"چند دفعه است که می‌روم و می‌آیم، کسی ما را به محل نمی‌‌گذارد، گپ ما را کسی گوش نمی‌کند."
صفی الله ۳۲ ساله چهار سال پیش بر اثر انفجار ماین کنار جاده در ولسوالی خاشرود نیمروز پای راستش را از داد.
او در نظام جمهوری مخلوع عضو نیروی امنیتی بود.
اما می‌گوید که بیش از یک سال است که حقوق معلولیتش را دریافت نکرده است و اکنون با مشکلات اقتصادی روبرو است:
"در خانه ده نفر هستیم. من کارگر خانه خودم هستم، یک و نیم سال می‌شود که به ما پول نداده اند. یک و نیم سال پیش به ما پانزده هزار افغانی داده بودند."
گل احمد باشنده دیگر شهر زرنج مرکز نیمروز یکی از معلولان ملکی است که از مشکل مشابه شکایت می‌کند.
او به رادیو آزادی می‌گوید در نزدیک دو سال گذشته که طالبان به قدرت برگشته اند تنها بیست هزار افغانی حقوق شش ماهه‌اش را دریافت کرده و بس:
"حق ما را باید می‌داد به ما. خودم پنج فامیل زیر دست من است "مسولیت پنج نفره". من باید این‌ها را بچلانم ولی نمی‌توانم."
در حکومت سرپرست طالبان، حقوق ماهوار افراد دارای معلولیت از یک هزار افغانی تا هشت هزار افغانی تعیین شده است.
مولوی عبدالسلام مجذوب رئیس شهدا و معلولین طالبان در نیمروز است. او در مورد پرداخت حقوق معلولان و وارثین جان باخته گان روایتی دیگری دارد:
"قبل از این بودجه ما تصویب نشده بود و پیش از عید بودجه تصویب شد به دلیل اینکه بودجه تصویب نشده بود حقوق معلولین مانده بود و بعد از تصویب بودجه ما حقوقشان را پیش از عید حواله کردیم."
مولوی مجذوب می‌گوید که حقوق افراد دارای معلولیت متفاوت است و در دوره‌های مختلف که از هر شش ماه تا یکسال فرق می‌کند، پرداخته می‌شود.
به گفته او حقوق افراد دارای معلولیت از یک هزار افغانی در ماه تا هشت هزار افغانی فرق می‌کند.
او در مورد آمار افراد دارای معلولیت در نیمروز بیشتر می‌گوید:
"تقریباً هفتاد معلول نظامی از امارت اسلامی است. سی و هفت نظامی معلول از نظام گذشته موجود است و تقریباً ۱۹۷۵ معلول ملکی و ۵۵۴ شهید متاهل امارت داریم. ۳۰۰ مقتول دولت سابق داریم و متوفی ملکی ۷۰۰ نفر را ثبت داریم."
اما حیدر کریمی فعال مدنی که از وضعیت افراد دارای معلولیت در نیمروز آگاهی دارد، با مولوی مجذوب موافق نیست.
او به رادیو آزادی گفت که حکومت سرپرست طالبان باید حقوق قانونی معلولان و وارثین جان باخته گان را به موقع پرداخت کند تا آنان با مشکلات اقتصادی بیشتری روبرو نشوند:
"متاسفانه آن عده از معلولینی که از دوره نظام جمهوریت مانده و شهدا و وارثین شهدایی که باقی مانده وقت طولانی و زیادی می‌شود که آنها امتیازات معاش خود را نگرفته اند با وجود اینکه چندین بار به آنها وعده سپرده شد، قول داده شد که همان معاش و امتیازات‌شان داده می‌شود ولی متاسفانه تا حالی داده نشده و زندگی این‌ها دچار مشکلات و ناهنجاری‌های اقتصادی زیادی است."
در ماه جوزای امسال، اوچا یک اداره مربوط به ملل متحد در افغانستان گفت که تعداد افراد دارای معلولیت در افغانستان به دو میلیون و چهارصد هزار تن رسیده است.
این اداره افزوده بود که نهادهای مددرسان در حال برنامه‌ریزی برای رساندن کمک به دو میلیون از این معلولان اند. اما اوچا گفته بود که به کمک فوری بین‌المللی ضرورت است.
