مسعود پزشکیان، اصلاح‌طلب، پیروز دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، هشدار داده است که جمهوری اسلامی با «مسیر دشوار» رو به‌رو است.
پزشکیان از ایرانی‌ها خواسته است که او را «تنها» نگذارند. او دوران ریاست‌جمهوری‌اش را در سرزمینی دچار مشکلات اقتصادی در نتیجۀ تحریم‌های بین‌المللی آغاز می‌کند، کشوری که تحت سلطه‌ی یک حکومت روحانیون سرکوبگر است.
پزشکیان، ۶۹ ساله، جراح سابق قلب، در دور دوم انتخابات در ۵ جولای، سعید جلیلی، تندرو فوق‌محافظه‌کار را شکست داد و ۵۳.۷ درصد آرأ را یا ۱۶۳۸۴۴۰۳ رأی به دست آورد.
بر اساس نتایج اعلام‌شده از سوی محسن اسلامی، سخنگوی ادارۀ انتخابات ایران، جلیلی ۴۴.۳ درصد آرأ را یا ۱۳۵۳۸۱۷۹ رأی کسب کرده است.
میزان مشارکت مردم در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ۴۹.۸ درصد گفته شده است. میزان مشارکت مردم در دور اول انتخابات، ۴۰ درصد بوده است.
انتخابات زودهنگام، پس از کشته شدن ، رئیس‌جمهور پیشین، در سقوط هلیکوپتر در ماه می، برنامه‌ریزی شد.
پزشکیان: دست خود را به سوی شما دراز می‌کنم و به شرافتم سوگند می‌خورم که شما را در این مسیر تنها نخواهم گذاشت
پزشکیان در پیامی در شبکۀ ایکس یا «توییتر سابق» با اشاره به پیروزی خود در انتخابات به‌عنوان «آغاز مشارکت ما» از رأی‌دهندگان ایرانی تشکر کرد.
او نوشت: «راه دشوار پیش رو تنها با همراهی، همدلی و اعتماد شما هموارتر می‌شود. دست خود را به سوی شما دراز می‌کنم و به شرافتم سوگند می‌خورم که شما را در این مسیر تنها نخواهم گذاشت. تنهایم نگذارید.»
قرار بود که رأی‌گیری ساعت ۶ پس از ظهر به وقت محلی به پایان برسد، اما سه بار تمدید شد -- یک بار تا ۸ بعد از ظهر، بعد تا ۱۰ شب و سپس تا نیمه‌شب. این در حالی است که مقامات در تلاش تشویق هرچه بیشتر مردم برای رفتن به مراکز رأی‌دهی بودند.
در دور اول، باوجود درخواست‌های آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران از مردم برای اشتراک گسترده در انتخابات، میزان مشارکت مردم پایین بود. خامنه‌ای می‌خواست تصویری از ایران قدرتمندی که مردمش از نظام سیاسی حمایت می‌کنند، به نمایش گذاشته شود.
حکومت روحانیون ایران که پس از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ روی کار آمد، از دیر زمان به این سو مدعی است که مشروعیت خود را از حمایت قوی مردمی می‌گیرد و این، مشارکت بالای رأی‌دهندگان تعبیر می‌شود.
اما به گزارش مرکز خبر رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، مشارکت ضعیف در انتخابات اخیر و اعتراضات مرگبار ضد نظام، مشروعیت رهبری کنونی را به چالش کشیده است.
خامنه‌ای دور دوم انتخابات را «بسیار مهم» خوانده و افزوده است: «کسانی که اسلام و جمهوری اسلامی و پیشرفت کشور را دوست دارند باید آن را با شرکت در انتخابات نشان دهند.»
پزشکیان از سال ۲۰۰۸ نمایندۀ مجلس بود و بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ که میانه‌روها و اصلاح‌طلبان اکثریت را در مجلس تشکیل می‌دادند، به‌عنوان معاون رئیس مجلس فعالیت می‌کرد.
او پس از مرگ مهسا امینی، دختر ۲۲ سالۀ ایران در سال ۲۰۲۲، روش‌های اعمال چادر اسلامی در ایران را زیر سؤال برد. مهسا به اتهام نپوشیدن مناسب حجابش، از سوی پولیس گشت ارشاد بازداشت شد و سپس درگذشت. پس از مرگ مهسا که راه را برای ماه‌ها ناآرامی در سراسر ایران باز کرد، پزشکیان خواهان وضاحت‌دهی مقامات در مورد پرونده‌ی او شده بود.
پزشکیان پس از آن که هفتۀ گذشته در دور اول انتخابات رای داد، گفت: «ما به قانون حجاب احترام می‌گذاریم، اما هرگز نباید رفتار ناپسند و غیرانسانی با زنان وجود داشته باشد.»
پزشکیان همچنان به طرفداری از مذاکره با غرب صحبت کرده است.
او از اصول جمهوری اسلامی نیز حمایت می‌کند و گفته بود که در صورت انتخاب شدن، سیاست‌های خامنه‌ای را دنبال خواهد کرد. اما به گزارش مرکز خبر رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، در حالی که بعید است که پیروزی پزشکیان به ایجاد تغییرات عمده در سیاست‌های جمهوری اسلامی بینجامد، بر جانشینی خامنه‌ای ۸۵ ساله تأثیر گذاشته می‌تواند.
خامنه‌ای از سال ۱۹۸۹ رهبر ایران است. او که حرف آخر را در تمامی موضوعات رسمی این کشور می‌زند، باید در مراسمی به نام «تنفیذ» پیروزی پزشکیان را تأیید کند.
انتظار می‌رود که پس از این اقدام تشریفاتی، مراسم تحلیف مسعود پزشکیان به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید بین ۲۲ جولای و ۵ آگست برگزار شود.