وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان روز سهشنبه (۱۰ دسمبر) در اعلامیه ء که در صفحه رسمی خود در ایکس منتشر کرد، اعلام کرد که بر اساس ماده ۱۸ قانون امر به معروف و نهی از منکر، فروش، استفاده و تجارت اعضای بدن انسان، مانند گردهها، جگر، چشمها و موها ممنوع است و مأموران این وزارت موظف به اجرای این ممنوعیت هستند.
در ادامه با اشاره به این ماده قانون، آمده که هدف این اقدام حفاظت از کرامت و عزت انسانی است، و دلایل این تصمیم با استناد به آیات قرآن و احادیث توضیح داده شده است.
نیاز به پیوند گرده
پزشکان گفتهاند که بدون عمل جراحی (پیوند) خوب نمیشوم. من در وضعیت بدی قرار دارم. حالا ما چه باید کنیم؟
برخی بیماران و خانوادههای آنها در داخل کشور میگویند به شدت به پیوند گرده، نیاز دارند.
یک باشنده ولایت پروان که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به رادیو آزادی گفت که هر دو گردهاش سنگ دارند و در حال از کار افتادن هستند.
"هر دو گردهام سنگ دارند، یکی از آنها ۱۰ میلیمتر و دیگری ۶ میلیمتر سنگ دارد، کیسه صفرا هم سنگ دارد. پزشکان گفتهاند که بدون عمل جراحی (پیوند) خوب نمیشوم. من در وضعیت بدی قرار دارم. حالا ما چه باید کنیم؟"
یکی از باشندههای ولایت هرات نیز به رادیو آزادی گفت که هردو گردهی پسرخالهاش از کار افتاده و در وضعیت وخیمی در بیمارستان بستری است.
"پسرخالهام هر دو گردهاش از کار افتاده است. او در شفاخانه هرات بستری است. ما و اهالی روستا پول جمع کردیم که برای او گرده بخریم، اما حکومت اجازه نداد که برایش گرده پیوند شود. تا حالا در شفاخانه است."
با اینکه وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان درباره پیوند اعضای بدن توضیح نداده و سیفالاسلام خیبر، سخنگوی این وزارت و طالبان، ذبیحالله مجاهد سخنگوی حکومت ، به سوالات رادیو آزادی در این مورد پاسخ ندادهاند، اما در اعلامیه این وزارت، بر استفاده از بهره برداری اعضای بدن نیز ممنوعیت وضع شده است.
با این حال، برخی علما و جراحان متخصص پیوند اعضای بدن را اقدامی انسانی و حیاتی برای نجات زندگی افراد میدانند.
بسمالله شیوامل، جراح متخصص افغان، استاد سابق دانشگاه طبی کابل و برنده جایزه لیونارد شوایبرر از انجمن جراحان آلمان، به رادیو آزادی گفت:
"در جهان دستگاههای دیالیز قابل حمل وجود دارد که میتوانند جایگزین گردهها شوند، اما این دستگاهها تنها برای گردهها کاربرد دارند، بسیار گران هستند و خرید آنها برای بیماران دشوار است. به نظر من، پیوند اعضای بدن راه مهمی برای نجات زندگی انسانها است. این پیوند در تمام کشورهای اسلامی و غیر اسلامی انجام میشود. اما من با فروش اعضای بدن موافق نیستم، زیرا این کار غیرانسانی است. ولی اگر کسی دچار مرگ مغزی باشد، میتواند اعضای بدنش را به دیگران اهدا کند."
برخی علمای دینی نیز پیوند اعضای بدن را تحت شرایطی مجاز میدانند. مولانا عبدالصبور عباسی در اینباره میگوید:
"هرچند نظر علمای دینی درباره پیوند اعضای بدن متفاوت است، اما در حال حاضر برای رفع نیازهای انسانی، فتواهایی وجود دارد که فروش اعضای بدن را ناروا میدانند، اما اگر کسی با رضایت و برای کمک، اعضای بدن خود را به رایگان به دیگری اهدا کند، مانعی ندارد. شرایط این کار نیز این است که اهداکننده باید بالغ و آگاه باشد و استفاده از آن برای گیرنده ضروری باشد."
ممنوعیت طالبان در حالی اعمال شده که پیش از این گزارشهایی از فروش گرده به دلیل فقر شدید و مشکلات اقتصادی در ولایتهای مختلف افغانستان منتشر شده بود. این افراد مدعی شه بودند که برای تامین نیازهای خانواده و نجات زندگی خود، مجبور به فروش گرده های شان شده اند.