فعالان فرهنگی بامیان درباره تخریب کامل یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی این ولایت اظهار نگرانی کرده و خواستار رسیدگی حکومت شده‌اند.
به گفته آن‌ها، قلعه تاریخی گوهرگین در نزدیک مرکز یکاولنگ بدون هیچ‌گونه اقدامی برای حفاظت از آن، به حال خود رها شده است.
فرهنگیان بامیانی می‌گویند، بیشتر برج‌های این قلعه هزاروپنجصد ساله تخریب شده و بقیه برج‌های آن‌ها هم در حال تخریب شدن اند.
قلعه گوهرگین بر سر راه بامیان به یکاولنگ، در ۱۸ کیلومتری شهرک "نیک"، بر فراز تپه‌ای سنگی واقع شده.
برج‌ها و دیوارهای این قلعه با نقش و نگارهای جذابش در حال فروریزی است. ساکنان روستاهای اطراف آن می‌گویند، از ۴۰ برج قلعه گوهرگین تنها چند برج آن به صورت نیمه‌ویرانه باقی‌مانده است.
در حال حاضر هیچ‌گونه محافظتی از این بنای تاریخی صورت نمی‌گیرد. مغاره‌ها و برج‌های آن به پناه‌گاه حیوانات تبدیل شده است.
فعالان فرهنگی بامیان می‌گویند که اگر حکومت به وضعیت این قلعه رسیدگی می‌کرد، به این صورت ویران نمی‌شد.
رضا فرهمند، فعال فرهنگی بامیان می‌گوید که گوهرگین مانند بیشتر بناهای تاریخی بامیان در وضعیت نگران‌کننده‌ای قرار دارد.
آقای فرهمند گفت: "گوهرگین، شهر بربر و چهل‌برج و جاهای دیگر نمادهای فرهنگی ماست. خواست من از حکومت این است که همین قلعه‌های تاریخی را مرمت کند و سیستمی به وجود آورد که از آن‌ها حراست شود. تا زمانی‌که از میراث‌های باستانی و ارزش‌های تاریخی ما حراست نشود، ما هیچ‌گاه نمی‌توانیم به هویت و فرهنگ خود برگردیم".
مسئولان اداره اطلاعات و فرهنگ بامیان هم نسبت به احتمال فروپاشی کامل این قلعه تاریخی ابراز نگرانی می‌کنند.
اسحق عزیزی، از مسئولان این اداره می‌گوید: "متأسفانه، در طول تاریخ گوهرگین و دیگر آثار باستانی ما در اثر عوامل طبیعی و غیر‌طبیعی در حال از بین رفتن اند. از جمله گوهرگین زمانی شهر تاریخی بوده و بیشتر از چهل برج در آن‌جا وجود داشته است. اما امروز همه‌ای آن برج‌ها وجود ندارند. ریاست اطلاعات و فرهنگ همیشه نگرانی خود را اعلام کرده که در این قسمت توجه شود."
وزارت اطلاعات و فرهنگ قلعه گوهرگین را در سال ۱۳۸۵ بررسی کرد و به عنوان یکی از بناهای مهم تاریخی شناخت، اما برای مرمت و حفاظت از آن اقدامی نکرد.
حالا نگرانی این است که اگر وضعیت به همین صورت ادامه یابد، این قلعه بر اثر برف و باران و کاوش‌های غیرقانونی کاملاً از بین برود.
قلعه گوهرگین یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی بامیان شمرده می‌شود. شماری از پژوهشگران تاریخ به این باورند که گوهرگین پیش از دورۀ اسلامی و در دورۀ بودایی ساخته شده، اما برخی دیگر معتقدند که پیشینۀ این قلعه به عصر میترایی (مِهرپرستی) می‌رسد.
در حال حاضر از بخش‌‍‌های جالب این قلعه بخش‌هایی از دیوارها، برج‌ها و به‌ویژه تونلی است که از قله تپه به عمق ۷۰ تا ۹۰ متر در دل صخره‌ها کنده شده و به آب زیرزمینی رسیده است. بخشی از این تونل پر از خاک شده است.
