مسئولان چهار موسسۀ انتشارات و کتاب فروشی که به دلیل حساسیت موضوع نخواستند نام و صدای شان در گزارش نشر شود، در صحبت با رادیو آزادی مدعی شدند که نیروهای استخبارات طالبان به کتابفروشیها و مراکز انتشارات آمدند و حدود ۵۰ هزار جلد کتاب را جمعآوری کردند که به آنها میلیونها افغانی زیان رسیده است.
ناشران کتاب میگویند که بیشتر کتابهای جمع آوری شده اند که داری موضوعات تاریخی، سیاسی، مذهبی اند و یا هم در مورد شخصیتهای افغانستان نوشته شده اند.
آنها همچنان میگویند که این نیروهای طالبان علاوه بر جمعآوری کتابها، فهرست دهها کتاب را نیز به آنان داده است که از فروش و توزیع آن در کتابفروشیهای شان خودداری کنند.
ناشران و فروشندگان کتاب همچنان میگویند که امروز مسئولان وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان ده مسئول انتشارات کتاب را به این وزارت دعوت کرده و در این باره با آنان گفتوگو کرده اند.
در این دیدار به موضوع تاوان به کتاب فروشها در این روند اشاره شده است و مسئولان حکومت طالبان گفته اند که این موضوع را بررسی میکنند.
رادیو آزادی نیز به فهرستی که شامل ۷۸ کتاب به زبان پشتو و دری میشود، دست یافته است که گفته میشود حکومت طالبان به کتابفروشیها تحویل داده و از آنها خواسته تا این کتابها را نفروشند.
این فهرست شامل کتابهای سیاسی و تاریخی و همچنان کتابهایی در مورد شخصیتهای سابق افغانستان و سیاست داخلی پاکستان میشود.
کتابی با نام "وزیرستان وروستی تمحای" نیز در این فهرست قرار گرفته است.
نذیر احمد سحار، نویسندۀ این کتاب به رادیو آزادی گفت که طالبان سلیقه شخصیشان را در منع فروش کتابها پیش گرفته اند:
"بسیاری از کتابهای منع شده است که دارای محتوای غیر مذهبی هستند، اما موضوع اصلی افکار و نظریات مقامهای حاکم طالبان است، به شمول کتاب من، بسیاری از کتابهای سیاسی و تاریخی منع شده است که بیشتر آنها در بارۀ پشتونها و در کل جغرافیایی افغانها است، آمده است. این کتابها بیشتر در مورد مسائل سیاسی، از جمله چگونگی تشکیل دولت بحث میکنند."
او مدعی است که اکثر اعضای کمیتۀ طالبان برای انتخاب این فهرست هیچ دانش سیاسی ندارند و بیشتر آنها تنها آموزش مذهبی دیدند.
او میگوید، به این باور است که این کمیته محتوای همه کتابها را دقیق نخوانده است و شاید فقط بر اساس نام کتابها اقدام کرده باشد.
مجیب رحیمی، سخنگوی ریاست اجراییه در نظام جمهوری مخلوع که حداقل سه کتاب منتشر شدهاش ممنوع شده است، به رادیو آزادی گفت که اقدام طالبان خلاف قوانین بینالمللی است:
"طالبان این اقدام را برخلاف تمام قوانین بینالمللی انجام داده است. طالبان میخواهند با چنین محدودیتهایی عقاید و دیدگاههای خود را بر اساس افکارشان بر مردم تحمیل کنند."
اما آقای رحیمی میگوید که در دنیای امروزی که مردم به اینترنت دسترسی دارند، ممنوعیت فروش و توزیع برخی کتابها نمیتواند نتیجۀ خوبی داشته باشد، زیرا مردم میتوانند از راههای دیگری برای مطالعه استفاده کنند.
عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در این باره به سوالات رادیو آزادی پاسخی نداد، اما مولوی عتیق الله عزیزی، معین هنر و فرهنگ این وزارت دیروز سه شنبه در نشست افتتاحیۀ "سمپوزیم حمایت و ترویج فرهنگ کتابداری و کتاب خوانی" گفت که فروش و انتشار تعدادی از کتابها که به باور وی در تضاد با ارزشهای ملی و اسلامی است، ممنوع اعلام شده است:
"تعداد محدود کتابهایی که برای از بین بردن وحدت مردم ما، انحراف باورها و ورود اطلاعات نادرست به ذهنیت در شکل پروژهای نوشته شده و در تعدادی از کتابفروشیها برای فروش گذاشته شده است، منع شده است و به کتابفروشان گفته شده است که آنها را جمعآوری کنند."
اما پیش از این مسئولان وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان به برخی رسانهها گفته بودند که برای جلوگیری از انحراف ذهنی مردم، شماری از کتابها را از کتابفروشیها جمعآوری میکنند.
پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان، در کنار سایر بخشها، بازار فروش و نشر کتاب سرد شده است.
کتابفروشان میگویند، با ممنوعیت فروش برخی کتابها، بازار فروش آنان سردتر خواهد شد.