شماری از باشندگان فاریاب میگویند که حل منازعات شان در ادارات دولتی زمانگیر میشود، به همین دلیل منازعات شان را بزرگان محلی حل میکنند.
حبیبالله از ساکنان قریه نمازگاه ـ کمانگر ولسوالی قرغان است که به تازگی حل منازعه با پادرمیانی بزرگان محلی را تجربه کرده است.
او میگوید با برادرانش روی جایدادهای میراثی اختلاف داشته است. برای حل این اختلاف به بزرگان محل مراجعه کرده اند. حبیبالله میگوید کسانی که برای تقسیم میراث میان او بردارانش پادرمیانی کرده اند، سواد کافی نداشته اند.
حبیبالله میگوید به دلیل زمانگیر بودن حل منازعات در محاکم افغانستان، به بزرگان محلی مراجعه کرده اند. اما حالا میگوید مشکلات شان به صورت اساسی حل نشده است: "تمام جایداد های که از پدر مرحومی ما مانده با برادرانم تقسیم کردیم وقتی که در بین خودما جور نیامدیم به بربزرگان قریه مراجعه کردیم حالا دقیقاً میدانم که تقسیم عادلانه نشده برای مه فقط یک دو جریب زمین رسید و بس اگر بر ادارات دولتی هم مراجعه بکنیم حل مشکلات ما زمانگیر میشود."
خداینظر: فیصله بزرگان قومی را از روی مجبوریت قبول کرد
از سوی هم خداینظر از ولسوالی خانچهارباغ است که میگوید ادارههای محلی دولتی زیر فشار محاسن سفیدان یا بزرگان قومی است و در صورت عدم قبول فیصله آنان ،خواست شان در ادارت دولتی نیز تطبیق میشود.
او همچنان به تازگی یک موضوع حقوقیاش را با بزرگان قومی حل کرده است. به گفته خودش درصورت عدم قبول فیصله آنان حق اعتراض را نیز ندارد: "یک چند نفر محدود که خودشان را بزرگ قوم میگویند هم ادارات محل را زیر فشار قرار داده اند و همچنان مردم را هم اگر خواستهای شان را فیصله های شانرا قبول نکنیم باز در قریه ما را تنها میگذارند و حتی از ما قهر میکنند و رفت آمد را هم با ما قطع میکنند من خودم شاهد همین کار هستم و از روی مجبوریت فیصله شانرا قبول کردم."
مقامهای محلی فاریاب نیز وجود همچو موارد را تأیید نموده میگویند نزدیک هشتاد درصد منازعات بزرگان محلی حل میشود و دلیل آنرا عدم آگاهی مردم از قانون، حقوق شهروندی و سلسله مراتب اداری دولتی میدانند.
درتاج یما خالقی ولسوالی خانچهارباغ، در این مورد به رادیو آزادی گفت: "ما در اداره محل شاهد چنین قضایا در محلات روزانه هستیم که بعد از سپری نمودن چندین بار فیصله های قومی که مشکل شان بشکل اساسی حل نشده مجبور شده اند که به اداره محل حکومت مراجعه کنند ما بخاطر محو این عادت ناپسند روزانه آگاهی دهی نیز داریم."
فیصله های قومی تنها مرجع مراجعه مردم بخاطر حل مشکلات شان در ولایت فاریاب نیست، بلکه ساکنان در زیر حاکمیت گروه طالبان نیز بخاطر حل مشکلات عرایض شانرا به این گروه میبرند.