دهها روستا در مناطق کوهستانی دره صوف پایین در ولایت سمنگان تنها یک منبع آب دارد، برف و باران.
ساکنان این روستاها آب برف و باران را در چاههای مخصوصی که به آنها "کنداب" میگویند، در آخر زمستان و بهار ذخیره و در فصلهای دیگر مصرف میکنند.
رحمتالله، یکی از این روستاییان به رادیو آزادی گفت: "ما هیچ [منبع] آبی جز برف و بران نداریم. برای ذخیره آب برف و باران جایی را در دامنه کوه حفر میکنیم، به طول ده تا بیست متر مانند یک اتاق؛ آن را پلستر میکنیم که آب به بیرون نفوذ نکند. ما آن را کند یا کنداب میگوییم. آب برف و باران که آمد، در همینجا ذخیره میشود و ما در طول سال از همین آب استفاده میکنیم."
کند در واقع، چاه سرپوشیدهای است که آب را با دلو یا سطل بیرون میآورند. داشتن کند شخصی امتیاز ویژهای برای خانوادهها محسوب میشود؛ ولی بسیاری از خانوادهها کند شخصی ندارند. چندین خانواده یک کند مشترک دارند.
در فصل بارندگی این روستاییان دعا میکنند که برف و باران بیشتری ببارد تا کند آنها پر آب شود.
مخدوم کفایتالله، رئیس شورای توسعهای دره صوف پایین میگوید آب کند یک تا دو سال ذخیره میشود و صحی نیست.
"آب ما قطعاً غیر صحی است، ولی از ناچاری آن را میخوریم. مردم شهر که آب دارند در روزی شاید یکبار حمام کنند، ولی ما در هفته یکبار حمام میکنیم. دیگران دو روز بعد لباسشویی میکنند، ولی ما ده روز بعد و حتی آب باقیمانده از لباسشویی را ذخیره میکنیم و به حیواناتمان میدهیم."
حاجی عبدالله میگوید برای انسانهای قرن ۲۱ مناسب نیست که از آب کند بنوشد، ولی روستاییان درهصوف پایین مجبورند این واقعیت را بپذیرند: "بارها که خشکسالی شده و اصلاً آبی نداشتهایم یا هم آبمان در نیمه سال تمام شده، به صورت دستهجمعی کوچ کردهایم. این رنج همیشگی ما است. نسل به نسل آن را متحمل شدهایم. ما از دولت میخواهیم یک بند آبگردان در منطقه ما بسازد."
آب آشامیدنی در میان روستاهای کوهستانی دره صوف خریده یا قرض گرفته میشود. افراد خیرخواه کند میسازند و آبش را به نیازمندان میبخشند.
کندن چاه در این روستاها به سادگی ناممکن است، چرا که آب زیرزمینی تا سهصد متر پایین رفته است.
صفتالله سمنگانی، معاون والی سمنگان میگوید ۳۰ درصد مردم سمنگان با کمبود منابع آب مواجه هستند: "تنها ۳۰ درصد مردم سمنگان آب صحی دارند. بقیه در تهیه آب با مشکل جدی مواجه میباشند. مثلاً مردم دره صوف پایین مطلقاً کمآب هستند، ولی با احداث بند آبگردان شاه عبدالله در ولسوالی دره صوف بالا نه تنها مشکل این ولسوالی، بلکه مناطق دیگر هم برطرف خواهد شد."
آقای سمنگانی میگوید که محمداشرف غنی، رئیس جمهوری در سفر اخیرش به سمنگان وعده ساخت چهار بند آب را داد که کار اداری یکی از آنها به پایان رسیده است.