی و جشن ها که متاسفانه در این سال ها نظر به مشکلات امنیتی کم رنگ شده است. اما هر گاه موضوع جشن و موضوعات دیگر مطرح می شود ما در مکاتب خود جوانان را که می توانند اتن بکنند برای آنها لباس فراهم می کنیم و سرشان تمرین می کنیم و در هر مکتب ما می توانیم یک گروه مجهز از اتن را آماده بسازیم.
بگذاریم اتن به شکل طبیعی اش رشد کند و ما در هر مکتب اگر خواسته باشیم در ظرف یک هفته برای هر مناسبت یک گروه خوبی اتن را آماده ساخته می توانیم.»
اما شماری از مردم به این عقیده بودند که اتن نسبت به گذشته تغییر کرده است و جوانانی که در محافل خوشی اتن می کنند نه تنها در رقص و ساز آن تغییراتی به وجود آورده اند، بلکه هنر اتن در بازار و محافل خوشی به فروش نیز می رسد .
اتن بایستی به همان شکل و اصل سابق آن اجرا شود تا اصالت خود را از دست ندهد و اگر نه رفته رفته به یک شکل دیگری تغییر حرکت خواهد .
ترتیب کننده برنامه هوای تازه: فروزان حبیب زاده
در گذشته ها اتن نه تنها در مراسم خوشی و شادمانی اجرا می شد بلکه زمانی که سرزمین افغان ها مورد تجاوز بیگانه گان قرار می گرفت دهل برای اتن نواخته می شد و جوانان با شمشیر و سپر های شان به میدان جنگ می آمدند، اتن می کردند و با احساسات و خون گرمی و دلاوری مبارزه می کردند.
اتن ملی معمولاً طور دسته جمعی به وسیله جوانان اجرا می شود. اتن ملی به شکل مدور با تکان سر، بدن و دست طور منظم ادا می شود که این حرکات انسان را به وجد می آورد. اتن ملی در دورهء یونانی های باختر در افغانستان مروج گردید و تا امروز رقص اتن در میان مردم به خصوص جوانان رواج دارد .
اتن همراه با دهل اجرا می شود که ساختمان استوانیی دو سره دارد و دارای پیچیش صدای عمیق می باشد. در این آله، آلات دیگر نیز می توانند شامل باشند مانند سرنی، توله، رباب و تبله .
اتن در هر منطقه نوعیت و حرکات مختلف همان منطقه را دارد.
اتن کلمه گرفته شده از زمان پارتی است که آریایی ها تقریباً 5 هزار سال پیش به همین زبان تکلم می کردند.
همچنان کلمه اتنه یا کوتاه تنه، که اتن هم از آن گرفته شده به یک نوع لباس خاص آریایی ها اتلاق می شده که آنها حین انجام رقص به تن می کردند.
در حال حاضر، با گذشت سال های زیاد، هنوز هم مردم افغانستان این رقص را اتن می گویند.
فعلاً نیز مردم در جشن ها عروسی ها و روز های ملی شان اتن می کنند. اتن در اکثر ولایات افغانستان وجود دارد ولی طریق اجرای آن فرق می کند و به صورت عموم در همه ولایات افغانستان در هنگام اجرای اتن، حلقه یی ترتیب می دهند.
هنگام اجرای اتن، رهنمایی وجود دارد که اتن کننده ها همیشه نفر اول حلقه را تعقیب می کنند و هر حرکتی را که او اجرا کند آنها هم همان حرکت را اجرا می کنند.
حکمت الله از ولایت پکتیا یکی از اعضای گروه اتن و یکی از همان رهنمای حلقه اتن با مو های نسبتاً دراز که در جشن های زیادی از طرف وزارت اطلاعات و فرهنگ اشتراک کرده است و 12 سال می شود اتن را اجرا می کند و علاقه خاص به اتن دارد.
امروزه رقص اتن بیشتر در مراسم خوشی و شادمانی اجرا می شود و جوانان در شهر ها شب را با مراسم رقص اتن و لباس های افغانی رنگ و رونق بخشیده و در پهلوی نواختن دهل، سرنی، خواندن لندی ها و دو بیتی ها، هنگام اتن به رقص زیبایی بیشتر می بخشند.
دختران نیز برای رقص اتن علاقه دارند و با پوشیدن لباس های افغانی و زیورات نقره ایی اتن می کنند.
فرشته باشنده شهر کابل یکی از علاقه مندان رقص اتن می گوید که اگر چه اتن مهارت زیادی کار دارد اما در محافل خوشی دوستان و ارقاب اش او را به شکل دسته جمعی اجرا می کند.
