در این شب و روزها بسیاری از خانواده های افغان که قبلاً اصلاً قصد بیرون رفتن از کشور و ترک بسته گان شان را در سر نداشتند اکنون می گویند که شرایط نامناسب چند ماه اخیر کشور، روح و روان شان را به شدت متاثر ساخته و آنان مجبور اند تا دیارشان را ترک کنند.
سلمان، یکی ازصد ها افغانی است که قصد دارد تا خطر گذر غیرقانونی از مرزها را به جان بخرد وهمراه با خانواده اش خود را به یکی ازکشورهای اروپایی برساند.
با این مرد دریکی ازفروشگاه های لباس درشهرکابل ازروی تصادف برخوردم، اوبا دوست فروشنده اش درمورد وعده های قاچاقبری که قراراست خانواده اش را ازطریق ترکیه به یکی ازکشورهای اروپایی به گونه مصون انتقال دهد صحبت میکرد.
وی، بعد ازمعرفت مختصربا من، بخشی ازاسرار سفرش را اینطور بیان کرد:
" فامیل شش نفری هستیم تصمیم گرفتیم وبا قاچاقبرگپ زدیم که ازطریق زمین یا هوا به یکی ازکشورهای اروپایی مهاجرشویم، با قاچاقبرهم گپ زدیم با پولی که به همراه اش به فیصله رسیدیم. وعده کرده که درظرف 45 روزشما را به اروپا میرسانم ازطریق زمین حدود 15 هزاردالرگفته واگرازطریق هوایی کارما شود خوب خواهد بود آنرا درحدود 20 هزاردالرگفته است."
سلمان میگوید که درطول سالهای زنده گی اش درشهرکابل، شاهد جنگ، کشتار و خونریزی های زیادی بوده اما هرگزفکرفرارازکشوررا نداشته است.
وی درپاسخ به این پرسش که چرا اکنون میخواهد وطن اش را ترک کند گفت :
" اشرف غنی و عبدالله عبدالله خاک را درچشم مردم زدند وخودشان را کاندید کردند وانتخاب شدند وعده های خوب داده بودند به مردم که ما کارهای زیادی را برایتان انجام میدهیم اما هیچ چیزبرای مردم نکردند، یگانه علتی که من میخواهم به خارج بروم شرایط ناامنی است زیرا هرروزانفجاروانتحاراست واین باعث دلسردی من ازاین وطن شده، درکنارش کاروباربه هیچ صورت نیست. مردم بیچاره ازبین میرود بی عزت وبی آبرومیشوند. هرشب که درخبرها میشنوی غیرازتشویش دیگرهیچ چیزی نیست. بناً من تصمیم خود را گرفتیم. "
سلمان تنها فردی نیست که این روزها به بیرون شدن از افغانستان فکر میکند، بلکه خانواده های دیگری نیزهستند که با تحمل شرایط پرخطرخود را ازهرراه ممکن به یکی ازکشورهای اروپایی یا غربی برسانند.
اکمل شفیق باشنده کابل میگوید که، وضعیت امنیتی واقتصادی موجود درکشوروی را نگران ساخته وتصمیم گرفته که برای دست یافتن به یک زنده گی مرفع کشورش را ترک کند:
" رفاع اجتماعی مهیا نیست، کاروجود ندارد، شرایط خراب است این موارد افراد واشخاص را وادارمیسازد که وطن را ترک بگویند. میخواهم جای باشم که کمی فکرم آرامترباشد به این لحاظ تصمیم گرفته ام تا وطنم را ترک کنم. با افراد زیاد حرف زدیم تا همراه شان معامله ای انجام دهم. پلان دارم که خودم درنخست بروم جابجا شوم وبعداً خانواده ام را بِکَشم."
هرچند پدیده مهاجرت وقاچاق انسان درافغانستان چیزی تازه ای نیست اما گفته میشود که درچند ماه اخیر بازارقاچاقبران انسان نسبت به سال های گذشته رونق یافته است.
بسیاری ازافرادی که خانواده ها را ازراه های غیرقانونی به بیرون ازکشورانتقال میدهند به رادیوآزادی گفتند که دربدل انتقال یک فرد به یکی ازکشورهای اروپایی 23 الی 25 هزاردالر مطالبه میکنند.
