شبکه تحلیل‌گران افغانستان در تحلیل تازه‌ای گفته است که علی‌رغم ممنوعیت‌های اعلام‌شده از سوی طالبان بر کشت کوکنار، این محصول همچنان به میزان زیادی در افغانستان کشت می‌شود.
این گزارش با استناد به داده‌های اداره مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل (UNODC) اشاره کرده که کشت کوکنار در افغانستان نسبت به سال گذشته ۱۹ درصد افزایش داشته و طالبان در اجرای ممنوعیت آن با چالش‌هایی مواجه بوده‌اند.
بر اساس گزارش UNODC که در ۶ نوامبر منتشر شد، امسال ۱۲,۸۰۰ هکتار از زمین‌های افغانستان به کشت کوکنار اختصاص یافته که نسبت به ۱۰,۸۰۰ هکتار سال گذشته افزایش قابل توجهی را نشان می‌دهد. شبکه تحلیل‌گران افزوده است که بیش از ۵۹ درصد از این کشت در شمال‌شرق افغانستان، به‌ویژه در بدخشان صورت گرفته است.
این گزارش همچنین اشاره کرده که کشت کوکنار در ۱۴ ولایت افغانستان مجدداً شروع شده و علاوه بر بدخشان، ولایت تخار نیز بیش از ۱۰۰ هکتار زمین را به این محصول اختصاص داده است.
در ادامه آمده است که قیمت تریاک در بازارهای افغانستان با افتی محسوس همراه بوده است. تا ماه فبروری ۲۰۲۴، قیمت یک کیلوگرام تریاک به ۷۳۰ دلار امریکایی رسیده بود؛ درحالی‌که پیش از اجرای محدودیت‌ها توسط طالبان، قیمت آن در ولایات مختلف به بیش از ۱۱۰۰ دلار می‌رسید.
برخی دهقانان بدخشان نیز این وضعیت را تأیید کرده و گفته‌اند که به دلیل مشکلات اقتصادی و نبود کشت‌های جایگزین، به کشت کوکنار روی آورده‌اند. یکی از باشندگان ولسوالی درایم که نمی‌خواست نامش فاش شود به رادیو آزادی گفت:
"در اینجا همه مردم به دنبال درآمد بهتر هستند. قیمت کوکنار نسبت به سایر محصولات زراعتی بالاتر است، به همین دلیل همه مردم دوباره به کشت کوکنار روی آورده‌اند. در کل، مردم با مشکلات اقتصادی روبرو هستند و برای کسب درآمد بیشتر به این کار روی آورده‌اند."
یکی دیگر از دهقانان ولسوالی اَرگوی بدخشان گفت:
"جوانان اینجا بیکار هستند. با اینکه دولت تلاش می‌کند و می‌گوید این تخم‌ها را نکارید، ولی ما آن‌ها را می‌کاریم. اینجا کاری نیست، مردم فقیر هستند. اگر بخواهیم به ایران برویم، نمی‌گذارند؛ اگر به ترکیه برویم، دیپورت می‌شویم. ما هم مجبوریم که اینجا خشخاش (کوکنار) بکاریم."
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، به درخواست‌های رادیو آزادی برای پاسخ‌گویی درباره این گزارش و ادعاها پاسخی نداده است. با این‌حال، طالبان پیش‌تر گزارش UNODC را رد کرده بودند و مقامات این گروه بارها بر جلوگیری از کشت کوکنار و تولید مواد مخدر تأکید کرده‌اند.
در نیمه سال ۱۴۰۱، ملا هبت‌الله، رهبر طالبان، فرمانی برای منع کشت و قاچاق مواد مخدر صادر کرد و پس از آن، طالبان در برخی ولایات، از جمله بدخشان، عملیات‌هایی را برای نابودی مزارع کوکنار انجام دادند. این اقدامات باعث بروز اعتراضاتی در برخی مناطق شد و گزارش‌هایی نیز از تیراندازی نیروهای طالبان به معترضان و کشته و زخمی شدن شماری از افراد منتشر گردید.
بر اساس گزارش‌های اخیر، طالبان تا سال ۲۰۲۳ موفق به توقف ۹۵ درصد کشت کوکنار شده بودند، اما اطلاعات جدید نشان‌دهنده افزایش مجدد این محصول است.
