تحولات اخیر بر وضعیت صنعت و تجارت افغانستان تاثیر منفی گذاشته است.
شماری از کارخانه‌داران می‌گویند، منجمد شدن پول‌های‌شان در بانک‌ها سبب شده که نتوانند برای تولیدات کارخانه‌شان مواد خام خریداری کنند و این سبب رکود کارخانه‌شان شده است.
از این میان شهرک صنعتی هرات، یکی از بزرگ‌ترین شهرک‌های صنعتی در کشور با بیش از سه‌صد کارخانه، به گفته مسوولان اتاق صنعت هرات، اکنون تنها ۷۰ کارخانه در آن فعال است و اگر وضعیت به همین منوال پیش رود، بیم بسته شدن این شهرک می‌رود.
زلمی سعیدی٬ بازرگان و مسوول کارخانه‌های تولیدات روغن و پلاستیک در شهرک صنعتی هرات است. او می‌گوید از دو ماه بدین سو و با منجمد شدن سرمایه‌شان در بانک‌ها، از سه کارخانه تولیدی که داشت، دو کارخانه از فعالیت باز مانده است.
آقای سعیدی می‌گوید، تمام سرمایه‌اش در بانک است و پول کافی برای خرید مواد خام ندارد تا چرخه کارخانه‌هایش را فعال نگهدارد.
او خواهان رسیدگی حکومت طالبان برای رسیدگی به وضعیت تولیدات داخلی کشور است: "پول نمی‌شود از بانک‌ها اخذ کنیم به همین دلیل شهرک صنعتی به وضعیت دشواری مواجه است. وقتی ما پول از بانک‌ها نتوانیم بکشیم مواد خام خریداری کرده نمی‌توانیم، ما از امارت اسلامی می‌خواهیم روی این موضوع اقدامات جدی‌تری انجام دهند. وقتی مواد خام نباشد تولیداتی نیست چون ما در کشور خود مواد خام نداریم و همه را از کشورهای دیگر خریداری می‌کنیم."
در ۲۰ سال گذشته سرمایه‌گذاری هنگفتی در بخش تولیدات داخلی و ایجاد شهرک‌های صنعتی در ولایت‌های کلیدی شده است.
از این میان شهرک صنعتی هرات، یکی از بزرگ‌ترین شهرک‌های صنعتی با بیش از ۳۰۰ کارخانه تولیدی بوده.
این شهرک اما اکنون در حالت رکود قرار دارد.
حمیدالله خادم٬ رییس اتاق صنایع و معادن ولایت هرات می‌گوید، از ۳۰۰ کارخانه تولیدی، اکنون تنها ۷۰ کارخانه فعال است و متباقی در جریان جنگ‌های ولایت هرات و پس از سقوط حکومت در دو ماه گذشته از فعالیت باز مانده است.
با توقف فعالیت کارخانه‌ها به گفته اتاق صنایع و معادن، دونیم هزار کارگر نیز بیکار شده‌اند.
او منجمد شدن پول سرمایه‌گذاران در بانک‌ها، بلند رفتن بهای مواد سوخت و بدتر شدن وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم را از علت‌های اصلی سقوط کارخانه‌ها می‌داند.
به باور آقای خادم اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، بیم آن می‌رود تا شهرک صنعتی به کلی به رکود مواجه شود.
خادم گفت: "بیشتر کارخانه‌های که تاسیسات فلزی را تولید می‌کردند کلا به رکود مواجه اند. افزایش بهای مواد سوختی خیلی بالا رفته و این برای فابریکه‌ها هم خیلی گران تمام می‌شود. اگر این حالت دوام پیدا کند ما شاهد بسته شدن بیشتر کارخانه‌ها خواهیم بود."
شهرک صنعتی کابل نیز شرایط مشابهی دارد.
کریم عظیمی٬ رییس اتاق صنایع و معادن کابل با آن که از شمار کارخانه‌های مسدود شده چیزی نگفت اما افزود که بخش بزرگی از کارخانه‌های تولیدی در کابل به علت نبود مواد خام و منجمد شدن پول سرمایه‌گذاران از فعالیت باز مانده است.
عظیمی می‌گوید: "فابریکه‌ها قبلا هم به علت مشکلات برق و نبود بازار فعالیت‌شان متوقف بود و ورشکست شده بود. اکنون هم اکثر فابریکه‌های تولیدی به علت نبود مواد خام و منحمد شدن پول فعالیت‌های‌شان متوقف است."
وزارت مالیه طالبان گفته است برای حل مشکلات سکتور صنعت اقدامات جدی روی دست دارند.
انجینیر نصیر حسن٬ مشاور ارشد وزارت مالیه در امور پالیسی دولت طالبان به رادیو آزادی گفت، آنان دو هفته پیش با بانک مرکزی نشستی داشتند و به بانک‌ها اجازه داده شد که پول مورد نیاز را برای خرید مواد خام به کارخانه‌داران بپردازند.
از سوی دیگر اما مسوولان اتاق‌های صنایع و معادن کابل و هرات از بهتر شدن وضعیت امنیتی برای سرمایه‌داران و برچیده شدن فساد از گمرکات می‌گویند و به این باور اند اگر دولت و جامعه بین‌المللی با سرمایه‌دارن همکاری کند وضعیت صنعت به مراتب بهتر از گذشته خواهد شد.
