شماری از باشنده‌گان مناطق دوردست افغانستان شکایت دارند که به مشکلات‌شان از سوی ادارات عدلی و قضایی رسیده‌گی به موقع صورت نمی‌گیرد.
در پی انتقادها از عدم کارایی ادارات عدلی و قضایی در ولایات حالا باشنده‌گان ولسوالی‌های سمکنی ولایت پکتیا، گل‌تپه و چهاردره ولایت کندز با شکایت از کارکرد این ادارات می‌گویند که آن‌ها هنوز هم به‌خاطر حل مشکلات حقوقی‌شان به طالبان و یا جرگه‌های قومی مراجعه می‌کنند.
آن‌ها می‌گویند که قضایای‌شان برای مدت طولانی در ادارات عدلی و قضایی معطل قرار داده شده و به مشکلات‌شان رسیده‌گی به موقع صورت نمی‌گیرد.
دو تن از باشنده‌گان ولسوالی‌های سمکنی ولایت پکتیا و گل‌تپه ولایت کندز که نخواستند نام‌شان گرفته شود در صحبت با رادیو آزادی در خصوص مشکلات ادارات عدلی و قضای در ولسوالی‌های شان چنین گفتند:
"زمانیکه دوسیه‌ها به حقوق، محکمه و یا سارنوالی می‌رود در آن‌جا زیاد معطل می‌گردد، قضیه حل نمی‌شود به ماه‌ها معطل می‌شود مردم تحمل کرده نمی‌توانند به محاکم صحرای رو می‌آورند و آن‌ها به طالبان عریضه می‌کنند که آن‌ها به زودترین فرصت مشکل‌شان را حل و فصل می‌کنند."
"من همرای پسران کاکایم بالای زمین دعوا داشتم این‌جا هرچه تلاش کردم در محکمه حل نشد، من به کمیسیون طالبان مراجعه کردم پسر کاکای مرا خواست و در مقابل من ورق را تاپه کرد و گفت که حق به حقدار داده شود، خود پسر کاکایم اقرار کرد که زمین از این شخص است."
این در حالیست که پیش از این نیز گزارش‌های از مراجعۀ مردم به محاکم طالبان در ولایات مختلف دیگر به‌شمول زابل، هرات و غزنی به نشر رسیده بود.
مردم فساد در نهادهای عدلی و قضایی، عدم موجودیت قضات و سارنوالان در ادارات عدلی و قضایی را از عوامل مراجعه‌شان به محاکم طالبان خوانده بودند.
اما محمد اشرف غنی در پایان دومین کنفرانس ملی ولسوالان در کابل که در اوآخر ماه قوس امسال برگزار شد به حضور ولسوالان در محل کار شان تأکید کرده، گفت که آن‌ها از حاضری قضات و څارنوالان در ولسوالی‌ها به ریاست مستقل ارگان‌های محل معلومات بدهند.
در این حال ستره محکمۀ افغانستان می‌گوید که حالا در ادارات عدلی و قضایی در ولایات تغییرات گسترده به وجود آمده و نظارت از کارکرد این ادارات نیز به گونه جدی صورت می‌گیرد.
امان‌الله ایمان سخنگوی ستره محکمه افغانستان در این مورد به رادیو آزادی گفت:
"در بخش عدلی و قضایی تغییرات گسترده آمده است که با آن خدمات بهتر شده و هرگاه چنین موارد به‌میان میاید و هرگاه طوری می‌شود که همرای‌شان خدای نا خواسته ظلم می‌شود و مطابق قانون به آن رسیده‌گی نمی‌شود آن‌ها می‌توانند به ادارات ما که به بسیار قوت به این مشکلات رسیده‌گی می‌کنند مراجعه کرده و آن‌ها را در جریان قرار دهند."
در این حال لوی سارنوالی افغانستان نیز از تلاش‌ها در جهت بهبود ادارات لوی سارنوالی در ولایات خبر داده می‌گوید در یک سال اخیر به برخی ولسوالی‌های ۳۲ ولایت کشور سارنوالان به‌شمول زنان اعزام شده و این کار نتیجه مؤثری داشته است.
جمشید رسولی سخنگوی لوی سارنوالی افغانستان در صحبت با رادیو آزادی گفت در مناطق که امنیت مطمئن نبوده زمینه‌سازی شده تا مردم به ولسوالی همجوار مراجعه کرده و مشکل‌شان را مرفوع سازند.
در این حال کمیسیون عدلی و قضایی ولسی جرگه دسترسی به عدالت را حق قانونی مردم دانسته، اما تأکید می‌کند که برای اجرای بهتر امور در مناطق دور دست حکومت نخست باید امنیت قضات را تأمین کند.
غلام سرور فایز یک عضو این کمیسیون همچنان تأکید می‌کند که ستره محکمه و لوی سارنوالی باید از کارکرد قضات و سارنوالان در ولایات نظارت بیشتر نماید تا به مشکل مردم رسیده‌گی درست صورت گیرد.
گزارش: جاوید حسن‌زاده
