دفتر سر مفتش ویژۀ ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار) در گزارش تازۀ خود گفته است، از کمک‌های امریکا در بخش استخراج معادن افغانستان استفاده درست نشده است.
در این گزارش که به تاریخ ۹جنوری منتشر شده، آمده است که هدف این کمک ها٬ جلب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بخش معادن افغانستان و سرپا شدن اقتصاد این کشور بوده، اما این هدف بر آورده نشده است.
سیگار گفته که ایالات متحدۀ امریکا از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۱ بخاطر سروی، کشف، قوانین و افزایش ظرفیت در بخش معادن افغانستان، حدود ۹۶۲.۶ میلیون دالر کمک کرده است. اما به گفته سیگار، ناتوانی دولت پیشین جمهوری افغانستان در اصلاح قوانین مربوط به معادن، تبدیلی سریع مسئولان، ناامنی، فساد، نبود زیر ساخت‌ها و تعلیق افغانستان از استاندارد شفافیت صنایع استخراجی سبب شده تا کمک به صنایع استخراجی نتیجه‌ای نداشته باشد.
سیگار به نظارت از استخراج معادن از سوی اداره‌های امریکا هم اشاره کرده که در نتیجۀ آن به گفته این اداره، هدف تعیین شده به دست نه آمده است.
این گزارش سیگار در حالی نشر می‌شود که حکومت طالبان قرارداد ۲۵سالۀ استخراج معدن نفت ساحهٔ آمو دریا را با یک شرکت چینایی امضا کرده است.
طارق فرهادی: قراردادها شفافیت ندارند، چاپ نمی‌شوند و مردم نمی‌بینند که چه کسی، چه چیزی را در چند روپیه فروخته؟
اما برخی آگاهان سیاسی قراردادهای این‌چنینی را در حالی‌که حکومت طالبان از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است، خلاف قوانین بین‌المللی می‌دانند.
پیش از این هم در بخش قراردادهای معادن از سوی حکومت طالبان انتقاد‌های شده بود که مشکلات تخنیکی و حقوقی دارند.
طارق فرهادی، آگاه سیاسی به رادیو آزادی می‌گوید، در گزارش سیگار هم به فساد اشاره شده و قراردادهای کنونی بخش معادن افغانستان هم شفافیت ندارند.
"اکنون هم همان موضوع است در حالی که قراردادها شفافیت ندارند، چاپ نمی‌شوند و مردم نمی‌بینند که چه کسی، چه چیزی را در چند روپیه فروخته؟ حال حکومت هرچه هم که بگوید افغانان می‌فهمند که حقیقت را به آنان نمی‌گوید. در افغانستان مشکل بزرگ هم همین است که حکومت‌ها با مردم صادق نیستند، اگر حقیقت را بگویند این جرات را هم بکنند و قراردادها را چاپ کنند و تمام مردم آن را ببینند که بفهمند که چقدر فروخته شده و به مردم چقدر می‌رسد اما اکنون اینجا همه چیز پنهان است".
وزارت معادن و پترولیم نظام جمهوری پیشین در سال ۲۰۱۹ گفته بود، ارزش ذخایر طبیعی افغانستان از یک تا سه تریلیون دالر تخمین شده که می‌تواند این کشور فقیر جهان را به یک کشور ثروتمند تبدیل کند .
اما با آنکه حکومت پیشین برخی معادن را به قرارداد داد و حکومت طالبان هم اکنون قرارداد استخراج برخی معدن‌ها را امضا کرده، اما امضای این قراردادها تغییری در زندگی مردم عادی وارد نکرده و بحران بشری در افغانستان روز به روز در حال گسترش است.
