با آنکه مراکز تحقیقاتی و پژوهشی در افغانستان با مشکلات زیادی مواجه است، اما موسسه تحت نام تحقیقات و مطالعات اجتماعی افغانستان به تازه گی در این بخش به فعالیت آغاز کرد.
مسوولین این موسسه می گویند که وضعیت وخیم حکومتداری افغانستان به بررسی جدی نیاز دارد که تا اکنون چنین چیزی صورت نگرفته است.
داوود ناجی رییس موسسه تحقیقات و مطالعات اجتماعی افغانستان روز دوشنبه در نشست اعلام موجودیت این مرکز گفت: حکومت باید نظریات موسسه تحقیقاتی را مد نظر گیرد:
"تلاش ما این است که در کنار دیگر نهاد های تحقیقاتی تلاش بکنیم که دولت را وادار سازیم که برای تصمیم گیری های کلان ملی از این پس به تحقیق توجه کند ما می گویم که دولت باید به تحقیق توجه کند نهاد های اکادمیک را حمایت بکند و از آنها بخواهد که این ها دولت را در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های بزرگ کمک کند تا دچار اشتباه های موسسه تکراری نشویم."
وی افزود که اوضاع افغانستان یکی از پیچیده ترین مسایل بشری در تاریخ بوده که به تحقیق و بررسی همه جانبه نیاز دارد.
مسوولین موسسه تحقیقات و مطالعات اجتماعی افغانستان می گویند: تلاش می ورزند تا در بخش صلح، بازسازی، سیستم اقتصادی، حکومتداری، تامین ثبات و بخش های مختلف دیگر تحقیقات گسترده را انجام داده و با حکومت در میان گذارد.
این در حالیست که به شمول اداره سیگار برخی از موسسات دیگر نیز در افغانستان در این عرصه فعالیت داشته و تحقیقات بنیادی را انجام می دهند، اما گفته شده که اکثر این تحقیقات با عکس العمل جدی حکومت روبرو شده است.
در این حال برخی از کارشناسان افغان می گویند که حکومت باید به نتیجه بررسی های موسسات تحقیقاتی ارج بگذارد و از آن استفاده کند.
جواد سلطانی یکی از این کارشناسان که در نشست افتتاح موسسه تحقیقات و مطالعات اجتماعی افغانستان حضور داشت گفت: محققان باید همه جوانب موضوع را در نظر گرفته پیرامون آن تحقیق کنند:
"زمانیکه حرف از سرشت منازعه است فکر می کنند که یکی از اولویت های اکادمیک و جامعه روشن فکری ما این است که ماهیت منازعه کنونی را به درستی و روشن درک کند تا اینجا کار ما نگاه به نگاه عوامانه تحلیل گرایانه غیر علمی و غیر حرفوی بوده."
کارشناسان همچنان می گویند که اوضاع کنونی افغانستان به خصوص نا امنی ها ابعاد ملی و منطقوی داشته که باید تحقیقات همه جانبه و گسترده در مورد آن صورت گیرد.
آنها هم چنان پیشنهاد می کنند که به شمول حکومتداری، همه سیستم های دولتی باید بررسی گردد تا اشتباهات که در گذشته در نظام دولتی افغانستان بوده، تکرار نشود.
آرزو غیاثی