یکتن ازاین افراد که نخواست ازوی نام گرفته شود گفت که، حاضراست ازانتقال یک فرد به گونه مصون به کشورآلمان یا یکی ازکشورهای اروپایی ظرف 20 روز برایم تضمین دهد.
وی گفت که هزینه انتقال یک فرد ویا یک خانواده را پس ازرسیدن آنان به کشوردلخواه شان دریافت میکند.
برخی از شرکت های خدمات توریستی درکابل نیزمیگویند که مراجعه مردم به ویژه جوانان برای دریافت ویزه تحصیلی، سیاحتی، تجارتی وصحی به کشورهای آسیایی واروپایی نسبت به سال های گذشته درچند ماه اخیر افزایش چشمگیریافته است.
یکتن ازمسوولان این شرکت ها که نخواست ازوی نام گرفته شود به رادیوآزادی گفت که درحال حاضربرنامه های وسیع ازسوی قاچاقبران انسان به همکاری برخی ازحلقات درترکیه برای جوانان کشورهای فقیری چون افغانستان، عراق، سومالیا وبرخی ازکشورهای دیگر مهیا شده است.
وی گفت، قاچاقبران انسان ازطریق راه های زمینی قاچاقی، افغان ها را ازراه ایران به ترکیه، بعداً به یونان وسپس به ایتالیا با اسناد جعلی انتقال میدهند که دراین مسیرها 80 فیصد خطرمتوجه جان آنها است.
پرسشی که مطرح میشود اینست که چرا خانواده ها مهاجرت های پرخطر را نسبت به ماندن درداخل کشورشان ترجیح میدهند ؟
نادرفرهاد سخنگوی کمیشنری عالی سازمان مللل متحد درصحبت با رادیوآزادی، عوامل مختلف ازجمله ناامنی، نبود زمینه های اشتغال و شرایط بهترزنده گی در افغانستان را یکی از دلایل افزایش مهاجرت افغان ها به کشورهای بیرونی میخواند.:
" متاسفانه تعدادی ازافغانهای که در این گذشته های نه چندان دوری مهاجرت کردند دلایل مهاجرت شان را نبود امکانات درداخل سرزمین شان عنوان کرده اند. در44 کشورصنعتی دنیا درسال 2014 حدود سی وهشت هزارافغان درخواست پناهنده گی داده اند. "
یکی ازعوامل مهاجرت افغان ها درچند ماه اخیرافزایش ناامنی ها به شمول پایتخت دربسیاری ازولایت های کشوروبیکاری خوانده میشود.
مسوولان وزارت کاراموراجتماعی درصحبت با رادیوآزادی گفتند که به هدف جلوگیری ازرفتن جوانان به کشورهای همسایه جهت دریافت کاروآماده ساختن آنان درمارکیت کاربرنامه های متعددی را روی دست دارند.
از جاوید فیصل معاون سخنگوی ریاست اجراییه، پرسیدم که حکومت برای ایجاد یک زنده گی مرفع به مردم چه برنامه ها ی را درکوتاه مدت تطبیق خواهد کرد.
آقای فیصل گفت :
" حکومت نگران این وضعیت است اما این روزی که امروزاست ازخاطردویا سه ماه گذشته نیست، این پلان ها باید پنچ سال پیش بالایش کارمیشد که بلاخره این روزبالای حکومت ومردم افغانستان میآید. ازآغازکارحکومت وحدت ملی تنها هشت ماه میگذرد باید حوصله داشته باشیم درست است که مشکل داریم، بیکاری وناامنی هست ولی پلان های حکومت برای آینده دارد تطبیق شدن اش دراین عرصه ها کمک میکند. "
بسیاری ازخانواده های که قصد بیرون شدن ازکشوررا دارند میگویند که خطرات مسیرهای غیرقانونی را میدانند اما درشرایط موجود گزینه ای دیگری جزانتخاب مسافرت ازطریق راه های قاچاقی را ندارند.
کارشناسان افغان میگویند که رهبران حکومت وحدت ملی درجریان مبارزات انتخاباتی شان وعده های زیادی چون تامین عدالت، امنیت سرتاسری و ایجاد زمینه های اشتغال را داده بودند که با عملی نشدن این وعده ها مردم نسبت به این حکومت بی باور شده اند.
ویدا بره کی
