دریای آمو همه‌ساله یک بخش اراضی بلخ را از قلمرو آن جدا می‌سازد

سرازیر شدن آب دریای آمو در بلخ ده‌ها جریب زمین زراعتی و منازل مسکونی را در ولسوالی‌های شورتپه و کلدار تخریب کرده‌است.

ساکنان این دو ولسوالی مرزی بلخ با کشور ازبکستان مدعی اند که طغیان دریا آمو (آب خیزی رود) همه‌ساله صدها جریب زمین زراعتی و ده‌ها منازل مسکونی را تخریب می‌کند.

باشنده‌های ولسوالی‌های کلدار و شور تپه می‌گویند که به دلیل بیشتر شدن آب دریای آمو در فصل بهار تخریبات دریا در قلمرو افغانستان آغاز می‌شود و به علت همین تخریبات همه ساله چندین کیلو متر اراضی کشور به جغرافیای ازبکستان یکجا می‌شود.

حاجی عبدالله نظری یکی از بزرگان قومی کلدار در مورد به تخربیات دریای آمو گفت که تا حال حکومت قادر به ایجاد دیوار استنادی بر کناره‌های دریا نبوده‌است و به همین دلیل زمین‌های زراعتی و خانه‌های مسکونی اهالی این ولسوالی در اثر آب‌خیزی‌ها تخریب می‌شوند.

او گفت:

"هیچ توجه به وضعیت دریا صورت نگرفته است، همه ساله تخریبات دارد. حکومت دیوار استنادی ایجاد کرده نتوانسته است. در جریان دو ماه گذشته حدود ۹۰ جریب زمین و ده‌ها خانه به وسیله آب دریا از بین رفته‌است."

محمد صابر مراد یکی از ساکنان ولسوالی شورتپه در بلخ می‌گوید آب‌خیزی دریای آمو نه‌تنها باعث تخریب زمین‌های زراعتی و منازل مسکونی شده است، بلکه دو قریه را از جغرافیای این ولسوالی حذف کرده‌است.

وی گفت که به دلیل تحکیمات در آن سوی سواحل دریای آمو در خاک ازبکستان، لنگر آب به سمت افغانستان بیشتر می‌شود و زمین‌ها تخریب شده را با گذشت زمان کوتاه شامل قلمرو ازبکستان می‌سازد.

او گفت:

"همه ساله خاک افغانستان از قلمرو اش جدا می‌شود. سواحل دریای آمو تحکیمات نشده‌است و اگر وضعیت همین گونه دوام کند، ولسوالی شورتپه به کلی از جغرافیای بلخ حذف خواهد شد."

اعضای شورای ولایتی بلخ نیز مشکل آب‌خیزی‌های دریای آمو را تأیید می‌کنند و می‌گویند که دولت باید زمینه تحکیم سواحل آمو را مساعد بسازد تا از این طریق جلو تخریبات زمین‌های زراعتی و حذف جغرافیایی کشور گرفته شود.

غلام سخی لاله یک عضو این شورا به رادیو آزادی گفت:

"دولت مکلفیت دارد تا هم مردم را از تخریبات دریا مصون بسازد و هم جلو حذف جغرافیای خود را بگیرد و باید سواحل دریای آمو را تحکیم کند."

با این حال مقامات در بلخ می‌گویند که تحکیم سواحل آمو به میلیون‌ها دالر هزینه نیاز دارد و این کار از توان اداره محلی بالا است.

ذبیح‌الله اختری رئیس سکتوری مقام ولایت بلخ به رادیو آزادی گفت که دولت مرکزی برنامه‌های در این بخش دارد و آنر به زودی عملی خواهد ساخت.

وی در این باره گفت:

"دولت مرکزی برنامه‌های در این بخش روی دست دارد که به زودی جنبه عملی به خود می‌گیرد، اما تحکیم سواحل آمو کار بسا دشوار و طولانی مدت است که به هزینه انگفت نیاز دارد."

تنها بلخ نیست که به دلیل آب‌خیزی‌های رود آمو همه‌ساله بخش از جغرافیا اش به قلمرو ازبکستان یکجا می‌شود، در ولایات تخار، کندز و جوزجان نیز ساکنان در سواحل دریای آمو با مشکلات مشابه دست و پنج نرم می‌کنند.

گزارش: مجیب‌الرحمن حبیب‌زی