هیئتی به دستور رهبری حکومت افغانستان برای بررسی رویداد آتش سوزی اسلام قلعه در ۲۵ ماه دلو به هرات سفر کرده است. در این هیئت، نمایندگان سکتورهای امنیتی و اقتصادی افغانستان شامل هستند و غلام جیلانی دقیق، وزیر دولت در امور رسیدگی به حوادث در رأس این هیئت قرار دارد.
هیئت متذکره که از جناب رهبری دولت افغانستان شامل ۱۳ اداره مستقل، مهم و ذی‌ربط که به هرات آمده‌اند، بر سه موضوع مهم تثبیت خسارات، راهکار برای جبران خساره و علل و عوامل خساره که چطور صورت گرفته است.
مسئولان اتاق تجارت و سرمایه گذاری افغانستان و برخی از نمایندگان هرات در ولسی جرگه روز پنج شنبه هفته گذشته، یکی از دلایل آتش‌سوزی را سهل انگاری کارمندان گمرک، اداره نورم و استندرد و شرکت قراردادکننده برای نمونه گیری از مواد نفتی و گاز دانسته بودند.
آمنه احمدی رییس عمومی گمرکات در وزارت مالیه افغانستان می‌گوید که یافته‌های بررسی سکتور خصوصی و نمایندگان ولسی جرگه را بررسی می‌کنند و با افراد متخلف در هر سطحی که باشند برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.
بانو احمدی می‌افزاید: «هر هیأتی که کار کرده، هیأت تمام کارهای خود را با این هیأت شریک ساخته و تمام موضوعات بررسی می‌کنیم و نتایج بررسی را به شما شریک می‌سازیم. باز هم به شما می‌گویم که اگر کارمندان گمرک دخیل باشد، بر خورد قانونی و ۱۰۰ فیصد صورت می‌گیرد و مطابق قانون اجراآت صورت می‌گیرد.»
اتاق تجارت و سرمایه گذاری افغانستان می‌گوید که در آتش‌سوزی اسلام قلعه صدها میلیون دالر امریکایی به سکتور خصوصی خساره رسیده است.
پس از این آتش‌سوزی جریان واردات و صادرات کالا از طریق گمرک اسلام قلعه متوقف شده بود، اما حالا سید وحید قتالی والی هرات می‌گوید که واردات و صادرات از سرگرفته شده است.
آقای قتالی می‌افزاید: «دو روز بعد از حادثه اولین محموله‌های سریع الفساد را شروع کردیم و محموله‌های پشت کمیساری اسلام‌قلعه بود متوقف بود، شروع کردیم و در سرک هیچ محموله نماند و آمد. یک مقدار کندی که شما می‌بیند به خاطر این هست که فضا و بستر متأثر از آتش‌سوزی است و روند انتقال کالا متوقف نیست.»
یک قسمت زیادی از کالاهای وارداتی ایران از طریق گمرک اسلام قلعه وارد افغانستان می‌شود. تاجران هرات می‌گویند که آتش‌سوزی بزرگ در این گمرک نشان داد که هیچ امکانات برای مهار آتش سوزی و رویدادهای غیرمترقبه وجود ندارد. آنان از حکومت می‌خواهند که گمرکات کشور را با امکانات پیشرفته مجهز بسازد، تا سناریوی آتش سوزی اسلام قلعه یک بار دیگر در گمرکات دیگر تکرار نشود.
