زندگی یک افغان چه ارزشی دارد؟

ارزش جان یک افغان چه نظامی باشد یا ملکی نزد نیروهای بین المللی به شمول امریکا در افغانستان نظر به قضایای که اتفاق می‎افتد، متفاوت است.

جبران خساره در مواردی که افغانان ملکی متضرر می‎شوند، بر اساس خواسته قوماندانان امریکایی در محل و چگونگی حادثه پرداخته می‎شود.

طی تقریبا ۱۶ سال که نیروهای نظامی امریکا در افغانستان حضور دارند و علیه شورشیان افراطی و گروه‎های تندرو دست به عملیات زمینی و هوایی می‎زنند، کدام سند حقوقی وجود ندارد که بر اساس آن به نظامیان و غیر نظامیان افغان که در نتیجه عملیات این نیروهای متضرر می‎شوند،جبران خساره پرداخته شود.

سخنگوی وزارت دفاع امریکا می‎گوید، تصمیم در مورد چگونگی پرداخت جبران خساره را به صلاحیت قوماندنان منطقه گذاشته‎اند، زیرا آن‎ها در موقفی قرار دارند که می‎توانند در مورد حادثه قضاوت کنند.

ادم ستیمپ سخنگوی وزارت دفاع امریکا گفت:

" پول به قربانیان حوادث به عنوان همدردی بر بیناد نورم‎های فرهنگی محل، مشوره با شرکای افغان و شرایط وقوع حادثه پرداخته می‎شود."

آقای ستیمپ گفت، از آنجای که قوماندانان نیروهای نظامی امریکا در منطقه از علت حادثه خوب باخبر اند، به آن‎ها صلاحیت داده شده تا در ارتباط به جبران خساره تصمیم بگیرند.

اما روشن نیست که قوای امریکایی چگونه پول را نظر به عوامل مشخص می‎سازند.

به قربانیان چنین حوادث از یک هزار تا ده هزار دالر پرداخته شده و به شماری از خانواده‎های قربانیان حتی یک پول هم پرداخته نشده‎است.

بر اساس اسنادی که از سوی نیروهای نظامی ایالات متحده امریکا ارایه شده به یک مرد افغان که در سال ۲۰۱۴ میلادی در نتیجه حملات هوایی در نزدیکی سرحد ایران پسر خود را از دست داد، فقط هزار دالر پرداخته شد و به افغان دیگر در عین ولایت که در حادثه مشابه عضو خانواده خود را از دست داده، ده هزار دالر پرداخته شده‎است.

اما تعدادی هم هستند که در عملیات هوایی نیروهای امریکا در ولایات مختلف افغانستان از فراه گرفته تا هلمند و کندز اعضای خانواده‎های شان را از دست داده اند اما هیچ چیزی تاکنون بدست نیآورده‎اند.

آن‎ها می‎گویند که صرف اداره ماین پاکی به آنان مواد خوراکه کمک کرده‎اند.

در مورد نیروهای امنیتی ییکه در جنگ‎ها جان خود را از دست می‎دهند هم شکایاتی وجود دارد و گفته می‎شود که از بازماندگان آنان حمایت لازم مالی صورت نمی‎گیرد.

ولی وزارت دفاع افغانستان می‎گوید، برای خانواده‎های آنعده سربازان را در جنگکشته می‎شوند، به طور مساویانه خساره پرداخته می‎شود.

جنرال دولت وزیری سخنگوی وزارت دفاع افغانستان می‎گوید:

"یک عسکری که در میدان جنگ کشته می‎شود تا اینکه به خاک سپرده می‎شود، همه مصارف اش بدوش وزارت دفاع افغانستان است."

فعالان مدنی می‎گویند، این سیستم پرداخت خساره برای خانواده‎های فقیر و بی سواد افغان که از حقوق شان بی خبر اند، غیر منصفانه و مغشوش کننده‎است.

حقوق دانان می‎گویند، طی تقریبا ۱۶ سال که نیروهای خارجی تحت رهبری امریکا در افغانستان حضور دارند، یک میکانیزم واحد به میان نیآمده و در موارد مختلفبرخوردهای متفاوت صورت گرفته و حتی به تلفات ملکی اهمیت داده نشده‎است.

از سوی دیگر، مرکزتحقیقاتی و حمایتی غیر نظامیان در جنگ، مستقر در ایالات متحده امریکا می‎گوید، واشنگتن پرداخت خساره به عنوان همدردی را در افغانستان از سال ۲۰۰۵ میلادی آغاز کرد.

مارلا کیننان آمر ارشد برنامه‎ها در این مرکز گفت، این جای نگرانی شدید است که ما اکنون در مورد روش‎ها برای پرداخت جبران به بازماندگان قربانیان بحث می‎کنیم که در اثر عملیات نظامی نیروهای امریکا از بین رفته‎اند.

او می‎گوید، یک مرد در کندهار به خاطر خساره به موترش از نیروهای خارجی ۴۰۰۰ دالر می‎گیرد و به خانواده که کودک اش کشته شده یک هزار دالر پول پرداخته می‎شود.

بر اساس اسنادی که نیروهای نظامی امریکا در اختیار خبرگزاری رویترز قرار داده، گفته شده که قوای امریکایی از سال ۲۰۱۳ تا سال ۲۰۱۶ میلادی بخاطر کشته شدن ۱۰۱ نفر و زخمی شدن ۲۷۰ نفر به اعضای خانواده آن‎ها یک میلیون دو صد هزار دالر پرداخته‎است.

به گفته مارلا کیننان آمر ارشد برنامه‎های مرکز تحقیقاتی و حمایتی غیر نظامیان در جنگ، به نظر می‎رسد که هر واحد نظامی پالیسی خود را در ارتباط به پرداخت خساره دارد و کدام مقرره و یا طرزالعمل در ارتباط به پرداخت به خانواده ها وجود ندارد.

منتقدین، از نبود یک نورم در پرداخت جبران خساره و برخورد دوگانه با قربانیان هشدار داده‎اند.