برخی باشنده های نیمروز و فراه: طالبان مانع تجلیل از مراسم خاص نوروز شده اند

"ما زنان از قدیم نوروز را تجلیل می‌کردیم، میله سمنک برگزار می‌کردیم، با شوق و ذوق منتظر رسیدن نوروز می‌بودیم و سفره هفت سین می‌انداختیم."

شگوفه دلتنگ روزهای خوش گذشته‌اش است. این بانوی ۲۱ ساله که در شهر زرنج مرکز ولایت نیمروز زندگی می‌کند، می‌گوید قبل از حکومت طالبان با مراسم خاصی به پیشواز نوروز می‌رفتند.

طالبان چندی پس از بازگشت به قدرت در افغانستان در تابستان سال ۱۴۰۰ هجری خورشیدی تعطیلات عمومی برای تجلیل از نوروز را لغو کردند. اما یک سخنگوی طالبان گفته بود که مردم می‌توانند از نوروز تجلیل کنند.

اما شگوفه می‌گوید که وضع محدودیت‌های طالبان بر کار، آموزش، رفتن زنان به حمام‌ها و تفریحگاه‌های محلی فرصت تجلیل از آیین کهن نوروز را از آنان گرفته است.

او به رادیو آزادی می‌گوید که آزادی فردی نباید سلب شود: "جشن نوروز میراث نیاکان ما است و هم در شرایط سخت امروزی که مردم دچار مشکلات و غم و اندوه هستند، تجلیل این جشن‌ها به روحیه مردم مفید واقع می‌شود. طالبان نباید خوشی‌ها و آزادی‌های مردم را بگیرند. آزادی که حق اولیه و اساسی هر شهروند است، نباید گرفته شود. مانع شدن از میله و گرفتن جشن‌ها دخالت مستقیم طالبان در زندگی خانوادگی مردم است."

در سال‌های قبل از بازگشت طالبان به قدرت، خانواده‌ها در ولایت نیمروز غذاهای گوناگون نوروزی تهیه می‌کردند و برای تجلیل از روز اول سال به تفریحگاه‌های نامدار این ولایت مانند قلعه چهل دختران، امیران صاحب، تپه نادعلی و به ویژه تپه‌های ریگی می‌رفتند.

اما شیوا یوسفزی ۲۷ ساله، باشنده نیمروز، می‌گوید که پس از بازگشت طالبان به قدرت، زنان اکنون در چهاردیواری خانه‌های شان تقریباً زندانی هستند:
"مگر ما خو زندانی نیستیم که چادر به سر کنیم و در خانه بمانیم؟ هر سال ما بیرون می‌شدیم. یکدفعه تمام درها به رویمان بسته شد. خیلی سخت است. حال و روزی نداریم. در گذشته خوب حداقل می‌توانستیم که به باغ برویم، به پارک برویم. کنار کانال می‌رفتیم. حال حتا در چهار دیواری ما را نمی‌گذارند. این نوروز دیگر هیچ به درد نمی‌خورد."

شایسته ۲۸ ساله باشنده شهر زرنج نیز شکایت مشابه دارد:
"من یک دختر جوان اولین سال است که این رقم سالی را تجربه می‌کنم. واقعاً غمگین هستم. نمی‌توانم در کتار دوستان و اقارب بیرون از خانه تجلیل کنم چون طالبان گناه می‌دانند."

تنها برخی از باشندگان نیمروز از وضع ناراض نیستند، بلکه برخی از مردم در ولایت همجوار فراه هم شکایت مشابهی دارند.

جمشید دکاندار محلی در شهر فراه است.

او می‌گوید که نوروز بی‌ساز و سرود نوروز نیست:
"امارت اسلامی شنیدن موسیقی را حرام کرده، حتا در موتر به کسی اجازه نمی‌دهد که موسیقی بشنود. ما درخواست می‌کنیم تا از این کار خود صرف نظر کنند و به ملت افغانستان اجازه دهند تا مردم شادی و خوشی کنند، در حقیقت خوشی‌ها و جشن‌های باستانی را از مردم نگیرند و بگذارند تا مردم فرهنگ کهن آبا و اجداد خود را تجلیل کنند و خوش باشند."

از دید طالبان نوروز اساس شرعی ندارد. اما سازمان ملل متحد چند سال قبل نوروز را به عنوان یک روز جهانی معرفی کرد.

این سازمان گفته است که بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در مناطق گوناگون جهان از جشن نوروز به عنوان آغاز سال جدید تجلیل می‌کنند. در ادامه آمده که بیش از سه هزار سال است که نوروز در بالکان، حوزه دریای سیاه، قفقاز، آسیای مرکزی، شرق میانه و سایر مناطق جشن گرفته می‌شود.

به گفته ملل متحد نوروز ارزش‌های صلح و همبستگی بین نسل‌ها و خانواده‌ها و همچنین آشتی و همسایگی را ترویج می‌کند.