خوشنواز، دلآهنگ و حسنپور سه خانواده مشهور سبک موسیقی محلی هرات شمرده میشوند. این خانوادهها برای ترویج موسیقی محلی تلاش کردهاند، اما فرزندان این سه خانواده میگویند که با فوت پدرانشان، آنان توانایی مشعلداری از موسیقی محلی هرات نیستند و این سبک موسیقی در بدترین شرایط ممکن قرار دارد.
آهنگ مشهور هراتی «سرپل مالان دختری دیدم» از حنجره معروف پنجمین نسل از خانواده مشهور اهل موسیقی خوشنواز شنیدنی است.
خوشنوازها در کنار خانوادههای دل آهنگ و حسن پور پرچمدار موسیقی محلی هرات هستند.
معروف خوشنواز، پس از فوت پدرش رحیم خوشنواز – آوازخوان مطرح وخوشنام موسیقی فولکور هرات- سرگرم آموزش هنرموسیقی برای هنرجویان است.
او عکسهای از هنرمندان مطرح موسیقی محلی را روی دکاناش نصب کرده ، تا یاد و خاطره این هنرمندان زنده بماند.
او میگوید: «خود مه که هستم، پنجمین نسل از خاندان خوشنواز هستیم که همین هنر موسقی را پش میبریم و خدا ببخشد مرحوم محمودخوشنواز که پدرم بودند ۵۰ الی ۵۵ سال زحمت کشیدن و در پهلوی این که کدام عایدی ندارد موسیقی را پیش میبریم.»
وحید احمد دل آهنگ با سابقه دو دهه در بخش نواختن رباب، یکی از مشهورترین نوازندگان هراتی است.
این رباب نواز فرزند جلیل احمد دل آهنگ، یکی از مشهورترین هنرمندان موسیقی محلی هرات است. پس از فوت پدر، بار سنگین مشعل داری از سبک موسیقی محلی هرات بر شانههایش انداخته شده.
او میگوید: «ما از سه نسل اهل موسیقی هستیم و پدر من جلیل احمد دل آهنگ بودند و تخلص دل آهنگ را برای پدر و کاکای من استاد سر آهنگ داده بود. پدر مرحوم من پرچم دار موسقی محلی و غزل کلاسیک افغانستان بودند. آنها به چهار آله موسیقی دیگر دسترسی داشتند، مثل طبله، هارمونیه و رباب، دوتار و خودشان رشتهشان آوازخوان بودند و استاد مسلط موسیقی بودند. ما هم میخواهیم که راه آن بزرگان ادامه بدهیم و ان شاالله بتوانیم پرچم موسیقی به دست داشته باشیم و موسیقی ادامه بدهیم.»
در ولایت هرات بیشتر جوانان به سبک موسیقی پاپ از آوازخوانان ایرانی و هندی گوش میدهند و روز به روز از علاقمندان سبک موسیقی محلی هرات کاسته میشود و تنها خانوادههای خوشنواز، دل آهنگ و حسن پور، موسیقی محلی هرات ترویج کننده این سبک موسیقی هستند.
نعمتالله هاشمی رییس اتحادیه هنرمندان موسیقی هرات میگوید که با فوت بزرگان این خانوادهها، موسیقی محلی هرات دشوارترین روزهایش را سپری میکند.
آقای هاشمی میگوید: «خانوادههای خوشنوازها، دل آهنگها و حسنپورها، اینها مشعل داران موسیقی محلی و فولکور هرات بودند و فرزندانشان هنوز هم مصروف موسیقی هستند و متاسفانه باید بگویم که آهسته آهسته موسیقی محلی ما با نبود بزرگان این خانوادهها در حال رکود است.»
طی سه سال اخیر جلیل احمد دل آهنگ، محمود خوشنواز، نعیم خوشنواز، قاسم مسرور و گدا محمد از چهرههای مطرح موسیقی محلی هرات فوت کردند و حالا مسئولیت میراث داری این نوع موسیقی بر جوانان محول شده.
معروف خوشنواز شور و شوق زیادی برای ادامه راه پدریاش دارد، اما میگوید که بدون حمایت حکومت افغانستان و مردم دشوار به نظر میرسد که بتواند مشعل دار خوبی برای هنر موسیقی محلی هرات باشد.