هنگ، از گیاهان طبی و سنتی است، این نبات بیشتر در مناطق کوهستانی کشور رشد می نماید. هنگ بوی تند و زننده دارد. شیرۀ هنگ، به رنگ سفید مایل به زرد است. نحوۀ جمع آوری شیره هنگ این گونه صورت می گیرد که بعد از زرد شدن برگ های آن در فصل زمستان، ساقۀ آن را قطع می کنند و شیرۀ هنگ را جمع آوری می کنند.
هنگ در مناطق از بدخشان و تخار می روید، شهر فیض آباد زمانی بازار پُر رونق هنگ بود، اما حالا این گیاه در بازار چندان به نظر نمی خورد.
خدا بخش گیاه شناس و طبیب یونانی بدخشی که سال ها در این زمینه کار کرده است به رادیوآزادی گفت که در گذشته محصولات هنگ در بدخشان فراوان یافت می شد، اما اکنون چنین نیست.
خدابخش گفت، شماری از افراد از دیگر ولایت ها کشور به بدخشان می آیند و حاصل آن را می بردارند:
"کوهای بلند بالا در اونجا ها می روید، سالانه بعضی مردم از ولایت های ننگرهار، پکتیا و پکتیکا می آیند هنگ را نشتر می زنند، جمع آوری می کنند 5 سیر تا 10 سیر با خود می برند، در چاه آب هم است رستاق است و بدخشان راغ شیوه خستک و از نظری دوائی علمی کرم کش است."
باشنده های بدخشان ویژه گی های زیادی در مانی هنگ را می ستایند و می افزایند این گیاه نیز برای دور کردن ترس کار ساز است:
"مردم اطراف زیاد از هنگ استفاده می کنند برای ترس و دانه های آن را برای اطفال می خورانند، و مردم باور دارند که از این استفاد کنیم خوب می شود."
"از هنگ استفاده می شود در گوش های طفل از نظری طبابت هم کار ساز و مفید است."
نور محمد آمر منابع طبیعی بدخشان می گوید که برداشتن حاصل گیاه هنگ به صورت غیری فنی باعث از بین رفتن آن شده است:
"هنگ در بدخشان در همه جا وجود داشته مخصوصاً در مناطق کوهستانی ولسوالی های یفتل، شهر بزرگ، درایم، ارگو، کشم و مناطق کوهستانی وجود دارد، اما در طول انقلاب در اثری استخراج غیری فنی از بین رفته و در حالی انقراض است."
برای دریافت معلومات بیشتر در مورد گیاه هنگ، سری زدم به دفتری کاری عالم عالمی رئیس زراعت و مالداری بدخشان.
رئیس زراعت و مالداری بدخشان می گوید که شماری از افراد به صورتی خود سر و غیری فنی این گیاه را حاصل برداری می کنند.
به گفته آقای عالمی از بین رفتن این گیاه در بدخشان لغزش زمین و سیلاب ها را در پی داشته است:
"هنگ در بدخشان در گذشته ها در بسیاری از ولسوالی ها وجود داشت، متاسفانه از اینکه مردم آگاهی نداشته اند به صورتی غیری فنی حاصل برداری شده و باعث از بین رفتن هنگ شده."
آقای عالمی گفت، وزارت زراعت برای احیایی این گیاه برنامه مشخص را روی دست دارد:
"میخواهیم یک ساحه مشخص هنگ کشت کنیم، تا که دوباره هنگ احیا شود و این برنامه را روی دست داریم، ما منتظر فرا رسیدن فصل مشخص آن هستیم که هنگ را بزر کنیم و یک حاصل برداری خوب هم شود."
به باور کارشناسان طبی و محیط زیستی، گیاه هنگ علاوه بر خاصیت دوائی، سبب طراوت و سر سبزی محیط زیست نیز می گردد و در مناطق کوهستانی از وقوع سیلاب ها و لغزش زمین نیز جلوگیری می کند.
اجمل آرین، بدخشان
