برخی مقام‌های بانک مرکزی ایران از ادامه مذاکرات‌شان با مقام‌های حکومت طالبان برای کنار گذاشتن دالر امریکایی و اجرای «ریال برون‌مرزی»، در تجارت با افغانستان خبر داده‌اند.
خبرگزاری تسنیم ایران به نقل از محسن کریمی معاون بانک مرکزی این کشور گزارش داده که پروژه حذف دالر و استفاده از ریال در تبادلات تجاری خارجی از مدت‌ها پیش هدف جمهوری اسلامی برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها بوده است.
این مقام بانک مرکزی ایران افزوده که هدف‌شان از این کار حمایت از صادر کننده‌گان و فعالان اقتصادی بخش خصوصی ایران بوده‌است.
پیش از این محمد رضا فرزین، رئیس بانک مرکزی ایران نیز گفته که استفاده از ریال در مبادلات تجاری این کشور با روسیه، افغانستان و عراق در دستور کار قرار دارد.
این مقام‌های ایرانی در مورد چگونگی این گفت‌وگوهای شان با مقام‌های طالبان جزئیات بیشتر نداده، اما وزارت مالیه حکومت طالبان روز سه‌شنبه هفته روان در صفحه اکس (تویتر سابق) خود از دیدار سلطان محمد زبیر معاون سیاست‌گذاری وزارت مالیه حکومت طالبان با محسن کریمی معاون بانک مرکزی ایران و مسئولان اتاق تجارت و خزانه‌داری این کشور در کابل خبر داده است.
اما این اقدام ایران با حکومت طالبان چه نفع و زیانی را برای تجار افغان در پی خواهد داشت؟
اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان می‌گوید این کار به گونه مشروط می‌تواند به نفع تاجران افغانستان تمام شود در غیر آن ضرر خواهند کرد.
خان‌جان الکوزی عضو هیئت مدیره این اتاق در مورد به رادیو آزادی گفت: "اگر به نرخ دولتی دالر ما را میده کنند، ما تاوان می‌کنیم، بخاطری‌که در بازار است ۶۰ هزار و در بانک است ۴۰ هزار، ما تاوان می‌کنیم و شاید تجارت ایستاد شود، اگر بگذارند که خود ما تومان کرده به آن‌ها بفرستیم یک راه دارد."
آقای الکوزی می‌گوید که دولت‌های دو کشور باید روی این موضوع صحبت کرده و یک پالیسی روشن ارائه شود.
برخی کارشناسان امور اقتصادی افغان می‌گویند پول دالر یک پول جهانی و با ثبات است و افغانستان همواره در معاملات خود از همین پول استفاده می‌کند.
بشیر دودیال یکی از این آگاهان اقتصادی در این مورد به رادیو آزادی گفت: "ایران و پاکستان و افغانستان این ممالک ضعیف استند که نمی‌توانند از این پول قوی جهانی در معاملات صرف نظر کنند و ثبات دالر بسیار زیاد است، به این ترتیب ایران تحت سایه ثبات دالر می‌خواهد که پول‌شان هم یک اندازه ثبات داشته باشد."
برخی از این کارشناسان می‌گویند، پس از این‌که تحریم‌ها بر ایران اعمال شد معاملات حتی در حکومت جمهوریت با ریال و بیشتر از طریق حواله یا خدمات پولی انجام می‌شد.
آنان تأکید می‌کنند از این‌که پول ایران ثبات همیشه‌گی نداشته و اکثرا در اثر حوادث سیاسی که رخ می‌دهد ارزش خود را از دست می‌دهد، در این صورت کسانی‌که کاروبار شان با ریال صورت می‌گیرد یک شبه همه دار و ندار شان را از دست خواهند داد.
قابل یادآوری است که ریال ایرانی در این اواخر به‌گونه بی‌پیشینه‌ای ارزش خود را در برابر دالر امریکایی از دست داده است.
بر اساس معلومات بازارهای اسعاری جهانی، در حال حاضر یک دالر امریکایی با حدود ۴۲ هزار ریال ایرانی تباله می‌شود، در حالی‌که قیمت یک دالر امریکایی حدود ۷۲ افغانی است.
