در ولایت بامیان زنانی هستند که از طریق کار در زمین‌های کشاورزی مصارف خوانواده شان را تامین می‌کنند.
به گفته برخی از زنان اگرچه آنان در مقابل کار زیاد در بخش کشاورزی، مزد اندکی دریافت می‌کنند، اما در تامین اقتصاد خوانواده‌های شان سهیم اند.
یکی از این زن‌ها می‌گوید: "اول بهار کچالو شاندن می‌رویم، بازهم خیشاوه می‌کنیم در این فصل سال کچالو جمع می‌کنیم."
برخی از زنان بامیانی از طریق کار در زمین‌های کشاورزی نیازمندی‌های روزمره خود را رفع می‌کنند و در تلاش تامین معیشت خوانواده‌های خود اند.
بس‌ماه ۴۰ ساله یکی از آنان است. او از شروع فصل کشت و زراعت در زمین‌های زراعتی به صورت روزمزد کار می‌کند.
او می‌گوید بیل و کلنگ نمی‌زند، اما در زمین‌های کشاورزی کارهای خیشاوه (کندن گیاه هرزه از زمین) و جمع‌آوری محصولات را انجام می‌دهد.
اکنون که فصل جمع‌آوری کچالو در بامیان است. بس‌ماه می‌گوید همه روزه از صبح تا شام در برابر دست مزد ۱۵۰ افغانی، کچالو جمع‌آوری می‌کند.
او می‌گوید: "ما هر صبح بوری خود را گرفته می‌رویم از این پلوان به پلوان دیگر می‌گردیم، اگر صاحب زمین دوسیر کچالو هم بدهد تا شام کار می‌کنیم. پولش را می‌گریم برای اولادها کتابچه و قلم می‌خریم. امسال که مکتب‌ها بسته بود مردم هیچ قبول نمی‌کرند و می‌گفتند خود ما کار می‌کنیم".
بس‌ماه با ۶ عضو دیگر خوانواده‌اش در قریه اژدر مرکز بامیان در یک خانه کرایی زندگی می‌کند.
او می‌گوید شوهرش به صورت روزمزد کار می‌کند و پولی را که بدست می‌آورد تنها برای کرایه خانه پرداخت می‌کند. بس‌ماه با آنکه مصارف روزانه خوانواده‌اش را از راه کشاورزی به دشواری تهیه می‌کند امیدوار است که زمینه آموزش را برای سه فرزندش نیز فراهم کند.
او می‌گوید: "کچالو را که جمع می‌کنیم خود ما را به سختی بس می‌کند. اولادهایم مکتب می‌روند یک وضع دیگر، نه مثل فرزندان دیگر. آنها خودشان هم می‌بیند که خانه چیزی نیست، چیزی نمی‌گوید".
قمر یکی دیگر از زنان جوان کشاورز بامیانی است که ۲۸ سال عمر دارد. او می‌گوید هنگامی‌که ۱۵ سال سن داشت پدرش درگذشت و او مسئولیت سرپرستی مادر مریض و برادر کوچک‌اش را به عهده گرفت.
دستان قمر را خاک و گِل کچالو پوشانیده و بوری کچالو را که به گفته خودش دوسیر است به عنوان دست مزد، در شانه‌اش حمل می‌کند.
به گفته وی ۱۳ سال است که در زمین‌های زراعتی کار می‌کند و مصارف برادر و مادرش را از همین راه تهیه می‌کند.
او می‌گوید: "کچالو جمع کردن می‌روم. هرکاری که باشد می‌کنم، چون نان‌آور خانه هستم. اول بهار خیشاوه می‌کنم باز گندم می‌کوبم، کچالو جمع می‌کنم. کچالو را می‌آورم می‌فروشم".
در همین حال مسئولان زراعت بامیان می‌گویند که توانمندسازی زنان یکی از اولویت‌های این اداره است و زنان از طریق برنامه‌های گوناگون مورد حمایت قرار می‌گیرد.
عبدالوهاب محمدی رئیس زراعت بامیان به رادیو آزادی گفت: "امسال برای ۱۲۰۰ فامیل بسته‌های گوسفند شری توزیع شده، برای خانم‌های که معیشت شان وابسته به زراعت و مالداری هستند. ۶۰۰ خانم دیگر از طریق مرغ داری خانگی مورد حمایت قرار گرفته. و یک هزار خانم دیگر از طریق ایجاد باغچه‌های خانگی مورد حمایت قرار گرفته. برای ۲۰ خانم دیگر دستگاه خشک کن سبزیجات توزیع شده".
اما زنان مثل بس‌ماه و قمر از این کمک‌ها محروم می‌باشند. آنان در انتظار یک صبح دیگر برای انجام کارهای شاقه و طاقت فرسا که برشانه‌های شان سنگینی می‌کند، هستند.
