افزایش نا امنی ها در شمال افغانستان و کم توجهی حکومت، گمان ها را بر تغییر جغرافیای جنگ و عوامل خارجی با اهداف منطقه یی معطوف ساخته است.
برخی از اعضای ولسی جرگه افغانستان می گویند: عامل اصلی افزایش نا امنی ها در شمال این کشور، رقابت میان کشور های بزرگ جهان است.
عبدالوود پیمان نماینده مردم ولایت قندز در ولسی جرگه افغانستان روز پنجشنبه در صحبت با رادیو آزادی گفت که قدرت های بزرگ جهان به شکل نیابتی در ولایت قندز در حال جنگ هستند:
"عامل اصلی افزایش نا امنی ها در شمال خارجی ها اند که قضیه اوکراین را به دامنه سرحدات آسیای جنوبی و میانه کشانیده اند، رقابت میان امریکا و روسیه جنگ در اینجا را شدید ساخته است، تعداد از مردم را که آگاهی دینی و سیاسی ندارند، آله دست ساخته و به اینجا می فرستند تا بجنگند، جنگ میان دو قدرت است که بشکل نیابتی در قندز آغاز شده است."
در بیشتر از سه ماه گذشته ولایت های سمت شمال افغانستان شاهد نا امنی و درگیری های شدید بوده است.
از ورود هزاران جنگجو که گفته می شود بیشتر شان اتباع افغانستان نیستند به ولایات شمالی گزارش داده شده است.
در ماه های اخیر پس از حمله بر ولایت بدخشان ولایت های قندز، بغلان، سرپل و برخی ولایات دیگر نیز مورد حملات مخالفان مسلح قرار گرفت.
گفته می شود در این جریان تلفات زیادی بر مخالفان مسلح و همچنان نیروهای امنیتی افغان و مردم وارد گردیده است.
برخی از باشنده های ولایت های سمت شمال افغانستان می گویند که در حال حاضر هیچگونه امنیت و مصونیت ندارند.
اسدالله خرم عضو شورای ولایتی سرپل در صحبت با رادیو آزادی گفت: از افزایش نا امنی ها به ستوه آمده اند و در صورت حمایت حکومت باشنده های این ولایت حاضر به خیزش های مردمی اند:
"همه مردم به این نتیجه رسیده اند که جبهات مخالفان مسلح بسیار وسیع شده، تعداد نیروهای امنیتی افغان کافی نیست و نمی تواند به همه محلات رسیده گی کند یگانه راه حل برای سرکوب مخالفان مسلح خیزش های مردمی است همه مردم همه اند اما متأسفانه حرکت حکومت برای حمایت از این خیزش ها کُند است."
گزارش ها از ادامه جنگ در شماری از ولایت های شمال افغانستان وجود دارد و همزمان با آن برخی از مسوولان دولتی نسبت به سقوط برخی مناطق ولایت های شمالی این کشور بدست مخالفان مسلح هشدار داده اند.
اما واکنش متناسب با افزایش نا امنی ها از سوی حکومت وجود داشته است؟
وزارت داخله افغانستان می گوید: در حال حاضر هیچ مورد نگرانی در رابطه به وضعیت امنیتی ولایت های سمت شمال وجود ندارد.
صدیق صدیقی سخنگوی این وزارت به رادیو آزادی گفت به هدف پاسخگویی به تهدیدات و سرکوب مخالفان مسلح، نیروهای امنیتی افغان به قدر کافی در مناطق مورد نیاز جابجا شده اند:
"تمرکز اساسی برنامه ها این است که تا از بین بردن و سرکوب مخالفان مسلح و تصفیه مناطق از وجود آنان تطبیق برنامه های نظامی و امنیتی حکومت ادامه خواهد داشت ما در حال حاضر با هیچ نوع مشکل روبرو نیستیم ابتکار عمل بدست نیروهای امنیتی افغان است و در کنار آن شریک ساختن معلومات از سوی مردم در این مورد بیشتر و بیشتر ما را کمک خواهد کرد."
از سوی هم تحلیلگران امور سیاسی می گویند که انتقال نا امنی ها از جنوب به شمال افغانستان از اهداف بزرگ استخبارات بین المللی و منطقه بوده است.
محب الله شریف یکی از این آگاهان در صحبت با رادیو آزادی گفت که حکومت افغانستان باید با ایجاد هماهنگی کامل نگذارد تا آینده مردم این کشور با تطبیق این گونه پلان ها با تهدید مواجه گرد:
"آنان توانستند افراد مسلح را که در وزیرستان جنوبی و شمالی مستقر بودند به شمال افغانستان انتقال دهند اما پس از این مسوولیت به ما و حکومت افغانستان بر می گردد که با داشتن یک هماهنگی تنگاتنگ نگذاریم که این پلان های خائنانه استخباراتی خارجی در افغانستان تطبیق شود و بالاخره تمام خواسته ها و آینده مردم افغانستان را تهدید بکند."
پیش از این یک مقام ارشد امنیتی افغانستان گفته است که گروه تروریستی دولت اسلامی معروف به داعش می خواهد فعالیت هایش را از طریق افغانستان به کشور های آسیای میانه و همسایه های این کشور گسترش دهد.
برخی تحلیلگران گفته اند که نا امنی ها آسیای میانه به معنی نا امن ساختن روسیه است.
به باور آنان با توجه به نزدیکی شمال افغانستان به کشور های آسیای میانه، ناامنی شمال افغانستان را می توان از اهداف کشور های بزرگ در برابر روسیه خواند.
آنان می گویند: مناسب ترین راه تداراکات مخالفان روسیه از پاکستان و افغانستان به سوی آسیایی میانه است.
این در حالیست که نگرانی های از سوی روسیه و تاجیکستان در رابطه به افزایش نا امنی های شمال افغانستان ابراز شده است.
وزیرخارجه روسیه گفته با افزایش بی ثباتی ها در افغانستان، امنیت کشور های آسیای میانه نیز بر هم می خورد.
در این حال وزارت دفاع افغانستان نیز می پذیرد که در افغانستان جنگ استخباراتی جریان دارد.
دولت وزیری معاون سخنگوی این وزارت در صحبت با رادیو آزادی گفت: مشکلات وجود دارد و در حال حاضر برخی ولسوالی ها در کشور نا آرام اند .
اما وی گفت که قوای مسلح افغانستان توانایی کامل انجام عملیات در هر ساحه را دارد:
"مشکلات وجود دارد در کشور جنگ استخباراتی جریان دارد، از مشکلات موجود هیچکس چشم پوشی کرده نمی تواند در حال حاضر برخی از ولسوالی ها نا آرام اند، اما مهم اینست که قوای مسلح افغانستان روی اوضاع حاکم است و در هر جا و محلی که بخواهد رفته می تواند،عملیات انجام داده و دشمن را از آن ساحه خارج کرده می تواند."
مردم از حکومت می خواهند تا رویکرد اش را در برابر مخالفان مسلح واضح ساخته و مشخص بسازد که با آنان در حال جنگ و یا در حال مذاکره است.
آنان تأکید می کنند که باید با رویکرد جدی با شورشیان مسلح و دشمنان مردم افغانستان برخورد صورت گیرد و سیاست نرم یک دهه اخیر که به گفتۀ آنان پیامد های مثبتی در این زمینه نداشته، کنار گذاشته شود.
سحرلیوال
