شورای عالی صلح افغانستان به این باور است که مسالهء درگذشت رهبر گروه طالبان می تواند فقط روی تاریخ برگزاری مذاکرات صلح تاثیرگذار باشد.
قاضی محمد امین وقاد یک عضو این شورا روز پنجشنبه در صحبت با رادیو آزادی گفت که گروه طالبان شاید به خاطر تعیین رهبر جدید شان مذاکرات صلح را به تاخیر انداخته باشند.
به گفته آقای وقاد، نبودن ملامحمدعمر نمی تواند، در پالیسی طالبان نسبت به پیشبرد مذاکرات صلح اثر بگذارد.
قاضی محمد امین وقاد می گوید:
"این کار طبعاً که تاثیر خود را دارد که به تاخیر خواهد افتید تا این که رهبر جدید شان و یا پسر ملامحمد یعقوب و یا هرکسی که تعیین شود، پس از آن مذاکرات را انجام خواهند داد. نشر خبر مرگ ملا عمر همین قدر تاثیر دارد که مذاکرات را به تاخیر می اندازد، اما تاثیری که در پالیسی طالبان در پیشبرد مذاکرات صلح داشته باشد، ندارد."
قرار بود دور دوم مذاکرات صلح به تاریخ سی و یکم ماه جولای در اسلام آباد برگزار شود؛ اما وزارت خارجهء پاکستان اعلام کرد که این مذاکرات به دلیل نشر مرگ ملا عمر، به خواست طالبان به تاخیر افتاده است.
حکومت افغانستان با تایید مرگ ملا محمد عمر گفته است که اکنون زمینۀ مذاکرات صلح بیشتر از گذشته مساعد گردیده و از تمام گروه های مسلح مخالف خواست تا با استفاده از این فرصت به گفتگوهای صلح بپیوندند.
برخی منابع حکومتی گفته اند که ملا محمد عمر رهبر گروه طالبان دچار یک بیماری قابل علاج بود، اما در نتیجهء اختلافات که با ملا محمد منصور و نظامیان پاکستان داشت در یک شفاخانه، در ماه اپریل 2013 در شهر کراچی به شکل مرموز کشته شد.
این منابع گفته است که ملاعمر پس از سال 2006 درمیان گروهء طالبان حضورفزیکی نداشته است.
در این حال اعلام مرگ ملا عمر پرسش های مبنی بر چگونگی پیشبرد گفتگوهای صلح افغانستان با طالبان به میان آورده است.
عده یی از آگاهان مسایل سیاسی می گویند، احتمال دارد مذاکرات صلح ادامه یابد، اما این گفتگو ها نمایشی خواهند بود.
روح الله امین یکی از این تحلیگران در صحبت با رادیو آزادی گفت، به نظر نمی رسد که انجام مذاکرات صلح نتیجۀ موثر در تامین ثبات در افغانستان داشته باشد.
روح الله امین می گوید:
"امکان دارد مذاکرات ادامه پیدا کند، اما این که پیامد موثر برای صلح و ثبات برای افغانستان داشته باشد، بعید به نظر می رسد، اول این معلوم نیست که با چی کسی و با کدام شاخه مذاکره صورت بگیرد؟ طرف مقابل پاکستانی است و یا افغانی؟ امکان دارد مذاکرات فقط به شکل یک نمایش ادامه یابد، اما این که موثریت داشته باشد بعید به نظر می رسد."
در عین حال برخی از اعضای ولسی جرگه افغانستان می گویند که اگر مذاکرات برگزار هم گردد، نقطهء پایان منازعه این کشور نخواهد بود.
غلام حسین ناصری یکی از اعضای ولسی جرگه در صحبت با رادیو آزادی با اشاره به گفته های قبلی رئیس جمهور غنی گفت، حکومت باید پاکستان را طرف قضیه صلح قرار دهد واز این طریق تلاش کند تا صلح در افغانستان تامین شود.
غلام حسین ناصری گفت:
"فقط یک راه وجود دارد، یک مساله را قبل از این رئیس جمهور گفته بود که طرف ما در مذاکرات صلح فقط حکومت پاکستان است نه حلقات تحت نام طالبان، اگر حکومت افغانستان بتواند این محوریت را تقویت بکند و مذاکرات پیش برود، صلح و ثبات به افغانستان برقرار خواهد گشت."
کارشناسان می گویند، پاکستان می خواهد رهبری مذاکرات صلح را بدست گیرد و در تلاش تطبیق ستراتیژی خودش برای دوام منازعه در افغانستان و تحقق اهداف سیاسی اش است.
آنان می گویند که حکومت باید برای حل منازعات افغانستان یک ستراتیژی دراز مدت را که منافع افغانستان در محور آن باشد، روی دست گیرد.
سحرلیوال