بزرگترین فابریكه تولید مواد خوراكی از محصول زراعتی سویابین با مشكلات كمبود برق و مواد خام در شمال كشور مواجه است.
این فابریكه سالانه 2000 تُن روغن، كنجاره و آرد در این فابریكه تولید و به بازار عرضه می شود.
فابریكه پروسس سویا در پارك های صنعتی ولایت بلخ در فاصله 5 كیلومتری شهر مزارشریف قرار دارد كه سالانه محصولات بیش از هزار تُن دهقانان زون شمال و شمال شرق كشور را خریداری می كند و آنرا در تولید آرد، روغن و كنجاره به مصرف می رساند.
ادارۀ زراعت ولایت بلخ ایجاد این فابریكه در زون شمال را یك دست آورد بزرگ در قسمت تولید مواد خوراكی در داخل كشور دانسته و گفته است كه این فابریکه منبع بزرگ خریداری محصولات دهاقین در زون شمال می باشد.
مسوولان ادارۀ زراعت می گویند كه آنان در تلاش هستند تا به منظور انكشاف این فابریكه و تولید مواد خام آن، دهاقین را به كشت سویا تشویق نمایند.
محمد نسیم دانشجو مدیر عمومی فابریكه افغان سویا می گوید كه آنان در راستای تولید مواد خوراكی از لحاظ وسایل با مشكل مواجه نبوده اما قادر به تهیه مواد خام جهت تولید مواد خوراكی چون روغن، آرد و كنجاره در داخل كشور نیستند و اكثراً از كشور های آسیا میانه مواد خام را وارد می كنند.
وی در مورد به سطح تولید و استفاده مواد خام در این فابریكه به رادیو آزادی چنین گفت:
" تولیدات سالانه ما به حدود 2 هزار تُن می رسد كه ما آرد، روغن و كنجاره تولید می نمائیم، اكثر مواد خام خود را از خارج كشور به دست می آوریم. دولت باید به دهاقین كمك كند تا سطح كشت سویا در كشور نیز بالا برود."
وی می افزاید، علاوه بر این كه فابریكه افغان سویا در مزارشریف محصولات زارعتی دهاقین را خریداری می كند، در قسمت خریداری تخم های اصلاح شده سویابین، ارایه مشوره های فنی و معرفی متخصصین كشت سویا نیز با دهاقین همكار هستند.
فابریكه افغان سویا در پارك های صنعتی مزارشریف در اواخر سال 2011 به ارزش 10 میلیون دالر سرمایه گذاری آغاز به فعالیت كرد، كه در اوایل با داشتن بیشن صد تن كارگر روزانه 32 تن مواد خوراكی آرد، روغن و كنجاره تولید می كرد.
اما اكنون مدیر عمومی این فابریكه می گوید كه بنابر مشكلات برق و كمبود مواد خام در داخل كشور سطح تولیدات آنان به مراتب کاهش یافته و تنها 10 تن كارگر در این فابریكه مصروف كار هستند.
مسوولان این فابریكه می گویند، كمبود برق و عدم دریافت مواد خام كافی در داخل كشور از جملۀ بزرگ ترین چالش در مقابل فعالیت آنان به شمار می رود.
مسوولان فابریكه افغان سویا از دولت می خواهند، تا در قسمت رشد محصولات و بلند رفتن سطح تولید سویا با دهاقین همكاری نموده و امكانات لازم را در اختیار آنان قرار دهد، تا به این عمل شان جلو واردات مواد خام از خارج كشور را نیز بگیرند.
مجیب الرحمن حبیب زی، بلخ
