ده‌ها هزار بیجاشده که در نتیجه جنگ‌های اخیر از ولسوالی‌های وردوج، یمگان و جرم خانه‌های‌شان را ترک کرده‌اند، می‌گویند که با آمدن فصل سرما با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
در نتیجه جنگ‌های اخیر در چندین ولسوالی ولایت بدخشان بیشتر از ۶،۰۰۰ فامیل از ولسوالی‌های، وردوج، یمگان، جرم، یفتل و راغ‌ها، نسی و کوف‌آب خانه‌های‌شان را ترک کرده‌اند و به ساحات امن مانند، ولسوالی بهارک و جرم و شهر فیض آباد پناه آورده‌اند.
این آوارگان جنگی می‌گویند که باآمدن فصل سرما مشکلات‌شان چند برابر شده است.
آنان می‌گویند: "بسیار در حالت خراب زندگی می‌کنیم و چیزی برای خوردن نداریم."
امام‌الدین ۴۷ ساله ساکن قریه فرغامنج ولسوالی جرم ولایت بدخشان است. او به رادیو آزادی می‌گوید که خانهٔ‌شان در محل جنگ قرار گرفت و با فامیلش فرار کرد.
امام‌الدین گفت: "حدود ۷ ماه می‌شود که از فرغامنج ولسوالی جرم مهاجر شدیم در این فصل سرماه وضعیت خراب داریم، ۱۲ سر جمعیت داریم نی نان داریم و نی چوب سوخت داریم، اگر طفل‌های مان مریض شود دسترسی به دوا نداریم، سخت به مشکل هستیم. نی حکومت کمک می‌کند و نی توانایی این را دارد که قریه‌جات مان را امن بسازد."
مارینای ۳۵ ساله هم مانند امام‌الدین در پی جنگ‌های اخیر از ولسوالی یمگان به گوشه از شهر فیض‌آباد مرکز بدخشان بیجا شده است.
مارینا گفت: "در اینجا گرسنه و جای سرد زندگی می‌کنیم، چیزی برای خوردن هم نداریم. از دولت می‌خواهیم صدای‌مان را بشنود و کمک‌مان کند."
مارینا می‌گوید، دو سال می‌شود که با شوهر و ۵ کودکش به فیض‌آباد آمده اما تا هنوز کمکی دریافت نکرده است.
وی افزود: "از یمگان مهاجر شدیم به شهر فیض‌آباد آمدیم، جای درست نداریم در نزدیک یک کوه زندگی می‌کنیم. غذا و آب نداریم و اکنون طفل‌هایم مریض است. پول برای خرید دوا نداریم. تاهنوز از کمک‌های مهاجرین مستفید نشدیم."
عبدالواحد طیبی رئیس امور مهاجرین و عودت کنندگان ولایت بدخشان به رادیو آزادی می‌گوید،
تاکنون به ۴۰۰ فامیل مواد غیر غذایی و پول نقد کمک شده اما قرار است در روزهای آینده ۱،۰۰۰ فامیل دیگر شامل کمک‌های زمستانی شوند.
آقای طیبی گفت: "بیشتراز ۶،۰۰۰ فامیل را نزد اداره مهاجرین بدخشان ثبت داریم. این تعداد فامیل‌ها در ولسوالی‌های بهارک، جرم، مرکز شهر فیض‌آباد، اشکاشم، شغنان، نسی و در کوف‌آب مستقر می‌باشند."
مسئولان اداره مهاجرین در بدخشان می‌گویند که در تلاش اند تا به سایر مشکلات این آوارگان رسیدگی کنند.
در دو دهۀ گذشته، ده‌ها میلیارد دالر در افغانستان مصرف شده، اما هنوز هم مردم با مشکلات امنیتی و بی‌سرپناهی مواجه اند.
به تازگی جامعۀ جهانی در نشست ژینو کمک ۱۳ میلیارد دالری را برای چهار سال با حکومت و مردم افغانستان تعهد کرد که پیشرفت در روند صلح، مبارزه با فساد و توسعه و کاهش فقر از مهم‌ترین شاخص‌های تضمین کنندۀ کمک‌ها است.
مرکز نظارت بر بیجاشدگان داخلی می‌گوید که تنها در سال ۲۰۱۹ بیش از ۴۶۰ هزار نفر از جنگ و خشونت و ۱۱۷ هزار دیگر از آفات طبیعی مثل سیلاب در ۳۲ ولایت افغانستان بیجا شدند.
حال دیده شود که در سال‌های پیشرو حکومت افغانستان با پول‌های هنگفت جامعۀ جهانی چگونه خواهد توانست که در کنار رسیدگی به مشکلاتی مثل ناامنی، ناداری و نیز مقابله با ویروس کرونا، بساط بی‌سرپناهی و آوارگی را برچیند.
