احمد شاه در شهر نو کابل غرفه سگرت و نسوار فروشی دارد و هفت سال می شود که خودش نیز از پان استفاده می کند.
احمد شاه می‌گوید، مشتریانش بیشتر جوانان اند و در این روزها استفاده از پان میان جوانان مروج شده، اما احمدشاه که با پول به دست آمده از فروش پان خانواده‌اش را تمویل می‌کند، زیان‌های ناشی از استفاده پان را شخصاً تجربه کرده است.
او گفت: "مثلاً شب پان را در دهن بگذار و ده دقیقه بعد دورش کن، دهن و گلویت خُشک می‌شود، دهنت بوی بد می‌دهد و اشتهایت را کاملاً می‌سوزاند. هفت سال می‌شود که من پان می‌کشم. حال دهنم خُشک می‌شود، گلویم خُشک می‌شود، نفس تنگی برایم پیدا شده و تاثیرات خیلی بدی بر بدنم بجا گذاشته است."
همه ساله از ۱۴ دلو به عنوان روز جهانی مبارزه با بیماری سرطان تجلیل می‌شود.
بر بنیاد معلومات وزارت صحت عامه، سالانه ۳۰ الی ۴۰ هزار تن در افغانستان به بیماری سرطان مبتلا میشوند که پس از سرطان سینه در زنان، شایع‌ترین آن سرطان معده و جوف دهن در مردان است که دلیل عمده آن اعتیاد به مواد مخدر و استفاده از دخانیات می‌باشد.
داکتر احمد جاوید ساپی رئیس اجراییه نهاد مبارزه با بیماری سرطان به رادیو آزادی گفت، سروی را که امسال آنان انجام دادند نشان می‌دهد، شمار افرادی که به دلیل استفاده از مواد مخدر و پان به سرطان مبتلا میشوند، در حال افزایش است.
او افزود: "در این سروی برای ما معلوم شد که ۲۱۶ تن به سرطان دهن مبتلا هستند که در میان آنان ۱۲۷ تن شان مردان و ۸۹ تن شان زنان اند. دو ماه قبل من در کنفرانس سارک در نیپال اشتراک کردم و در آنجا نیز متخصصین کشورهای عضو سازمان سارک از افزایش سرطان دهن شکایت داشتند و گفتند که شمار افراد مبتلا به سرطان دهن در کشورهای عضو این سازمان بیشتر شده است."
بررسی‌های سازمان صحی جهان نشان می‌دهد که تا حال بیش از ۸۰۰ نوع مواد سرطانزا از سوی دانشمندان طبی کشف شده که در کنار سایر مواد، سهم مواد مخدر و دخانیات هم در مبتلا ساختن افراد به بیماری سرطان برجسته است.
داکتر مطیع‌الله وزیری می‌گوید، استفاده از پان در کنار بیماری سرطان در مردان، برای زنان نیز بیماری‌های جدی را به بار می‌آورد.
او گفت: "پان باعث پوسیدگی و بد رنگ شدن دندان‌های افراد می‌شود، استخوان‌های اطراف دهن را تخریب می‌کند و سرطان لثه (کام) را که خیلی خطرناک است، به وجود می‌آرود. پان سبب سرطان روده، گرده و تغییر فشار خون نزد افراد می‌گردد، نزد زنان نیز سبب مشکلات جنین می‌شود و حتی باعث سرطان دهن و حنجره می‌گردد."
به اساس سروی که توسط شورای طبی افغانستان و نهاد مبارزه با سرطان در پنج زون کشور انجام شده، همه ساله بیش از ۱۳ هزار تن در افغانستان در نتیجه بیماری سرطان تلف میشوند.
گزارش مرسلین ارسلا
