سی‌وپنج سال پیش از امروز در ۲۶ دلو ۱۳۶۷ خورشیدی برابر با ۱۵ فبروری ۱۹۸۹میلادی، عساکر اتحاد جماهیر شوروی سابق پس از بیش از ۹ سال جنگ افغانستان را ترک کردند.
این جنگ یکی از خونین‌ترین جنگ‌ها در تاریخ افغانستان خوانده می‌شود.
بر اساس برخی گزارش‌ها در جریان این جنگ، نزدیک به ۲ میلیون افغان کشته، معلول یا مفقود شدند. حدود ۱۵ هزار عسکر اتحاد جماهیر شوروی سابق نیز در افغانستان کشته شدند.
اتحاد جماهیر شوروی سابق در ۶ جدی ۱۳۵۸ خورشیدی برابر با ۲۷ دسمبر ۱۹۷۹ هزاران سرباز را به افغانستان فرستاد تا این کشور را از نظر سیاسی و نظامی کنترل کند.
در ۱۵ فبروری ۱۹۸۹ میلادی برابر با ۲۶ دلو ۱۳۶۷خورشیدی ۳۵ سال پیش، اتحاد جماهیر شوروی سابق خروج کامل نیروهای خود از افغانستان را اعلام کرد.
حکومت طالبان ۲۶ دلو را به‌خاطر شکست اتحاد جماهیر شوروی سابق در افغانستان، در سراسر این کشور رخصتی عمومی اعلام کرده‌است.
عبدالسلام حنفی معاون اداری رئیس‌الوزرای حکومت طالبان در نشستی به روز پنجشنبه به این مناسبت در کابل گفت که در نتیجه تهاجم شوروی سابق بر افغانستان میلیون‌ها تن کشته، معلول یا مهاجر شدند، اما افزود که افغانها همواره با مبارزه شان برای به گفته او اشغال‌گران در افغانستان جواب دندان‌شکن داده‌اند.
او با اشاره به جنگ‌های داخلی در سال‌های گذشته و مشکلات قبلی در افغانستان ادعا کرد که در حال حاضر این کشور آزاد و امنیت در سراسر آن تامین است: "هیچ قریه‌یی وجود ندارد که در آن‌جا ناامنی باشد، همه ملت افغانستان به شکل یک برادر از هر ملیت و از هر قومی که باشد، از هر مسلکی که باشد حتی وطندارهای اهل هنود ما این روز‌ها از طریق رسانه‌ها می‌شنوید که کسانی‌که از ظلم دیگران برآمده بودند دوباره به وطن عودت می‌کنند و به سر ملکیت خانه و کاشانه خود برمی گردند."
در این حال شماری از افغان‌های که در "جهاد و مبارزه" با تهاجم شوروی سابق در افغانستان سهیم بودند می‌گویند در مبارزه‌شان قربانی‌ها و دشواری‌های زیادی را متقبل شدند.
عبداالظاهر سالنگی نماینده مردم سالنگ در ولسی جرگه جمهوری پیشین افغانستان و یکی از مجاهدین سابق افغان مدعی است که نیروهای شوروی سابق چند روز قبل از خروج‌شان از افغانستان با حمله بر ولسوالی سالنگ ولایت پروان باعث کشته شدن بیش از یک هزار تن در آن محل شدند.
او به رادیو آزادی افزود: "روس‌ها در ۴ دلو ۱۳۶۷ یعنی ۳۵ سال قبل از امروز حملات وحشیانه را در ولسوالی سالنگ ولایت پروان راه انداختند که در نتیجه آن بیشتر از ۱۲۰۰ نفر از باشندگان مظلوم و بی‌دفاع سالنگ به شمول مردان، زنان، کودکان و پیر و جوان همه را شهید ساختند."
نادر کبیری یکی از افرادی‌که در سال ۱۹۸۶ میلادی در جهاد افغانستان سهم داشته یک خاطره‌اش را از هنگامی‌که به‌گفته او نیروهای شوروی سابق با استفاده از تانک و هلیکوپتر بر گروپی‌که او با آن‌ها همکاری می‌کرده حمله کردند، با رادیو آزادی چنین در میان گذاشت: "این‌ها {نیروی‌های شوروی سابق} هرچه کوشش کردند که در کوه پایه‌های هندوکش ما را دنبال کنند خوشبختانه نتوانستند و ما توانستیم از طریق همین کوه‌ها خود را به یک منطقه امن در یک مسجد برسانیم، حداقل ۳۰ ساعت بدون وقفه از طریق کوه از طرف لوگر به سمت پکتیا در حرکت بودیم."
از سوی هم شماری از آگاهان مسائل امنیتی با اشاره به کشته، معلول و مهاجرت میلیون‌ها افغان در نتیجه تهاجم شوروی سابق، روز خروج این نیروها از افغانستان را روز نجات این کشور می‌خوانند.
احمد خان اندر یکی از این آگاهان به رادیو آزادی چنین گفت: "روز خروج نظامیان اتحاد شوروی سابق ۲۶ دلو روز نجات ملی برای افغانها بوده که همه‌ساله این روز را با افتخار تجلیل می‌نمایند."
گفتنی‌ست که پس از ورود نیروهای شوروی سابق، شهروندان افغانستان زیر نام جهاد به مبارزه با این نیروها و حکومت تحت حمایت آن‌ها پرداختند.
سرانجام نیروهای شوروی در ۲۶ دلو ۱۳۶۷ افغانستان را ترک کردند و مجاهدین هم در هشتم ثور ۱۳۷۱ با سقوط حکومت داکتر نجیب‌الله پیروزی خود را اعلام کردند.
