بررسی سال ۱۳۹۹ وزارت صحت عامه افغانستان نشان‌دهنده آن است که ۸.۶ درصد جمعیت این کشور دخانیات مصرف می‌کنند.
حبیب اروال مسئول برنامه امراض غیرساری این وزارت به رادیوآزادی گفت که مصرف دخانیات باعث بیماری‌های خطرناک می‌شود: "مصرف‌کنندگان ۱۴.۲ درصد مردان، ۲.۶ درصد زنان و بقیه افراد زیرسن و اطفال می‌باشند. ۲۲ نوع مرض سرطانی به دلیل مصرف تنباکو نزد افراد به وجود آمده و ۲۱ درصد مرگ‌ومیر را در این کشور تشکیل می‌دهد."
مصرف سگرت، قلیان، چرس، پان و برخی گونه‌های دیگر دخانیات در افغانستان رایج است.
داکتر اروال ارتباط بین مصرف تنباکو و شیوع ویروس کرونا را بسیار زیاد خواند و گفت که بیشتر قربانیان کووید ۱۹ بیمارانی هستند که دخانیات مصرف می‌کنند.
وزارت صحت افغانستان برای کاهش مصرف دخانیات برنامه‌هایی را برای بالا بردن آگاهی مردم راه‌اندازی کرده است.
به گفته مقام‌های این وزارت، آموزگاران، دانش‌آموزان، پولیس و برخی اقشار دیگر جامعه تحت پوشش این برنامه قرار می‌گیرند تا مردم را از پیامدهای مصرف دخانیات آگاه کنند.
فرید باشندهٔ کابل یکی از کسانی است که با آگاهی از پیامدهای خطرناک مصرف دخانیات، آنرا ترک کرده.
او ۱۳ سیزده سال سگرت و قلیان می‌کشید: "من ۱۳ سال می‌شد که سگرت مصرف می‌کردم، اما مصرف سگرت مرا به بیماری طرق تنفسی مبتلا کرد. دو ماه قبل تصمیم گرفتم که سگرت را ترک کنم. حالا که این کار را انجام داده‌ام و صحتم نسبت به گذشته بهتر شده است."
در همین حال وزارت داخله افغانستان هم تلاش‌هایی را برای جلوگیری از تولید مواد مخدر و مصرف دخانیات به راه انداخته است.
احمدضیا ضیا، معاون سخنگوی این وزارت به رادیو آزادی گفت: "نیروهای مبارزه با مواد مخدر و دخانیات در یک سال اخیر عملیات‌های متعددی را بخاطر پاک‌کاری مزارع از بته‌های چرس و کوکنار در مناطق مختلف کشور انجام دادند و آنرا پاکسازی کردند و اراضی بیشتر از یک‌هزار هکتار زمین بته‌های چرس و کوکنار را تخریب کردند."
وی همچنین گفت در یک سال گذشته ۱۳ هزار معتاد برای درمان به مراکز درمان معتادان فرستاده شده‌اند.
شاهپور یوسف، رئیس پیشین شفاخانه معتادان کابل باور دارد ک اعتیاد با مصرف دخانیات آغاز می‌شود: "افراد نخست از سگرت شروع می‌کنند و این آهسته‌آهسته باعث می‌شود که به مصرف دیگر دخانیات هم رو بیاورند و بعداً انواع مختلف دخانیات را مصرف کنند."
کارشناسان به این باور اند که مصرف دخانیات زمینه‌ای اجتماعی، اقتصادی و روانی دارد. به گفته آنها، فقر، بیکاری، ناامنی و شیوع ویروس کرونا باعث افزایش مصرف دخانیات شده است.
براساس آمار سازمان جهانی بهداشت، مصرف دخانیات در سراسر جهان سالیانه جان حدود هشت میلیون نفر را می‌گیرد.
از آن جمله حدود یک میلیون نفر به گونه غیرمستقیم، در اثر مصرف تنباکو توسط دیگران، با انواع بیماری مبتلا می‌شوند و جان می‌دهند.
براساس آمار سازمان جهانی بهداشت، بیش از هزار و سه صد میلیون نفر در سراسر جهان دخانیات مصرف می‌کنند و در هر ثانیه یکی از آنها جان می‌دهد. حدود ۸۰ درصد آنها در کشورهای فقیر هستند.
به همین دلیل، این سازمان روز ۳۱ می را برای کاهش مصرف دخانیات، روز جهانی بدون دخانیات نامگذاری کرده است. شعار امسال این روز "متعهد به ترک دخانیات" است.