بسیار دیده شده جوانانی که به رقص های معمولی علاقه ندارند به مجرد که موزیک اتن در محافل نواخته می شود به میدان می آیند و با دیگران اتن می کنند.
خان زرک که رقصیدن را در محافل عار می داند اما خوش دارد اتن را به شکل دسته جمعی اجرا کند.
اتن، برعلاوه این که یک نوع رقص در بین مردم افغانستان پنداشته می شود، از ارزش ملی نیز برخوردار است و همچنان اتن هم هنر است و هم ورزش.
قسمی که از چندین سال به این طرف شاهد هستیم ورزش در افغانستان رشد چشمگیر کرده است و مضامین سپورت هم در نصاب معارف جایگاه خود را پیدا کرده است و تمرینات سپورتی در مکاتب اجرا می شود. رقص اتن هم یکی از بخش های سپورت و ورزش به حساب می آید چنانچه در سابق در مکاتب گروه های اتن وجود داشت که در جشن های ملی اشتراک می کردند اما به گفته برخی از استادان و شاگردان، فعلاً در یکی دو مکتب شهر کابل آنهم لیسه خوشحال خان و رحمان بابا گروه اتن وجود دارد و شاگردان از هر ولایت به شوق آن را اجرا می کنند.
امیر خان از ولایت پروان و شاگرد لیسه خوشحال خان که در برخی از جشن ها از طریق مکتب اشتراک کرده است می گوید، نظر به علاقه یی که به رقص اتن داشت آن را از مکتب آموخته است.
آقا محمد استاد تربیت بدنی لیسه خوشحال خان که تقریباً مدت 35 سال می شود به حیث استاد در این لیسه ایفا وظیفه می کند می گوید، اتن ملی در ضمن این که هویت ملی افغان ها است، همچنان سپورت خوب هم است و برای صحت و سلامتی جوانان مفید می باشد.
آقای آقا محمد در ادامه حرف هایش خرسندی خود را از چندین سال پیش که در یکی از جشن های که گروه اتن لیسه خوشحال خان اشتراک کرده بود و از طرف رییس جمهور آن وقت تشویق شده بودند، اظهار کرد.
آقا محمد استاد تربیت بدنی لیسه خوشحال خان این را نیز علاوه نمود : که در گذشته در مکاتب کمیته یا گروه هنری با آلات موسیقی مختلف وگروه اتن وجود داشت اما کم کم از بین رفته است و در این لیسه تنها روز های پنچشنبه آن هم توسط شاگردان که از ولایات خود اتن را فرا گرفته در این جا اجرا میکنند و تمرین میکنند او ازوزارت معارف خواست در این زمینه توجه کند.
وقتی با محمد کبیر حقمل رییس نشرات وزارت معارف در مورد کم رنگ شدن اتن در مکاتب نسبت به گذشته پرسیدیم در پاسخ چنین گفت:
« ما فعلاً 13 رشته یی ورزشی را رسماً در نصاب تعلیمی خود که آخرین آن کرکت بود شامل ساختیم و تدریس می کنیم.
در پهلوی سپورت، اتن یک رقص عنعنوی افغان ها است که به شکل طبیعی رشد کرده است .
ما اگر در اکثریت مکاتب گروه های منظم اتن نداریم اما برای مراسم ملی و جشن ها که متاسفانه در این سال ها نظر به مشکلات امنیتی کم رنگ شده است. اما هر گاه موضوع جشن و موضوعات دیگر مطرح می شود ما در مکاتب خود جوانان را که می توانند اتن بکنند برای آنها لباس فراهم می کنیم و سرشان تمرین می کنیم و در هر مکتب ما می توانیم یک گروه مجهز از اتن را آماده بسازیم.
بگذاریم اتن به شکل طبیعی اش رشد کند و ما در هر مکتب اگر خواسته باشیم در ظرف یک هفته برای هر مناسبت یک گروه خوبی اتن را آماده ساخته می توانیم.»
اما شماری از مردم به این عقیده بودند که اتن نسبت به گذشته تغییر کرده است و جوانانی که در محافل خوشی اتن می کنند نه تنها در رقص و ساز آن تغییراتی به وجود آورده اند، بلکه هنر اتن در بازار و محافل خوشی به فروش نیز می رسد .
اتن بایستی به همان شکل و اصل سابق آن اجرا شود تا اصالت خود را از دست ندهد و اگر نه رفته رفته به یک شکل دیگری تغییر حرکت خواهد .
ترتیب کننده برنامه هوای تازه: فروزان حبیب زاده
