سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید، فرپاشی حکومت در افغانستان با "جنایات جنگی مکرر و خونریزی‌های بی‌امان" مشخص شده.
به اساس گزارش تازه‌ای این سازمان که امروز چهارشنبه (۲۴ قوس) نشر شد، طالبان، قوای نظامی امریکا و نیروهای امنیتی افغان مسئول حملاتی خوانده شده اند که قبل از فروپاشی حکومت افغانستان در این کشور صورت گرفته و باعث درد و رنج گسترده‌ای افراد ملکی شده است.
در گزارش گفته شده که اعدام‌های فراقانونی و کشتارها توسط طالبان در مراحل پایانی درگیری در افغانستان و همچنین تلفات افراد ملکی در سلسلۀ از عملیات‌های زمینی و هوایی توسط نیروهای امنیتی، اردو و امنیت ملی افغانستان و نیروهای نظامی امریکا مستند ساخته شده.
به گفته عفو بین‌الملل، خانه‌ها، شفاخانه‌ها، مکاتب و بازار‌ها به صحنه‌ای جنایات تبدیل شده و مردم مکرراً کشته و زخمی شده اند.
عفو بین‌الملل به اساس یک گزارش ادارۀ هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) می‌گوید که در شش ماه اول سال ۲۰۲۱ میلادی ۱۶۵۹ فرد ملکی در افغانستان کشته و ۳۵۲۴ تن دیگر زخمی شده اند که ۴۷ درصد افزایش را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد.
به اساس گزارش عفو بین‌الملل، زمانیکه طالبان کنترل ولسوالی‌های سراسر افغانستان را در ماه‌های جولای و آگست ۲۰۲۱ میلادی در دست گرفتند، آنها اقلیت‌های قومی و مذهبی، عساکر سابق نیروهای امنیتی، دفاعی و امنیتی افغان و سایر کسانی را که به حیث طرفداران حکومت تصور می‌شدند، در اثر حملات تلافی جویانه، شکنجه کرده و کشته اند.
در این گزارش عفو بین‌الملل به عملیات طالبان بر ولسوالی بازارک پنجشیر به تاریخ ۶ سپتمبر اشاره می‌شود که جنگجویان طالبان حدود بیست مرد را دستگیر و برای دو روز در یک کفترخانه زندانی کرده بودند. این افراد شکنجه شده، به غذا و خدمات صحی دسترسی نداشتند.
عفو بین‌الملل همچنان می‌گوید که طالبان در قریۀ ارمز خانه‌های مردم را بازرسی کرده و شش فرد ملکی را در جریان ۲۴ ساعت، بطور غیرقانونی اعدام کرده اند.
این گزارش همچنین حملات تلافی جویانه و اعدام افراد وابسته به حکومت سابق در سپین بولدک ولایت قندهار را مستند ساخته.
ذبیح‌الله مجاهد سخنگو و معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان در یک پیام واتسپ به رادیو آزادی ادعا‌های مطرح شده در این گزارش سازمان عفو بین‌الملل را عاری از حقیقت خوانده است.
گزارش تازه‌ای عفو بین‌الملل، همچنان به تلفات افراد ملکی در جریان جنگ‌های زمینی و حملات هوایی اشاره کرده، چهار حمله هوایی، به احتمال زیاد سه حمله توسط نیروهای امریکایی و یک حمله توسط نیروی هوایی افغان را مستند می‌سازد. در این حملات در مجموع ۲۸ فرد ملکی (۱۵ مرد، پنج زن و هشت کودک) کشته و شش تن دیگر زخمی شدند.
عفو بین‌الملل می‌گوید، این حملات عمدتاً به کشته شدن افراد ملکی منجر شده است، زیرا نیروهای هوایی ایالات متحده بمب ها را بر مناطق پرجمعیت پرتاب کرده.
عفو بین‌الملل قبلاً نیز تاثیرات مشابه سلاح‌های انفجاری را در سایر درگیری‌ها مستند ساخته و از یک اعلامیه سیاسی برای محدود ساختن استفاده از آنها، حمایت کرده است.
عفو بین‌الملل از قول یک مرد که خانوادۀ او در اثر یک حمله هوایی کشته شده می‌گوید که هیچ کسی به سراغ او نیامده و احوال او را نپرسیده است.
عفو بین‌الملل از طالبان و حکومت ایالات متحدۀ امریکا خواسته که به تعهدات بین‌المللی‌شان عمل کنند و مکانیزم‌های روشن و محکم را برای افراد ملکی ایجاد کنند تا در صورت درخواست غرامت صدمات وارده، اقدام کنند.
سازمان عفو بین‌الملل در تهیۀ این گزارش از ۱ تا ۱۵ اگست ۲۰۲۱ میلادی تحقیقات را در کابل انجام داده با ۶۵ تن بطور مستقیم صحبت کرده و در ماه‌های اگست و نوامبر مصاحبه‌های تلفونی را از راه دور با ۳۶ تن از قربانیان و شاهدان عینی در ۱۰ ولایت افغانستان انجام داده است.
لابراتوار بررسی شواهد عفو بین‌الملل نیز عکس‌های گرفته شده توسط اقمار مصنوعی، فیلم‌ها و عکس‌ها، اطلاعات طبی و بالستیک را مورد مطالعه قرار داده و در صورت نیاز با کارشناسان مربوطه مصاحبه کرده است.
