کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده‌گان (یو ان اچ سی آر) می‌گوید هنوز هم موارد قابل توجهی در دلایل مربوط به بازگشت افغانها مانند ترس از دستگیری و اخراج مشهود است.
این کمیشنری با نشر گزارش «برگشت مهاجرین افغان از ماه جنوری تا مارچ سال ۲۰۲۴» به روز پنجشنبه گفته که ۶۱ درصد از برگشت کننده‌های افغان از پاکستان از زمان اجرای طرح حکومت پاکستان برای بازگشت دادن مهاجرین به افغانستان، یعنی از ماه نوامبر تا کنون، آزار و اذیت از سوی پولیس را به‌عنوان مشکل درجه یک، قبل از حرکت از آن کشور ذکر می‌کنند.
گزارش افزوده که عدم اطمینان از تمدید و ارزش حفاظتی کارت‌های «پی او آر» (سند ثبت مهاجرت) و احتمال حمله و هجوم بر خانه‌ها در شب نیز از مشکلات دیگر این افغانها بوده است.
در گزارش کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده‌گان که بر اساس مصاحبه‌های نظارتی حفاظتی، در سه ماه اول سال جاری پس از ورود برگشت کننده‌ها به افغانستان آماده کرده، آمده است که در سه ماه اول سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۱۸،۷۰۰ مهاجر افغان به کشور شان بازگشته اند.
به‌گفته «یو ان اچ سی آر» در مقایسه با زمان مشابه در سال قبل که این رقم ۱،۴۰۰ تن بوده، افزایش قابل توجهی داشته است.
یک زن و مرد مهاجر افغان در پاکستان که به دلیل مشکلات امنیتی نخواستند نام‌های شان در گزارش گرفته شود از ناپدید شدن یک عضو خانواده و آزار و اذیت از سوی پولیس پاکستان به رادیو آزادی گفتند: "روزی‌که برادرم گم شد همان روز صبح پولیس برادرم را گرفتار کرده بود و حدود پنج تا ده هزار کلدار پول که نزد اش بود از او گرفته بود، برادرم دیگر به خانه نیامد و از شام همان روز ناپدید شد و تا کنون احوالی از اش نداریم."
"وحشت و دهشت در بین مردم بسیار زیاد شده، دزدی و نا امنی در پاکستان است، در کنار آن پولیس پاکستان مردم را آزار می‌دهد ، رشوه می‌گیرند اگر پیسه نداشته باشی به زور اخراج می‌کنند اگر پول بدهی می‌گویند بمان، مردم بسیار به مشکلات مواجه اند."
از سوی هم شماری از افغانها که مدعی اند به دلیل آزار و اذیت پولیس پاکستان اخیراً به افغانستان برگشته اند می‌گویند که با مشکلات زیاد در این کشور نیز روبه‌رو اند.
یکی از آنان که نخواست نام‌اش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی گفت: "خانه که قبلاً داشتیم با تمام وسایل آن فروختیم و پول آن را در حدود ۲۲ ماه که در پاکستان بودیم مصرف کردیم حالا که به کابل برگشته ایم نه سرپناه داریم نه مواد ارتزاقی، نه لباس، هیچ چیز وجود ندارد و نه کار پیدا می‌شود."
این درحالی‌ست که در یک گزارش مشترک کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، ادارۀ بین‌المللی مهاجرت و بانک جهانی که ۴ روز قبل نشر شد با اشاره به افزایش بی‌کاری و فقر در افغانستان و محدود بودن خدمات عامه، از نبود سهولت‌های کافی زنده‌گی برای بازگشت کننده‌های افغان به کشور شان نگرانی شده‌است.
پاکستان در جریان مرحلۀ نخست عملیات اخراج مهاجران فاقد اسناد افغان از خاک‌اش که در ماه نوامبر سال گذشتهٔ میلادی آغاز کرده بود، بیش از ۵۰۰ هزار مهاجر افغان را اخراج کرده‌است.
