روز جهانی زنان روستایی در افغانستان در حالی فرا رسید که از حاکمیت دوبارۀ طالبان در این کشور بیشتر از سه سال میگذرد و محدودیتهای زیادی بر زنان افغان وضع شده است.
زنان در افغانستان به دلایل مختلف این روز را تجلیل نمیکنند، اما برخی از زنان هیچ خبری از روز جهانی زنان روستایی ندارند.
بیشتر زنان روستایی مصروف کشاورزی، مالداری و حرفهی خیاطی هستند که در این اواخر با مشکلات بیشتر اقتصادی روبرو شدهاند.
"من اصلاً خبر ندارم که این قسم روز برای زنان است، اگر این روز زنان قریه را برای ما زنان قریه تجلیل کنند، برای ما روحیه میدهند، که همچون روز برای ما زنان قریه است."
فرشته، ۲۸ ساله، باشندۀ ولسوالی قرهباغ ولایت کابل، یکی از زنانی است که بیش از ده سال میشود که مصروف کار خیاطی است.
او که سرپرستی خانوادهی ششنفره را به عهده دارد، از روز جهانی زنان روستایی بیخبری نشان میدهد و هیچگاه روزهایی که به زنان اختصاص داده شده را تجلیل نکرده است.
خانم فرشته همچنین میگوید پدرش هشت سال قبل وفات کرده، اما او از طریق شغل خیاطی به خانوادۀ خود نانآور بوده است.
فرشته میگوید که قبل از حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان، کار و بارش خوب بود و بیش از بیست تن از دختران با وی کار میکردند، اما با سقوط نظام جمهوریت کارش کمرنگ شده است.
"از وقتی که امارت حکومت را گرفتند، خیاطیام کم شده، در گذشته تقریباً ده الی پانزده شاگرد داشتم، خیاطیهایم بیشتر بود، اما متأسفانه در این دو سال اخیر خیاطیام کم شده. شاگردانم را جواب دادیم. حتا برای خودم خیاطی نیست که خیاطی کنم، چه برسد برای شاگردانم. در یک ماه من سه جوره الی چهار جوره لباس میدوزم. زندهگی مردم بسیار خراب است. حتا نان خوردن خود را ندارند، چی برسد که آنها تکه بخرند و بیارند به خیاط بدهند."
فرشته در ادامه سخنانش میگوید که حالا از دوختن یک جوره لباس پول ناچیزی بدست میآورد، چون مردم به دلیل وضعیت بد اقتصادی توانایی پرداخت پول بیشتر را ندارند.
"پولی که در گذشته از یک جوره لباس میگرفتم، حالا نمیتوانم از مشتریان بگیرم، چون وضعیت اقتصادی مردم بسیار پایین است. فعلاً نصف پول سابق را میگیرم، بخاطری که اگر زیاد بگیرم، خیاطیام کم میشود و کسی برایم خیاطی نمیآورد. مجبور هستم که به پول کم خیاطی کنم تا کار و بارم به تعویق نیفتد."
نرگس یوسفی، ۲۴ ساله، یکی دیگر از دختران است که مصروف کار قالینبافی است.
از او پرسیدم که در مورد روز جهانی زنان روستایی و روزهای دیگر که به زنان در افغانستان و جهان اختصاص داده شده، چقدر آگاهی دارد؟
در پاسخ چنین گفت:
"از روزهایی که به زنان اختصاص داده میشود، ما آگاهی پیدا نمیکنیم بخاطری که همیشه سرگرم کار خود هستیم. بعضی اوقات نمیفهمیم که امروز چند شنبه است. در افغانستان در این شرایط هر آن چیزی که مربوط زنان میشود قیودات وضع شده، چه برسد که ما از روز جهانی زنان قریه تجلیل کنیم. اما اگر شرایط خوب میبود و وضعیت اقتصادی ما بهتر میبود، آن وقت تجلیل از این روز با مزه میبود، اما بدبختانه این قسم نیست."
بیشتر زنان در افغانستان از روز جهانی زنان روستایی آگاهی ندارند و این روز را هم مثل روزهای دیگر به صورت عادی سپری میکنند.
۱۵ اکتوبر در ۱۸ دسامبر ۲۰۰۷ از سوی مجمع عمومی ملل متحد به عنوان روز جهانی زنان روستایی نامگذاری شد و برای نخستین بار در سال ۲۰۰۸ بزرگداشت شد.
هدف از بزرگداشت این روز، به رسمیت شناختن نقش و سهم مهم زنان روستایی در تقویت توسعۀ کشاورزی و روستایی، بهبود امنیت غذایی و ریشهکنی فقر روستایی عنوان شده است.
مریم سعیدی، یکی از فعالان حقوق زنان، میگوید که چرا زنان روستایی این روز را تجلیل نمیکنند و آگاهی ندارند.
در پاسخ چنین گفت:
"اکثریت زنان روستایی حتا از برگزاری چنین روزهایی که به منظور آگاهی از حقوق و آزادیهای ایشان و تأمین عدالت اجتماعی در جامعه است، آگاهی ندارند. من فکر میکنم مهمترین دلیل عدم آگاهی ایشان کمبود سواد کافی، عدم دسترسی به رسانهها و خصوصاً بیتوجهی دولت و مردم به برگزاری چنین روزها است."
برخی از زنان قریه میگویند که با حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان، در شرایط بد اقتصادی قرار دارند و با گذشت هر روز مشکلاتشان بیشتر میشود.
بانو سعیدی در مورد نقش زنان در بخشهای مختلف جامعه و مشکلاتی که آنان با آن روبرو هستند، بیشتر میگوید:
"با وصف آنکه زنان روستایی در افغانستان در بخش زراعت و مالداری، حرفهها و صنایع دستی نقش بسیار مهمی را ایفا میکنند، اما با مشکلات بسیار زیاد اقتصادی و اجتماعی مواجه هستند. از یک طرف بازار فروش مناسب به محصولات زراعتی و صنایع دستیشان وجود ندارد، و از طرف دیگر زنان روستایی در برابر کار بیشتر مزد کمتری دریافت میکنند."
بانو سعیدی همچنین در مورد کاهش مشکلات زنان روستایی و رسیدن آنان به خودکفایی به حکومت طالبان چنین پیشنهاد دارد:
"خواست من از دولت این است که از یک طرف زمینههای کاری را در بخشهای مختلف برای زنان روستایی در افغانستان مساعد بسازند. چون اکثریت مردم افغانستان در روستاها نسبت به شهرها زندهگی میکنند، کاهش فقر اقتصادی در روستاهای افغانستان از یک طرف میتواند به پیشرفت اقتصادی افغانستان کمک کند و از طرف دیگر باعث ازدیاد صادرات در افغانستان شود."