عصمت الله وردک مسئول کارخانه ذوب آهن کابل فولاد در ولایت هرات است که پس از دوازده سال کارخانهاش از فعالیت بازمانده است.
آقای وردک ۲۰ سال از ۴۸ سال عمرش را در صنعت تولید آهن در افغانستان سپری کرده است. او میگوید که با بازگشت طالبان به قدرت کاروبارش در خطر نابودی قرار گرفته.
وردک میگوید که ۲۰ میلیون دالر امریکایی در فابریکه ذوب آهن کابل – فولاد سرمایه گذاری کرده بود، اما اکنون تمام آن راکد مانده است:" بدبختانه در این اواخر نسبت به حالات سیاسی که در کشور ما تغییرات آمد و نظام تغییر کرد، شرکت ما بسته شده است و فعلاً تولیداتش متوقف شده. بیش از چهار، پنج هزار تن مواد تولید شده، اینجا در گدامهای شرکت است و کسی در بازار نمیخرد. فعلاً امیدواری هم نداریم که به این زودیها ما بتوانیم شرکت خود را فعال کنیم."
در کارخانه ذوب آهن کابل فولاد بیش از ۴۰۰ تن کار میکردند. عصمت الله وردک میگوید که صدها کارگرش بیکار شده اند.
او میگوید که بسیاری از آنان برای پیدا کردن لقمه نانی به ایران رفته اند.
اما کسانی هم استند که با مشکلات کنونی کنارآمده و همچنان در شهرک صنعتی هرات به فعالیتهایشان ادامه میدهند.
توریالی غوثی یکی از اینها است: "بعد از اینکه حکومت امارت اسلامی در افغانستان حاکم شد، چالش فابریکهها ما مواد خام است چون بانکها بسته است. وقتی که بانکها بسته است پول تی تی نمیشه و انتقال نمیشه. ما اکنون بیشتر از ۲۰۰ کارمند داریم اما قبلا ۴۰۰ کارمند داشتیم. قبلاً بخشهای ساختمانی هم داشتیم اما بخشهای ساختمانی در حال رکود است."
بر بنیاد آمارهای اتاق صنایع و معادن هرات، تا روزهای پیش از سقوط حکومت پیشین ۱۸۰ کارخانه در شهرک صنعتی این ولایت فعال بود؛ اما اکنون کمتر از ۸۰ فابریکه فعال و نیمه فعال در این شهرک فعالیت دارند.
حمیدالله خادم رئیس اتاق صنایع و معادن هرات میگوید که تا سال ۱۳۹۰، بیش از ۳۰۰ کارخانه در شهرک صنعتی این ولایت فعال بودند اما در سالهای اخیر به علت ناامنیها، فساد در گمرکات و عدم همکاری دولت، شماری از فابریکههای فعال کاهش یافته: "فعالیت چرخه اقتصادی کاملاً با رکود مواجه شده است و تعدادی زیادی از فابریکات که حدود ۱۰۰ فابریکه است از فعالیت بازمانده اند. مواد خام ندارند و مواد تولید شدهشان در بازار به فروش نمیرسد. در بخش ساختمانی؛ سازههای فلزی که تاسیسات فلزی بزرگ را میساختند کاملاً با رکود مواجه استند."
با غیرفعال شدن بیش از صد کارخانه در شهرک صنعتی هرات پس از بازگشت طالبان به قدرت، بیش از سه هزار کارمند این کارخانهها بیکار شده اند.
شماری از شهروندان خارجی نیز که در بخشهای تخنیکی این کارخانهها کار میکردند هرات را ترک کرده و به کشورهایشان رفته اند.
اما حکومت طالبان برای نجات شهرک صنعتی هرات چه برنامه هایی دارد؟
مولوی نور احمد اسلام جار والی طالبان برای هرات در این باره میگوید:" مشکلات مجموع شهرک صنعتی را با آواز بلند به مراجع مربوطه میرسانیم و حتی اگر لازم باشد بعضی از مشکلاتی که ما بفهمیم از طریق اداره مرکزی حل نمیشود، در صورت لزوم به خود شخص امیر المومنین خواهیم رساند که در همین نقطه همین مشکل است و باید حل شود."
شهرک صنعتی ولایت هرات در پانزده کیلومتری جنوب شهر هرات و درمربوطات ولسوالی گذره موقعیت دارد.
در شهرک صنعتی هرات فقط چند ساختمان بلند منزل دیده میشود و بیشتر کارخانهها در ساختمانهای یک منزله که با آهن پوشیده شده بنا شده اند.
این شهرک در جریان سالهای اخیر افغانستان را در ۲۱ بخش به خودکفایی رساند اما با متوقف شدن پیهم فابریکه ها، وابستگی به واردات از کشورهای همسایه به خصوص ایران بیشتر شده است.
صدها سرمایه گذار همانند عصمت الله وردک، به امید خودکفایی و شگوفایی افغانستان میلیونها دالر در شهرک صنعتی هرات سرمایه گذاری کردند، اما اکنون سرمایههای این افراد بیسرنوشت مانده است.