جشن هولی یا عید رنگ ها یکی از کهن ترین جشن های مذهبی هندوهاست که امروز فراتر از مرزهای هند در بسیاری کشورهای جهان از امریکا تا اروپا و مسکو جشن گرفته می شود.
هولی جشن بهار است که براساس تقویم گریگریان (Gregorian) در ماه فلگان (Phalgun)که با مارچ مصادف است در مهتاب کامل آغاز می شود، ختم زمستان و فرا رسیدن بهار با شادی و سرور، رقص و سرود جشن گرفته می شود.
در مورد مبداء جشن هولی افسانه های مختلف وجود دارد که مشهور ترین آن افسانهء پادشاهیست که همه مجبور ساخته بود اورا عبادت کنند، اما فرزندش از الههء ویشنو پیروی کرد.
این پادشاه که هیران یکاشیاپ (Hiranyakashyap) نام داشت امر کرد که فرزندش پراهالد (Prahlad) کشته شود و از خواهرش هولیکا (Holika) که در مقابل آتش ایمن بود خواست پراهالد را درآغوش گرفته داخل آتش شود، اما الههء ویشنو پراهالد از شعله های آتش سوزان نجات داد و هولیکا شیطان صفت در بین آتش خاکستر شد.
از آن زمانست که هندوان با افروختن خرمن های آتش پیروزی خوب را بالای بد جشن می گیرند.
با آنکه از هولی در کشورهای مختلف جهان به نام های متفاوت جشن گرفته می شود، اما روح و شیوهء تجلیل از آن یکسان است.
در هند و نیپال برای جشن هولی در سطح کشور آماده گی گرفته می شود.
همانطوری که در بهار طبیعت به رنگ های مختلف و متنوع جلوه گر می شود، در جشن هولی نیز مردم با شور شعف و شادی بالای همدیگر رنگ می پاشند، شادی می کنند، می رقصد و می خوانند، پیروزی خوب را بالای بد، چیره شدن روشنایی را بالای تاریکی، ختم زمستان و فرا رسیدن بهار، فصل رستن و برخاستن را جشن می گیرند.
در افغانستان نیز از هولی جشن گرفته می شود، اما در سه دههء اخیر در اثر جنگ های داخلی و مهاجریت های پیروان هندویزم از این کشور، تجلیل از جشن هولی کم رنگ تر شده است.
