درحالی‌که تلاش‌ها به سطح ملی و بین‌المللی به هدف آغاز هرچه زدوتر مذاکرات میان أفغان‌ها جهت رسیدن به صلح در افغانستان ادامه دارد، نشانه‌هایی از بروز اختلافات تازه در داخل حکومت به چشم می‌خورد: از تشکیل کابینه جدید گرفته تا اجماع سیاسی در مورد روند صلح با طالبان.
به تازگی راس ویلسن شارژدافیر امریکا در کابل در توییتی از رهبران افغانستان خواسته که فوراً کابینۀ جدید را تشکیل شورای عالی مصالحۀ ملی را ایجاد کنند و با تکمیل روند مبادله زندانیان به سمت آغاز مذاکرات بین افغانان گام نهند. هر سه روند هنوز ناتکمیل مانده و با اختلاف نظر به همراه است.
رئیس جمهور اشرف غنی و رقیب انتخاباتی‌اش (عبدالله عبدالله) در ماه می با توافق تقسیم قدرت به جنجال‌های پساانتخابات ششم میزان پایان دادند. در توافق بر مشارکت برابر تأکیده شده. اما تقریباً چهار ماه پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری کابینۀ جدید هنوز تشکیل نشده. جنجال تازه این است که هنوز فهرست نامزدوزیران تکمیل نشده که به ولسی جرگه فرستاده شود. دو طرف ظاهراً دچار اختلاف نظر و بازی ملامتی در این مورد مشخص هستند.
این وضع در داخل حکومت افغانستان چه تأثیری بر روند جاری صلح خواهد گذاشت؟
رحمت‌الله نبیل رئیس پیشینِ امنیت ملی افغانستان می‌گوید که تداوم اختلافات در کابل به نفع طالبان تمام می‌شود.
آقای نبیل می‌افزاید: "متأسفانه اختلافات سیاسی کابل تأثیر جدی بالای مذاکرات صلح داشته است، گرچه اصلاً أفغان‌ها تا حال در مذاکرات دخیل نشده اند، آنچه تا حال صورت گرفته بیشتر تفاهم بین امریکا و طالبان بوده است. اگر این اختلافات سیاسی در کابل دوام می‌کند، مشروعیت طالبان در داخل و منطقه بیشتر می‌شود و مشروعیت حکومت یا نظام نیم بند ما بیشتر صدمه می‌بیند".
عارف سحر کارشناس امور سیاسی امنیتی در لندن است. او با آقای نبیل موافق است.
او می‌گوید: "بی‌برنامه‌گی، تشتت و پراگندگی در احزاب سیاسی افغانستان و همچنان در نهادهای حکومتی یکی از عوامل عمده تقویت روحیه طالبان بوده است. این مخالفت‌ها مخصوصاً در پنج سال گذشته زمینه فعالیت گسترده طالبان را فراهم ساخته و باعث شده که طرف حکومت حمایت شرکای بین‌المللی‌اش را از دست بدهد و این موضوع به طالبان فرصت داده با دست بالاتر به حملات نظامی و امنیتی دست بزنند و به شکل مستقیم و سیستماتیک موقف حکومت افغانستان را تضعیف کنند."
آقای نبیل به این باور است که حل تنش‌های سیاسی و ایجاد موقف واحد و قوی راه حل مشکل موجود است.
"در بحث این‌که چه باید شود، ما مردم افغانستان نه مخالف طالبان هستیم نه مخالف کدام گروه یا کشوری دیگر، ولی مخالف تداوم جنگ هستیم. در داخل افغانستان اجماع سیاسی که می‌گویم باید تعریف آن متفاوت باشد. این اجماع باید به یک اجماع فکری مبدل شود و این‌که با کدام ارزشها به سمت مذاکرات صلح می‌رویم".
طبق توافق ماه فبروری در قطر میان امریکا و طالبان مذاکرات بین افغانان باید در دهم مارچ آغاز می‌شد؛ اما نشد، عمدتاً به دلیل ناتکمیل ماندن روند مبادلۀ زندانیان میان حکومت افغانستان و طالبان. پیش از مذاکرات صلح، طبق توافقنامه باید تا به ۵ هزار زندانی طالبان و حدود یک هزار زندانی حکومت افغانستان از بند رها شوند. حکومت افغانستان تاکنون بیش از ۴ هزار زندانی طالبان را آزاد کرده. سحر به این باور است که این اقدام در نفس خود به نفع طالبان بوده است.
او می‌گوید: "آزادیهای های بدون قید و شرط طالبان در واقعیت امر از اول هم یک ترفند سیاسی بود و طالبان تلاش کردند از آن برای رسیدن به اهداف استراتیژیک شان استفاده کنند. این موضوع برعلاوه مشکلات دیگر منتج به دوپارچه گی بیشتر بین احزاب سیاسی در افغانستان، تضعیف مورال نیروهای امنیتی افغان و تقویت مورال طالبان شده و به نفع طالبان تمام شده است".
از خواست‌های اصلی طالبان خروج همه نیروهای امریکایی از افغانستان بوده. تا اینجای کار واشنگتن نیروهای خود را به ۸۶۰۰ کاهش داده و گفته که در بدل ضمانت‌های طالبان در کار مبارزه با تروریسم همه نیروهای امریکایی تا نیمۀ سال ۲۰۲۱ از افغانستان بیرون خواهند شد.
اما حکومت افغانستان می‌گوید که طالبان با گروه‌های تروریستی خارجی ارتباط دارند.
جاوید فیصل سخنگوی مشاور امنیت ملی به رادیو آزادی گفت: "طالبان هنوز هم با شبکه القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی و تخریبی بین‌المللی ارتباط فعال دارند. این گروه‌های تروریستی در صفوف جنگجویان طالبان در برابر مردم افغانستان می‌جنگند و به فعالیت‌های تروریستی خود ادامه می‌دهند". طالبان این اظهارات حکومت افغانستان را رد می‌کنند.
ادامۀ اختلاف‌های چند لایه چشم انداز صلح را مخدوش کرده مخصوصاً از دید مردم عادی.
سردار محمد باغپلی از شهر زرنج مرکز ولایت نیمروز می‌گوید که اختلاف سیاسیون به نفع مردم نیست.
او می‌افزاید: "نفاق و کشمکش‌های که فعلاً بین سیاسیون افغانستان جریان دارد، منجر به قوت بیشتر طالبان می‌شود که بیشتر رشد کنند، قوت بگیرند و جنگ را شدت بدهند. ما می‌ترسیم که افغانستان دوباره به دهه شصت و هفتاد برگردد".
او می‌گوید که اگر اختلافات میان رهبران و نخبگان سیاسی ادامه یابد، در کنار تقویت طالبان، ممکن است مؤسسات بین‌المللی کمک‌های شان را به افغانستان متوقف کنند و دستاوردهای نوزده ساله به خطر بیافتند.
