تهران با اعلام تمرینات نظامی اخیر و استقرار نیروها، اسلحه و تجهیزات در امتداد سرحدات پرتنش میان ایران با آذربایجان، باکو را غافلگیر کرد.
تنش‌ها میان تهران و باکو بعد از آن افزایش یافت که در ماه سپتمبر سال‌جاری میلادی، پاکستان قدرت هسته‌ای منطقه و ترکیه که دارای دومین بزرگترین اردو در پیمان ناتو است، تمرینات مشترک نظامی را با نیروهای آذربایجان در ۵۰۰ کیلومتری سرحدات ایران اجرا کردند.
تورج اتابکی٬ استاد و رئیس بخش تاریخ شرق و آسیای مرکزی در پوهنتون لیدن در هالند می‌گوید، آذربایجان دسترسی رانندگان لاری‌های ایرانی به ارمنستان را محدود و اخیراً دو راننده ایرانی را دستگیر کرده و همچنان روابط آذرباییجان با اسرائیل که دشمن ایران است نیز در افزایش این تنش‌ها نقش دارد.
تورج اتابکی با اشاره به نگرانی‌های جمهوری اسلامی ایران به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی گفت: "نگرانی جمهوری اسلامی نگرانی واقعی است و بر می‌گردد به حضور تقریباً نیمه آشکار اسرائیل در این منطقه، از سال ۱۹۹۳، بعد فروپاشی اتحاد شوروی سابق و استقلال جمهوری آذربایجان، وقتی که دفاتر نمایندگی اسرائیل در باکو گشایش یافت. اسرائیل و جمهوری آذربایجان روابط تنگاتنگ داشتند و این روابط ابعاد همکاری‌های نظامی و امنیتی را هم به خود گرفت."
تهران به تاریخ اول اکتوبر پس از استقرار تجهیزات نظامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در منطقه، با راه اندازی تمرینات نظامی در نزدیک سرحدات شمال غربی این کشور با آذربایجان، این تنش‌ها را تشدید کرد.
این اقدام ایران با نگرانی الهام علی‌اف٬ رئیس جمهور آذربایجان روبرو شده و در اوایل هفته جاری اعلام کرد که از تمرینات نظامی اخیر ایران متحیر شده است.
علی‌اف گفت، هر کشوری می‌تواند هرگونه تمرینات نظامی را در قلمرو خود انجام دهد و این حق حاکمیت آن‌ها است، اما چرا اکنون و چرا در سرحدات با آذربایجان؟
آقای علی‌اف همچنان گفته که آخرین بار با سقوط اتحاد جماهیر شوروی سابق، یعنی ۲۰ سال قبل، ایران همچو نمایش قدرت را در نزدیک سرحدات با آذربایجان انجام داده بود.
تمرینات نظامی ایران که شامل نیروهای توپچی، طیاره‌های بی پیلوت و هلیکوپترها می‌شود، به دنبال تمرینات مشترک نظامی ترکیه، پاکستان و آذربایجان که ۱۲ سپتمبر در باکو آغاز شد، صورت گرفته است.
هدف تمرینات مشترک نظامی نیروهای ترکیه، پاکستان و آذربایجان که تحت نام"سه برادر -2021" صورت گرفت، تقویت روابط موجود بین اردوی‌های این سه کشور خوانده شده و هشدار نمایندۀ آیت‌الله علی خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری اسلامی ایران در شهر اردبیل را به همراه داشت که خطاب به حکومت آذربایجان گفت: "با دم شیر بازی نکنید!"
