اخیراً بهای افغانی در برابر اسعار خارجی به ویژه دالر امریکایی در بازارهای افغانستان کاهش یافته است.
بر اساس اطلاعات وب سایت بانک مرکزی افغانستان در کنترل حکومت طالبان و سرای شهزاده در کابل، در بهای یک دالر امریکایی نسبت به حدود یک ماه قبل ۶ افغانی افزایش آمده است.
این در حالی است که بیشتر معاملات تجاری افغانستان با دیگر کشورها با دالر امریکایی صورت می‌گیرد.
سرای شهزاده کابل به روز سه‌شنبه در صفحۀ فیسبوک خود نرخ دالر را حدود ۷۶ افغانی اعلام کرده است.
این در حالی است که برخی از شهروندان و دکانداران در افغانستان می‌گویند که نوسانات نرخ دالر در برابر افغانی بر معاملات روزانۀ آنها تاثیر منفی می‌گذارد.
نوریه، باشندۀ شهر کابل می‌گوید که همزمان با نوسانات دالر در بازار افغانستان قیمت مواد خوراکه افزایش می‌یابد و آنها نمی‌توانند که تمام مواد نیاز زندگی‌شان را تهیه کنند:
"قبلاْ پول افغانی ارزش داشت، با ۵ یا ۶ شش هزار خرج یک ماه را خریداری می‌کردیم اما حالا این مقدار پول خرج یک هفته نمی‌شود چون دالر بالا رفته، مواد خوراکه قیمت خریداری شده، دکاندار مجبور است به مشتری مواد را قیمت بفروشد. یک هزار افغانی که میده می‌کنیم تنها ترکاری می‌شود و برای دیگه سودا نمی‌ماند."
محمد الیاس، یک تن از باشندگان هرات می‌گوید که به دلیل افزایش نرخ دالر در برابر افغانی آنها ناچار اند که مواد اولیه زندگی‌شان را به قیمت بالا خریداری کنند:
"متاسفانه این تغییرات دالر سبب می‌شود که قیمت اجناس بالا برود و اگر دالر پایین بیاید قیمت‌ها پایین نمی‌آید و ما ناچار هستیم که به هر قیمت مواد نیاز خود را خریداری کنیم."
بیشتر مواد مورد نیاز افغانستان به ویژه خوراکه از کشورهای دیگر وارد می‌شود و وارد کنندگان این مواد را با دالر خریداری می‌کنند.
یک تن از فروشندگان مواد خوراکه در کابل که نخواست نامش در گزارش منتشر شود، به رادیو آزادی می‌گوید، به دلیل نوسانات نرخ دالر و افغانی، قیمت‌ها در چند روز اخیر افزایش یافته است:
"قیمت‌ها بالا می‌رود. آرد قزاقی ماه پیش بود ۱۵۴۳ افغانی و اکنون شده ۱۶۱۲ افغانی، همینطور روغن پاکستانی ۱۰ لیتره از ۹۳۰ افغانی به ۱۰۵۰ افغانی رسیده است."
در همین حال شماری از آگاهان اقتصادی مدعی اند که عدم وجود یک سیاست پولی منظم و قاچاق دالر سبب ایجاد بی‌نظمی در قیمت‌ها در بازار مبادلات اسعار می‌شود.
شاکر یعقوبی، یکی از این آگاهان به رادیو آزادی گفت:
"راهکاری که حکومت پیش گرفته است، به محض پایین آمدن ارزش افغانی، مقداری دالر را در بازار لیلام می‌کند. این یک راهکار پایدار و مداوم نیست. چون هر قدر که بازار بی‌ثبات باشد و ما هر قدر دالر را در بازار وارد کنیم نمی‌توانیم جلو بی‌ثباتی افغانی را بگیریم، خیلی خوب است که به گونۀ بنیادی بر سیاست‌های پولی زیرکانه فکر کنیم."
این در حالی است که بانک مرکزی افغانستان در کنترل حکومت طالبان به روز یک‌شنبه در اعلامیه‌ای گفته که تغییرات در نرخ اسعار یک امر معمولی در بازارها است و این بانک امکانات کافی نیز در اختیار دارد تا نیازمندی‌های اسعاری بازار را رفع کند.
این بانک همچنان اعلام کرده که ۱۷ میلیون دالر را به روز چهارشنبه لیلام می‌کند.
بانک مرکزی افغانستان تحت کنترل حکومت طالبان پیش از این گفته بود که ارزش افغانی در برابر دالر در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل آن بیش از ۲۶ درصد افزایش یافته است.
در ماه‌های نخست دور دوم حاکمیت طالبان، ارزش دالر در برابر افغانی تا ۱۲۰ افغانی هم افزایش یافته بود، اما پس از مدتی بهای افغانی در برابر اسعار خارجی به گونۀ چشمگیری افزایش یافت.
گزارشی که مجلۀ بلومبرگ در ماه میزان از رتبه بندی و ارزش ارزها منتشر کرد، گفته بود که سرازیر شدن میلیاردها دالر کمک بشردوستانه و افزایش تجارت با همسایگان آسیایی سبب شده که پول افغانی ۱۴ درصد در سال ۲۰۲۳ رشد داشته باشد.
